Çmimet në restorantet shqiptare mbeten ndër më të përballueshmet në rajon, por dallimet mes qyteteve janë të ndjeshme.
Një darkë për dy persona në bregdet kushton më shumë se në veri apo në qytetet e tjera brenda vendit, ndërsa mishi i viçit dhe peshku mbeten kategoritë më të shtrenjta.
Një përmbledhje e çmimeve në restorante në dhjetë qytete të Shqipërisë, e përpunuar nga “Monitor”, tregon se një vakt në restorant vijon të mbetet ekonomik për shumicën e qytetarëve dhe turistëve, por me diferenca të qarta sipas zonës dhe llojit të gatimit.
Në Tiranë, një darkë standarde me mish viçi (1 500–2 200 lekë), një sallatë (400–700 lekë) dhe një gotë vere (300–600 lekë) mund të shkojë rreth 2 100–3 500 lekë në total – ose 19–30 euro.
Sipas menaxherit të Restorant Tymi, një nga më të frekuentuarit në kryeqytet, turistët janë të befasuar nga raporti cilësi-çmim.
“Për një darkë të plotë me mish viçi, sallatë dhe një gotë verë, klienti mesatar shpenzon rreth 15–18 euro”, – thotë ai për “Monitor”, duke shtuar se ka një interes në rritje për gatimet tradicionale dhe pijet artizanale, veçanërisht nga turistët italianë dhe nordikë.
Në qytetet bregdetare si Vlora dhe Saranda, çmimet janë më të larta për gatimet me peshk. Një pjatë me levrek apo kocë varion nga 1 200 deri në 1 500 lekë, ndërsa në restorantet me pamje nga deti mund të shkojë deri në 1 700 lekë në Sarandë.
Nga ana tjetër, qytetet si Shkodra, Gjirokastra apo Elbasani ofrojnë çmime ndjeshëm më të ulëta. Në Shkodër, një pjatë me mish derri fillon nga 400 lekë, një birrë kushton 150–300 lekë, ndërsa një sallatë bazë ofrohet për 250–300 lekë.
Edhe për pijet, Shqipëria mbetet konkurruese.
Një koktej në bar-restorant varion nga 600 deri në 13 00 lekë, ndërsa një birrë 0.5 litra zakonisht kushton nga 250 në Tiranë deri në 500 lekë në Sarandë, me çmimet më të ulëta të regjistruara sërish në qytetet veriore.
Turistët konfirmojnë se kuzhina shqiptare është një nga arsyet kryesore për të qëndruar më gjatë. “Nuk e prisja që në kryeqytet të ha kaq mirë me më pak se 20 euro.
Në Romë do të paguaja dyfishin”, – thotë Anna, turiste nga Italia, duke nënvizuar avantazhin e përballueshmërisë në Shqipëri.
Kjo diferencë e çmimeve nuk vjen nga cilësia e shërbimit, por nga volumi i kërkesës dhe zhvillimi më i ngadaltë turistik në disa prej këtyre qyteteve – shprehet Enri Jahaj, krehu i Shoqatës së Bareve dhe Restoranteve
Sipas Altin Prengës, “çmimet janë të lira për shkak të kostos së lirë të fuqisë punëtore” duke krijuar kushte të favorshme për udhëtarë individualë, çifte apo familje që zgjedhin Shqipërinë për shkak të përballueshmërisë së saj.
Kjo u jep një avantazh shtesë destinacioneve më pak të vizituara, të cilat ofrojnë autenticitet dhe mikpritje tradicionale, pa koston e lartë të turizmit masiv.
Lënda e parë e shtrenjtë, por sekreti i suksesit të pjatave shqiptare
Edhe pse lënda e parë nga tregu vendas në sektorin e bareve dhe restoranteve është shumë më e shtrenjtë se importi për shkak të mungesës, çmimet e ushqimit në Shqipëri vazhdojnë të mbeten relativisht të përballueshme.
Sipas Enri Jahajt, kryetarit të Shoqatës së Bareve dhe Restoranteve, kjo ndodh për shkak të fuqisë punëtore të lirë dhe bashkëpunimit që mbajnë kostot nën kontroll.
Jurgen Bame nga “Era Restaurant”, shton se oferta e çmimeve të përballueshme është një nga arsyet kryesore që tërheq turistët, sidomos ata me buxhete më të kufizuara, ndërsa Altin Prenga, pronar dhe shef kuzhine i “Mrizi i Zanave”, thekson se lëndët e para në Shqipëri janë të shtrenjta, ndaj nuk mund të konsiderohen ushqimet shqiptare si të lira.
Ai sqaron se konkurrenca dhe përpjekjet për prodhim mbajnë çmimet nën kontroll, por nuk do të donte që ushqimet të ishin më të lira, sepse çmimi duhet të jetë i drejtë dhe i balancuar me cilësinë që ofrohet.
Z. Prenga nënvizon se çmimi i drejtë është ai që i përgjigjet vlerës reale të produktit dhe eksperiencës që klienti merr.
Ai përmend se përdorimi i produkteve vendase është baza e suksesit të restorantit të tij dhe një element kyç për ruajtjen e identitetit të kuzhinës shqiptare.
Produktet lokale ndihmojnë që të ruhet cilësia dhe ndikojnë pozitivisht në ekonominë e biznesit, duke qenë një motiv kryesor për punën e tij.
Altin Prenga thekson se origjina e produkteve vendase është kyçe për cilësinë e ushqimit shqiptar.
Ai shprehet se “lopët janë gjysmë të egra, prandaj mishi është më i fortë dhe më autentik” dhe përmend se “mangësia e bujqësisë intensive na ka dhënë një rrjet të shkurtër mes prodhuesit të vogël dhe konsumatorit, që garanton freskinë e perimeve dhe frutave”.
Sipas tij, “kjo lidhje e drejtpërdrejtë mes prodhuesve dhe konsumatorëve është forca jonë, edhe pse nuk jemi të organizuar mirë dhe nuk kemi luks në prodhim”.
Z. Prenga thotë se falë produkteve vendase, gastronomia shqiptare ruan një identitet të fortë që tërheq jo vetëm vendasit, por edhe turistët.
“Mundësia për të shijuar një vakt të plotë, të shijshëm dhe me produkte lokale, me një çmim të arsyeshëm, është një nga pikat e forta të përvojës turistike në Shqipëri” – shprehet z. Bame./MONITOR
