Mediat ndërkombëtare vijojnë ti kushtojnë vëmendje shembjes së Teatrit Kombëtar në Shqipëri, ndërsa kritikojnë Kryeministrin Edi Rama lidhur me aksionin e ndërmarrë rreth orës 04:30 të 17 majit.
Gazeta franceze “Le Monde” shkruan se Kryeministri shqiptar Edi Rama dërgoi policë dhe ndihmës të tjerë shtetërorë, për të shkatërruar një nga institucionet kryesore të vendit dhe nga ndërtesat e pakta të vjetra në kryeqytetin e shqiptarëve, Tiranë.
Kryeministri shqiptar Edi Rama nuk lë rast pa nxjerrë në pah karrierën e tij si një artist vizual dhe shijet e tij si piktor.
Mirëpo, të dielën e datës 17 maj, po Edi Rama, por tashmë 55 vjec, kryeministër që nga viti 2013, dërgoi policë dhe të tjerë persona për të rrënuar një nga godinat më të vjetra dhe më të vyera në qytet, Teatrin Kombëtar.
Brenda në ndërtesë kishte një dyzinë artistësh, që kishin rezistuar në protesta për më shumë se dy vjet, por u larguan me forcë nga policia, bile ndërtesa filloi të shëmbej kur kishte njerëz brenda.
“Ata (policët) erdhën në orën 04:15 të mëngjesit. Ne ishim ende rreth 60 persona, kur ata filluan që të ngrenë bull-dorëzin kundër godinës së Teatrit Kombëtar”, thotë regjisori dhe aktori Edmond Budina, një nga përfaqësuesit e Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit. Budina është ndër artistët, që rezistoi në protesta kundër prishjes së TK që nga viti 2018.
Ai dhe kolegë të tij u ngritën në protesta, për të kundërshtuar prishjen e godinës, e ndërtuar që në vitin 1940, në kohën e pushtimit italian të Shqipërisë.
Por dhuna e 17 majit ishte e paparë ndaj artistëve, të cilët u tërhoqën zvarrë nga policia natën vonë, duke gdhirë 17 maji.
Nga Jean-Baptiste Chastand, Le Monde
Kryeministri shqiptar Edi Rama kënaqet të nxjerrë në pah karrierën e tij si një artist vizual dhe shijet e tij si piktor. Kur ai ishte kryetar i kryeqytetit, Tiranë, midis viteve 2000 dhe 2011, u bë i njohur në të gjithë botën pasi k ndërtesave trashëguara nga diktatura komuniste i pikturoi me ngjyra të ndritshme. Ndonjëherë me modele që i kishte zgjedhur vetë, duke i dhënë kryeqytetit shqiptar një galeri me ajër të hapur.
Por, të dielën, 17 maj, i njëjti Edi Rama, 55 vjeç, kryeministër që nga viti 2013, dërgoi në orët e para të mengjesit policinë dhe eskavatorët për të shkatërruar një nga institucionet kulturore më të rëndësishme të vendit dhe një nga sallat e tij të rralla të performancës, Teatrin Kombëtar. Brenda ishin dhjetëra artistë dhe kundërshtarë që qëndronin në ndërtesë për më shumë se dy vjet, të cilët u dëbuan më metodada ushtarake.
“Ata erdhën në orën 4:15 të mëngjesit, ne ishim ende rreth gjashtëdhjetë vetë, na evakuuan dhe sollën buldozerin”, thotë regjisori dhe aktori Edmond Budina, një nga përfaqësuesit e Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit, një grupim që luftoi që nga viti 2018 për të shpëtuar këtë ndërtesë, të ngritur në vitet 1940 kur vendi u pushtua nga Italia. Një demonstrim spontan në të cilin liderët e opozitës morën pjesë të dielën u shpërnda brutalisht.
………
Teatri ishte mbi të gjitha “një nga ndërtesat e rralla të vjetra në Tiranë” në një qytet me planifikim modern të qytetit, thotë artisti vizual shqiptar Adrian Paci, i cili thotë se është “i tronditur dhe i zemëruar” nga vendimi marrë nga Edi Rama.
Në Facebook, ky i fundit mbrojti vendimin e tij të hënën, 18 maj, duke sulmuar “prishësit si jo profesionistë” dhe duke lavdëruar projektin që një teatër i ri të ndërtohej në rrënojat e një të vjetëri. “Do të aprovohet nga të gjithë dhe do t’i japë publikut teatrin kombëtar që nuk e kanë pasur kurrë”, premtoi ai, duke postuar imazhet mbresëlënëse të firmës arkitekturale daneze në krye të projektit.
Teatri Kombëtar kishte vuajtur nga mungesa e mirëmbajtjes dhe Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit duhej të instalonte një gjenerator për të anashkaluar ndërprerjen e energjisë dhe të vazhdonte të organizonte shfaqje në sallën e madhe ku po bënte shumë e nxehtë në verë dhe shumë e ftohtë në dimër. Por artistët argumentuan për një rinovim. “A mund ta shkatërroni “Moulin Rouge”, edhe për një ndërtesë të re si kjo?” proteston Edmond Budina, i cili e quan këtë shkatërrim “një veprim barbar”. “Unë nuk jam kundër teatrit të ri, por pse ta shkatërrojmë të vjetrin dhe jo ta ndërtojmë diku tjetër?”, shpreh dakortësinë Adrian Paci.
