Media amerikane “Townhall” i ka kushtuar një artikull hetimeve që administrata Trump po bën ndaj Agjencisë Amerikane të Zhvillimit Ndërkombëtar (USAID) se si janë shpenzuar paratë e taksapaguesve amerikanë ndër vite.
Sipas medias në fjalë, nga hetimet ka rezultuar se miliarderi George Soros ka përdorur paratë e USAID për të financuar përmes OJQ-ve “Revolucionin Shumëngjyrësh” në Maqedonin e Veriut në vitin 2016 kundër kryeministrit të atëhershëm Nikolla Gruevski.
Gjithashtu, në artikull përmendet dhe fakti se si Soros, nën kujdesin e USAID, duke hartuar Dokumentin Strategjik për Reformën në Drejtësi, që sipas medias amerikane, synonte që t’i jepte qeverisë socialiste një kontroll më të madh mbi gjyqësorin.
Po ashtu raportohet se nga hetimet është zbuluar se Departamenti i Shtetit i SHBA-së i lejoi organizatës Shoqëria e Hapur” të Sorosit kontributin e drejtpërdrejtë në procesin e rishikimit të granteve dhe mënyrën se si u ndanë fondet e taksapaguesve amerikanë në Shqipëri.
Artikulli i plotë i medias “Townhall“, përkthyer në shqip “Boldnew.al”
Mega-donatori demokrat George Soros, financuesi kryesor i së majtës institucionale në Amerikë, përdori disbursimet e Agjencisë Amerikane të Zhvillimit Ndërkombëtar (USAID) për të financuar revolucionet shumëngjyrëshe në Ballkan, sipas hetuesve të shpenzimeve amerikane.
USAID-i u dha disa grupeve të Sorosit miliona dollarë amerikanë taksash që supozohet se shkuan drejt nxitjes së trazirave sociale në Gadishullin Ballkanik, duke përfshirë përpjekjet bashkëpunuese për të destabilizuar qeverinë e qendrës së djathtë të zgjedhur në mënyrë demokratike të Maqedonisë dhe përfundimisht për ta rrëzuar atë.
Maqedonia është një vend gjerësisht konservator me një taksë të sheshtë prej 10 përqind, një nga më të ulëtat në të gjithë Evropën, dhe një parti qeverisëse e krahut të djathtë (VMRO-DPMNE), kampi i së cilës fitoi zgjedhjet parlamentare të 2024-ës në një dërrmues kundër koalicionit aktual pro-Bashkimit Evropian.
Me një popullsi prej vetëm 1.8 milionë banorësh, kombi pa dalje në det u gjend në qendër të krizës së migracionit të Evropës që shpërtheu në vitin 2015. Për të frenuar fluksin e emigrantëve të paligjshëm që vërshonin nga Lindja e Mesme dhe Afrika, Maqedonia ndërtoi një gardh me tela me gjemba përgjatë kufirit grek të modeluar sipas barrierës së Hungarisë. Soros, një mbrojtës i kufijve të hapur që inkurajon migrimin masiv, rreth kësaj kohe kritikoi kryeministrin hungarez Viktor Orbán për prioritizimin e sigurisë kombëtare mbi strehimin e shtetasve të huaj. “Plani ynë e trajton mbrojtjen e refugjatëve si objektiv dhe kufijtë kombëtarë si pengesë”, tha Soros.
Në vitin 2016, USAID i dha Shoqatës së Juristëve të Rinj Maqedonas (MYLA), një përfituese e dollarëve të Sorosit, rreth 345,000 dollarë grante për “mbrojtjen e të drejtave të njeriut të migrantëve dhe refugjatëve”. Sipas një raporti tremujor në terren, “i mundësuar nga mbështetja bujare e popullit amerikan përmes Agjencisë së Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID), MYLA ka ofruar ndihmë ligjore për më shumë se 450 migrantë në Maqedoni që nga zbatimi i programit. Projekti dy-vjeçar për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut të Migrantëve dhe Refugjatëve përfshiu gjithashtu “mbrëmje të tregimit” dhe punëtori të terapisë së artit ku emigrantët që banonin ilegalisht në Maqedoni krijonin zanate. Si pjesë e projektit, USAID hapi “Pazarin e Artit Humanitar” për të ekspozuar veprën e paligjshme të alienëve.
