Ndërsa Franca fokusohet në zgjedhjet e saj legjislative, dy zgjedhje këtë javë brenda Këshillit të Evropës do të përcaktojnë drejtimin e ardhshëm të institucionit. Nicolas Bauer, studiues i asociuar në Qendrën Evropiane për Ligjin dhe Drejtësinë (ECLJ), vë në dukje rrezikun e një fitore nga e majta në krye të këtij institucioni.
Të martën, më 25 qershor, Sekretari i Përgjithshëm i ardhshëm i Këshillit të Evropës do të zgjidhet për një mandat 5-vjeçar. Të mërkurën më 26, tre gjyqtarë të rinj të Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut (GJEDNJ) do të zgjidhen për 9 vjet. Është Asambleja e Këshillit të Evropës që do të votojë, mes kandidatëve të propozuar nga qeveritë. Ky Asamble përbëhet nga deputetë të 46 vendeve anëtare dhe do të mblidhet këtë javë në seancë plenare. Rezultatet e këtyre dy zgjedhjeve do të kenë ndikim në drejtimin e përgjithshëm të Këshillit të Evropës dhe në jurisprudencën e GJEDNJ-së për dhjetë vitet e ardhshme. Shpjegimet.
Dy pozicionet kyçe të Sekretarit të Përgjithshëm dhe Komisionerit për të Drejtat e Njeriut
Që nga viti 2019, Sekretarja e Përgjithshme e Këshillit të Evropës, Marija Pejcinovic Buric, është një politikane kroate e krahut të djathtë. Ajo do të zëvendësohet nga një nga tre kandidatët që janë propozuar nga qeveritë e Këshillit të Evropës. E përbashkëta e tyre është të qenit progresist: Alain Berset, ish-president socialist i Konfederatës Zvicerane (2018-2023), Indrek Saar, ish-president i Partisë Socialdemokrate të Estonisë (2019-2022) dhe Didier Reynders, politikan belg, ish-president. i Lëvizjes së Reformës, i qendrës së djathtë dhe që i përket grupit Renew Europe, dhe Komisionerit Evropian për Drejtësinë në komisionin von der Leyen (2019-2024).
Komisioneri për të Drejtat e Njeriut, një tjetër figurë kyçe në Këshillin e Evropës, është bërë gjithashtu kohët e fundit një figurë e krahut të majtë. Michael O’Flaherty, një akademik irlandez, u zgjodh në prill 2024 nga Asambleja e Këshillit të Evropës për një mandat gjashtëvjeçar. Këto zgjedhje kishin kaluar pa u vënë re. I shuguruar prift në vitin 1987, zoti O’Flaherty u reduktua në laicizëm dhe u bë një aktivist antiklerikal. Ai e paraqet veten sot si homoseksual që nga momenti kur hyri në seminar dhe angazhon Këshillin e Evropës në një strategji pro-LGBT.
Një gjyqtar i ri i GJEDNJ nga rrjeti i Shoqërisë së Hapur?
Tashmë ka kaluar pothuajse një vit që kur një gjyqtar i ri serb duhet të ishte zgjedhur në GJEDNJ. Asambleja e Këshillit të Evropës refuzoi një aplikim vjeshtën e kaluar, atë të një avokati që kishte bashkëpunuar me dy organizata në rrjetin e Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur (OSF), të themeluar nga miliarderi progresiv George Soros. Serbia mbajti dy kandidatura të ngjashme, atë të Natasha Plavsic, një gjyqtare që bashkëpunoi me dy shoqata të OSF-së (Aire Center dhe Civil Rights Defenders) dhe atë të Mateja Duroviç, profesor.
Ky i fundit, i cili donte të qëndronte diskret, nuk hezitoi me rastin të fshinte një letër nga mbiemri në CV-në e tij si kandidat për GJEDNJ. Parlamentarët e djathtë të Këshillit të Evropës e kanë keqkuptuar identitetin e tij dhe synojnë ta votojnë, pasi ai nuk ka asnjë angazhim të dukshëm politik. Megjithatë, me emrin “Djuroviç”, me të cilin njihet, ai ka punuar me Qendrën e Politikave Evropiane, një organizatë e financuar drejtpërdrejt nga OSF e Soros. Ai ende shfaqet në faqen e kësaj organizate si një nga bashkëpunëtorët e saj, informacion të cilin e ka lënë jashtë nga CV-ja e kandidatit (pesë faqe).
Ndër kandidatët për GJEDNJ, një kundërshtar i Viktor Orban
Gjyqtari i ardhshëm i GJEDNJ-së në lidhje me Austrinë gjithashtu do të jetë një progresist. Qeveria aktuale austriake formohet nga një marrëveshje koalicioni midis ÖVP dhe të Gjelbërve, me kusht që përzgjedhja e kandidatëve për GJEDNJ të bëhet nga të Gjelbërit. Qeveria ka propozuar si kandidat një profesor hungarez, András Jakab, i cili po shton ndërhyrjet e tij në media për të kundërshtuar kryeministrin hungarez, Viktor Orbán. Hulumtimi i tij financohet në veçanti nga fondet e Bashkimit Evropian dhe OSF. Një tjetër kandidate për Austrinë, akademikja Ursula Kriebaum, u punësua nga Amnesty International.
Së fundi, Asambleja e Këshillit të Evropës do të votojë edhe për gjyqtarin e ardhshëm finlandez të GJEDNJ. Krahas dy magjistratëve, Finlanda propozoi gjithashtu një profesor të krahut të majtë, Juga Lavapuro. Ky i fundit bën thirrje për ndalimin e lëvizjeve kundër imigracionit në Finlandë, duke besuar se ato kanë shkelur të drejtat e njeriut për shkak të “racizmit” të supozuar të tyre. Z. Lavapuro drejtoi gjithashtu një fushatë mediatike kundër Timo Soini, ish-ministër i Punëve të Jashtme të Finlandës (2015-2019), pasi ai mori pjesë, në jetën e tij private, një vigjilje lutjeje me temë “aborti”.
Ish-gjyqtarëve aktivistë të majtë u mungon etika
Do të ishte logjike dhe koherente që gjyqtarët në GJEDNJ të ishin magjistratë profesionistë. Kështu është edhe për gjysmën e tyre. Pakicës së gjyqtarëve që vijnë nga aktivizimi i majtë i mungon seriozisht etika.
Mes tyre, Yonko Grozev ishte gjyqtar nga viti 2015 deri në janar 2024. Përpara se të bëhej gjyqtar, ai themeloi dhe drejtoi Komitetin e Helsinkit në Bullgari për 20 vjet; gjatë mandatit të tij në GJEDNJ, ai ka marrë pjesë në shqyrtimet e rasteve të paraqitura nga i njëjti Komision, domethënë në një situatë të konfliktit të interesit.
Më i keqi nga gjyqtarët e majtë të GJEDNJ është Darian Pavli, kushëriri i kryeministrit socialist të Shqipërisë. Përpara se të zgjidhej gjyqtar për Shqipërinë në vitin 2019, z. Pavli ka punuar për Human Rights Ëatch (2001-2003) dhe Open Society Justice Initiative (2003-2017), financuar nga OSF. Ai e prezantoi veten si avokat në CV-në e tij zyrtare të Këshillit të Evropës, megjithëse në dukje kjo është një gënjeshtër, dhe ka shërbyer në GJEDNJ në situata të konfliktit të interesit në shumë raste. Megjithatë, zoti Pavli është ende gjyqtar në GJEDNJ, deri në vitin 2028./ Valeursactuelles
