Autoritetet në Tajvan njoftuan të shtunën se stërvitjet ushtarake të Kinës duket se po simulojnë një sulm ndaj ishullit të vetëqeverisur, pasi sipas tyre, shumë anije luftarake dhe avionë kinezë kishin kaluar kufirin mesatar ndarës të ngushticës së Tajvanit. Zhvillimet vijnë pas vizitës në Taipei së kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve Nancy Pelosi, një vizitë që ka nxitur zemëriminn e Pekinit.
Ministria e Mbrojtjes Kombëtare tha se si përgjigje ndaj stërvitjeve të Kinës, forcat e armatosura të Tajvanit kishin dhënë alarmin, kishin dërguar patrulla ajrore dhe detare rreth ishullit, si dhe kishin aktivizuar sistemet e raketave me bazë tokësore.
Në një deklaratë të shtunën ministria e Mbrojtjes e Kinës tha se kishte kryer stërvitje ushtarake ashtu siç ishte planifikuar, në det dhe hapësirat ajrore në veri, jugperëndim dhe lindje të Tajvanit, duke u përqendruar tek vënia në provë e aftësive të sistemeve goditëse tokësore e detare.
Kina nisi stërvitjet ushtarake me armë luftarake pas ndalesës së zonjës Pelosit në Tajvan në fillim të kësaj jave, duke thënë se vizita e saj binte në kundështim me politikën e “një Kine” të vetme. Kina e sheh ishullin si një provincë të shkëputur që kërkon ta aneksojë me forcë nëse është e nevojshme dhe i konsideron vizitat në Tajvan nga zyrtarë të huaj, si njohje të sovranitetit të ishullit.
Pekini i nisi stërvitjet ushtarake të enjten dhe pritet të zgjasin deri të dielën. Deri më tani, ato kanë përfshirë sulme me raketa ndaj objektivave në det, në veri dhe në jug të ishullit. Ato shihen si jehonë e stërvitjeve të fundit të mëdha ushtarake kineze në vitet 1995 dhe 1996, që synonin frikësimin e udhëheqësve e popullit të Tajvanit ndërsa në vend zhvilloheshin zgjedhje.
Tajvani ka vënë ushtrinë në gatishmëri dhe ka organizuar stërvitje të mbrojtjes civile, ndërsa Shtetet e Bashkuara kanë dislokuar mjete të shumta detare në zonë.
Administrata Biden dhe zonja Pelosi kanë thënë se SHBA-të mbeten të përkushtuara ndaj politikës së “një Kine”, por mban marrëdhënie jozyrtare dhe në fushën e mbrojtjes me Taipein. Zonja Pelosi bëri të ditur të premten në Tokio, ndalesa e fundit e turneut të saj në Azi, se Kina nuk do të jetë në gjendje të izolojë Tajvanin, duke penguar zyrtarët amerikanë të udhëtojnë atje.
Gjatë një vizite në Kamboxhia, Sekretari i Shtetit Antony Blinken bisedoi me Zërin e Amerikës lidhur me tensionet në rajon.
Televizioni shtetëror kinez publikoi të enjten pamje nga manovrat ushtarake të Pekinit rreth Tajvanit. Zëri i Amerikës nuk mund të verifikojë saktësinë e pamjeve.
Shkalla dhe intensiteti i paprecedentë i stërvitjeve kanë shkaktuar zemërim dhe shqetësim ndërkombëtar. Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken foli për Zërin e Amerikës gjatë një vizite në Kamboxhia të premten.
“Reagimi i Kinës është tejet i shpërpjesëtuar dhe i rrezikshëm. Sido që të ndjehet për vizitën, lëshimi i 11 raketave balistike, disa madje mbi Tajvan dhe rrethimi i tij me anije luftarake nuk ka kuptim. Pesë nga raketat ranë pranë Japonisë. Reagimet nga vendet e rajonit, përfshirë deklaratën e ASEAN-it, tregojnë shqetësimin e vërtetë se sa destabilizuese dhe të rrezikshme mund të jenë këto veprime”, tha kryediplomati Blinken.
Zoti Blinken mori pjesë në një takim të nivelit të lartë të ASEAN-it në Phnom Penh. Në një bisedë me Zërin e Amerikës, eksperti për Azinë Jugore dhe Qendrore në Qendrën Woodrow Wilson, Michael Kugelman, pajtohet me deklaratat e kryediplomatit amerikan. Ai thotë se stërvitjet ushtarake të Kinës janë një kërcënim i drejtpërdrejtë për aleatët kryesorë të Amerikës në rajon.
“Një nga shqetësimet më urgjente për Shtetet e Bashkuara është se aleatët e saj në Azi, si Japonia dhe Koreja e Jugut, preken drejtpërdrejt nga manovrat e Kinës në rajon ditët e fundit”.
Ministri i Jashtëm i Kinës, Wang Yi, ishte gjithashtu në takimin e ASEAN-it. Kina tha se po pezullon dialogun me Uashingtonin për marrëdhëniet ushtarake, ndryshimet klimatike dhe çështje të tjera. Zoti Wang fajësoi për tensionet Uashingtonin dhe zonjën Pelosi.
“Kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve të Kongresit amerikan, Pelosi injoroi kundërshtimin e vendosur të Kinës dhe negociatat e përsëritura. Vizita e saj u miratua dhe u organizua nga qeveria e amerikane”.
Zonja Pelosi dhe delegacioni i Kongresit qëndruan në vendet aleate, Korenë e Jugut dhe Japoni, ndërsa i dhanë fund turneut të bujshëm në Azi. Zonja Pelosi mbrojti përsëri vizitën e saj në Tajvan.
“Zhvilluam vizita të nivelit të lartë, senatorët e të dy partive në veprim. Nuk do t’i lejojmë që ta izolojnë Tajvanin. Ata, qeveria kineze nuk e përcakton punën tonë”.
Analisti Michael Kugelman i tha Zërit të Amerikës se beson se situata e krijuar rreth Tajvanit nga Kina ende nuk është një krizë, por është fare pranë kësaj.
“Mendoj se situata ka arritur në një pikë shumë të pasigurt, një hap larg një krize ose një lloj llogaritjeje të gabuar ose një lloj komenti në kohë të gabuar ose diçka që mund të provokojë një përshkallëzim që çon në një krizë. Askush nuk dëshiron të shohë një krizë, aq më tepër një konflikt”.
Sekretari Blinken tha se Shtetet e Bashkuara dhe Kina duhet të veprojnë me përgjegjësi. Ajo që ne nuk duam, tha ai, janë përpjekjet e çdo vendi, përfshirë Kinën dhe Rusinë, për të trazuar paqen dhe sigurinë ndërkombëtare.