Kjo ishte mbi 600,000 dollarë që USAID-i i dorëzoi MYLA-së për një projekt të veçantë 2014 – 2017 për mbrojtjen e të drejtave të njeriut.
Sipas një dokumenti që feston 25 vjetorin e operacionit të Soros në Maqedoni, MYLA nënshkroi një memorandum bashkëpunimi me Ministrinë e Brendshme për të pasur akses në institucionet e mbyllura, siç është qendra e paraburgimit për të huajt që “kanë hyrë në mënyrë të parregullt” në Maqedoni. Për të lehtësuar më tej lëvizjen e emigrantëve, MYLA gjithashtu bëri presion publik ndaj Hekurudhave të Maqedonisë për të hequr tarifat e transportit për refugjatët.
Me ndihmën e USAID-it, Soros u përfshi njëkohësisht në revolucionin shumëngjyrësh të Maqedonisë në vitin 2016, sipas studiuesit Matt Palumbo, autor i “Njeriu prapa perdes: Brenda rrjetit sekret të George Soros”.
Paratë e USAID-it rrodhën përmes mjeteve të financimit të lidhura me Sorosin dhe do të shkonin në një lidhje të organizatave joqeveritare (OJQ) në terren që dyshohet se vepronin si këmbësorë “në shërbim të politikave të tij”. Maqedonasit miratuan termin “Sorosoids” për të përshkruar aktorët e tij të OJQ-së në terren, për të pakënaqur mediat simpatizuese të Sorosit.
Një aktiviste e quajtur Jasmina Golubovska, operative e një prej këtyre OJQ-ve, Legis e lidhur me Sorosin, u bë fytyra e revolucionit shumëngjyrësh të Maqedonisë kur mbolli një puthje të lyer me buzëkuq në mburojën e një polici të rebelimit. Pasi ajo u shfaq si një “ikonë” e kryengritjeve, Golubovska u fut në një qark mediatik dhe shpalli synimet e saj: të rrëzojë qeverinë dhe pastaj “të fillojë nga e para”.
OJQ-të si Legis ishin këmbësoria, dhe aktivistë të tillë të mbështetur nga Soros vepruan paturpësisht për këtë, duke veshur bluza sportive që me sa duket e quanin veten “Ushtria Soros”.
Një nga revolucionarët më të zëshëm, Pavle Bogoevski, i cili përfundoi si deputet i parlamentit të Maqedonisë, u fotografua në mes të protestës duke hedhur predha ndërsa kishte veshur një këmishë “Ushtria Soros”. Bogoevsk, një aktivist me një tjetër lëvizës emigrant Soros, Komiteti i Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Republikën e Maqedonisë, i cili mori një grant prej 300,000 dollarësh nga granti i USAID-it në vitin 2016 për një projekt për përfshirjen e LGBTI-së, u akuzua për “pjesëmarrje në një turmë që kryen një vepër penale” të bombës së pronës qeveritare.
Media hungareze Átlátszó, një përfitues dhe OJQ i Soros me bazë në Budapest, tha se ata krijuan tregtinë e “Ushtrisë Soros” “si shaka” për anëtarët e ekuipazhit të tyre. Átlátszó pretendoi se Bogoevski dhe shokët e tij vetëm me shaka veshën veshjen në përgjigje të kritikëve që i quanin ata mercenarë të Sorosit.
Borjan Jovanovski, gazetar i NOVA TV, një ndërmarrje mediatike e financuar nga USAID, postoi gjithashtu fotografi të tij me të njëjtën këmishë “Ushtria Soros”. Në vitet 2010, logoja e USAID-it u shfaq në titullin e mbylljes në fund të emisionit të Jovanovskit në TV NOVA.
