Giorgio Armani u shua të enjten, më 4 shtator 2025, në moshën 91-vjeçare, duke lënë pas trashëgiminë më të madhe: stilin e tij, një simbol unik të Made in Italy. Pastaj ekziston trashëgimia tjetër, më e prekshme, ajo e shifrave të pamëshirshme që tregojnë vlerën e pasurisë së tij: midis 11 dhe 13 miliardë euro, 11,5 sipas Forbes.
Por klasifikime të tilla kanë një vlerë relative, pasi grupi Armani, me 8.700 punonjës dhe një xhiro vjetore prej 2,4 miliardë euro, nuk është i listuar në bursë dhe për këtë arsye nuk ka një pasqyrim të drejtpërdrejtë të tregut. Vetë themeluesi ishte kujdesur prej kohësh për të ardhmen e Giorgio Armani S.p.A., të krijuar pesëdhjetë vjet më parë, më 24 korrik 1975. Në statut kishte përcaktuar rregullat që do të drejtojnë perandorinë dhe do të mbrojnë stilin: atë të produkteve, sigurisht, por edhe atë sipërmarrës.
Motra dhe tre nipërit
Filozofia e tij e jetës dhe biznesit përmblidhet në dy thënie të famshme: “Eleganca nuk është të të vërejnë, por të të kujtojnë” dhe “Moda është ajo që sugjerohet dhe shpesh është më mirë ta shmangësh, stili është diçka që secili e ka dhe duhet ta ruajë gjatë gjithë jetës”.
Giorgio, i lindur në Piacenza më 11 korrik 1934, nuk ka trashëgimtarë të drejtpërdrejtë. Nuk ka pjesë të detyrueshme ligjore për t’u shpërndarë.
Ka tre nipër e mbesa dhe një motër: Silvana (69 vjeç) dhe Roberta (54 vjeç), vajzat e vëllait të ndjerë Sergio; motra Rosanna (86 vjeç) dhe i biri i saj, Andrea Camerana (55 vjeç). Pikërisht Andrea lidh dy familje të mëdha italiane: Armanit dhe Agnellit.
Ai, i martuar me këngëtaren e famshme dance të viteve ’90, Alessia Aquilani, e njohur si Alexia, ndan me John Elkann të njëjtin stërgjysh, Giovanni Agnelli, një nga themeluesit e Fiat.
Menaxhimi dhe Fondacioni Armani
Të gjithë të afërmit e Armanit janë pjesë e këshillit të administrimit, ku gjenden gjithashtu menaxheri dhe miku i tij i ngushtë Pantaleo Dell’Orco (72 vjeç), si dhe Federico Marchetti, themelues i Yoox. Ka edhe një testament që do të hapet së shpejti, për të dhënë përgjigjen përfundimtare ndaj pyetjes më të madhe: kush do të trashëgojë pjesët e Giorgio Armani S.p.A., që zotërohen 99,9% nga themeluesi? E sigurt është që Fondacioni Armani (aktualisht zotërues i 0,1%) do të ketë një rol qendror. Statuti i kompanisë parashikon gjashtë kategori aksionesh për periudhën “pas Giorgio-s”, çka dëshmon një planifikim të menduar me detaje.
Gati 600 milionë dollarë fitime në katër vjet
Sipas të dhënave të fundit (2024), grupi regjistroi një qarkullim prej 2,3 miliardë eurosh (-5% krahasuar me 2023). Europa gjeneron 49% të xhiros, ndërsa Amerika dhe Azia-Paqësori nga 21% secila, dhe pjesa tjetër e botës 9%. Me kalimin e dekadave, grupi është zgjeruar me aksesorë, parfume, kozmetikë, veshje sportive, pasuri të paluajtshme, restorante dhe hotele. Armani ishte gjithashtu pronar i klubit të basketbollit Olimpia Milano.
Në katër vitet pas pandemisë, pra nga 2021 deri më 2024, fitimi i përgjithshëm arriti afro 600 milionë euro, një pjesë e të cilit u shpërnda si dividend tek aksionari. Ky pritet të jetë burimi kryesor i të ardhurave për trashëgimtarët.
Dokumenti kryesor për trashëgiminë
Në librin autobiografik “Per Amore” (2022), Armani shkruante: “Edhe unë një ditë do të duhet të dorëzoj drejtimin dhe të përfundoj udhëtimin tim si stilist: nuk do të ndodhë menjëherë, por e kam menduar prej kohësh, sepse dua që fryti i gjithë këtij mundi, kjo kompani ku kam dhënë gjithë jetën dhe energjinë time, të vazhdojë gjatë edhe pa mua. Planin e trashëgimisë e kam përgatitur me pragmatizmin tim programatik dhe me diskrecion, por nuk e zbuloj ende, sepse jam ende këtu”.
Në tetor 2023, Corriere della Sera zbuloi statutin e ri të Giorgio Armani S.p.A., i cili do të garantonte vazhdimësinë pas vdekjes së stilistit. Ky statut, i miratuar në një asamble të jashtëzakonshme në vitin 2016 dhe i përditësuar në shtator 2023 me futjen e aksioneve pa të drejtë vote, hyn në fuqi pikërisht “nga momenti i hapjes së trashëgimisë së Giorgio Armani-t”. Ai është gurthemeli mbi të cilin ngrihet e ardhmja e perandorisë Armani.
Aksionet e ardhshme të Armani
Meqenëse nuk ka pjesë të detyrueshme ligjore për t’u shpërndarë, sipërmarrësi, në testamentin që ka bërë tashmë, mund të disponojë sipas dëshirës mbi gjithë pasurinë e tij. Le të shqyrtojmë më nga afër rregulloret. Nga A deri në F, ekzistojnë gjashtë klasa aksionesh, përveç dy klasave pa të drejtë vote të prezantuara më vonë.
Aksionerët “e fortë”
Aksionerët e kategorisë A do të kenë 30% të kapitalit, ata të kategorisë F 10%, ndërsa të gjithë të tjerët nga 15% secili. Por çdo aksion A do të japë të drejtë për 1,33 vota dhe çdo F për 3 vota. Kështu, A+F, edhe pse përfaqësojnë vetëm 40% të kapitalit, do të kenë mbi 53% të votave në asamble. Për më tepër, aksionerët A kanë të drejtën të emërojnë tre anëtarë të këshillit, mes të cilëve do të zgjidhet presidenti, ndërsa aksionerët F dy anëtarë, mes të cilëve do të zgjidhet administratori i deleguar, në një bord me gjithsej tetë anëtarë. Ka shumë gjasa që në këto dy kategori aksionesh të pozicionohet Fondacioni Armani. Aq më tepër që këshilltarët A dhe F kanë kompetenca përcaktuese në bord për vendime strategjike (planet industriale, blerje/shitje mbi 100 milionë euro, marka etj.).
Rregullat mbi stilin dhe menaxhimin
Për miratimin e bilancit, mjafton shumica absolute e të pranishmëve në këshillin e administrimit. Parashikohet gjithashtu që, “pas kalimit të vitit të pestë nga hyrja në fuqi e këtij statuti, aksionet e shoqërisë të mund të listohen në një treg të rregulluar”. Për bashkime, ndarje, ndryshime të statutit ose rritje kapitali, kërkohet 75% e votave në asamblenë e jashtëzakonshme.
Sa i përket pagesave të administratorëve, kërkohet “të paktën 51%» e votave, ndryshe «administratorëve nuk u jepet asnjë shpërblim”. Megjithatë, ata mund të paguhen “në formën e pjesëmarrjes në fitim” ose përmes opsioneve mbi aksione (stock option). Për zgjedhjen e drejtuesve të linjave “Stile Burra” dhe “Stile Gra”, procedura përfshin të gjitha kategoritë, por edhe këtu, në praktikë, A dhe F mbajnë një të drejtë vendimtare vetoje.
“Parimet themelore”
Neni 4 i statutit, “Objekti. Parimet themelore”, është ai që më qartë tregon rrugën. Këto parime u prezantuan pjesërisht edhe në Fondacion, por këtu, në një shoqëri aksionare operative, ato kanë vlerën e një lidhjeje të vazhdimësisë morale dhe industriale. “Nivel i përshtatshëm investimesh”, “menaxhim financiar i balancuar”, “riinvestim i fitimeve”, “diversifikim dhe segmentim i markave të ndryshme duke ruajtur koherencën në stil, imazh, produkt dhe komunikim”, “vëmendje ndaj inovacionit, ekselencës, cilësisë dhe rafinimit të produktit”; “qasje e kujdesshme ndaj blerjeve”, dhe vetëm për të “zhvilluar aftësi që nuk ekzistojnë brenda grupit”; “prioritet për zhvillimin e vazhdueshëm global të emrit Armani”. Këto janë linjat udhëzuese të pandryshueshme, një stil i pakrahasueshëm jo vetëm estetik, por edhe sipërmarrës, që Giorgio Armani ka dashur të trashëgojë./Corriere della Sera