Në një intervistë të vitit 2017 për “Republika”, një gazetë në Maqedoni, ish-kryeministri maqedonas Nikola Gruevski tha se Soros kishte “ndikim vendimtar” mbi politikën e vendit të tij nëpërmjet “një monopoli në sektorin e OJQ-ve”.
“Nëse ata kanë nevojë për një të ashtuquajtur revolucion shumëngjyrësh, atëherë ata e bëjnë atë përmes OJQ-ve me para,” ankohej Gruevski, i atëhershëm lider i partisë konservatore të vendit VMRO-DPMNE deri në dorëheqjen e tij, e cila u soll nga revolucioni shumëngjyrësh i vitit 2016.
“Soros i ka kthyer OJQ-të në Maqedoni në një ushtri moderne”, tha Gruevski për Republikën.
Në këtë luftë kulturore të zhvilluar kundër armikut të perceptuar, shpjegoi ish-kryeministri, “mediat në pronësi të Soros” do të mallkonin kundërshtarët e tyre politikë dhe do të krijonin “një mori skandalesh të supozuara në emrin tuaj” si një mënyrë për të lëkundur opinionin publik.
Siç tregoi Gruevski, çdo kundërvënie u prit me përbuzje. Laura Silber, shefe e komunikimit e Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur, thuhet se dënoi “qeveritë joliberale” në Ballkan për kundërshtimin e OJQ-ve të Soros.
Nën maskën e “reformës demokratike”, këto dhëmbëza të makinerisë së imperializmit kulturor të Soros të partnerizuar me USAID organizuan lëvizje rinore, krijuan media me ndikim dhe koordinuan protesta të përhapura, shpesh të dhunshme, në rrugë.
Sipas të dhënave të granteve, në vitin 2016, USAID i dha një kontratë 9.5 milionë dollarësh Institutit të Menaxhimit Lindje-Perëndim (EWMI), një organizatë jofitimprurëse e financuar nga Soros që fokusohet në “ristrukturimin” e shteteve ish-sovjetike në Evropën Qendrore dhe Lindore.
EWMI zbatoi këtë program shumë milionë dollarësh, të njohur si Projekti i Angazhimit Qytetar i USAID-it (CEP), në partneritet me Fondacionin Shoqëria e Hapur–Maqedoni (FOSM), një shtojcë lokale e Shkupit e rrjetit të përhapur të Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur të themeluar nga Soros.
Përmes projektit shtatëvjeçar, i cili u përqëndrua në ndërtimin e një “demokracie shumë-etnike të rrënjosur në respektin dhe mbrojtjen e të gjithëve”, USAID Maqedonia e Veriut u përpoq të rriste “angazhimin e të rinjve” në procesin politik. Sipas një buletini EWMI të sponsorizuar nga USAID që dokumenton progresin e Projektit të Angazhimit Civil, programi shpërndau grante të reagimit të shpejtë për “edukimin e votuesve” përpara referendumit për ndryshimin e emrit të vitit 2018, i cili përfundimisht hapi rrugën drejt anëtarësimit në Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO). Për të arritur tek votuesit “të margjinalizuar”, përfituesit e granteve përfshinin Shoqatën për Promovimin dhe Zhvillimin e Shoqërisë Gjithëpërfshirëse (INKLUZIVA) dhe Unionin “Këshilli Kombëtar për Barazinë Gjinore”.
Zgjidhja e një mosmarrëveshjeje të gjatë me Greqinë ishte një kusht për pranimin në NATO. Greqia qëndroi e vendosur në bllokimin e anëtarësimit të Maqedonisë dhe fillimit të bisedimeve për anëtarësim në Bashkimin Evropian, nëse Maqedonia nuk ndryshon emrin e saj, që shihet nga të dyja palët si një çështje e identitetit kombëtar.
Ndryshimi i emrit dhe implikimet e tij ishin aq të papëlqyeshme sa Instituti për Demokraci Societas Civilis-Shkup i financuar nga Soros, një partner i hulumtimit të politikave të Fondacionit të Shoqërisë së Hapur, urdhëroi sondazhe kontradiktore, me mirësjellje të USAID-it, duke pretenduar se vetëm 33 për qind e maqedonasve ishin kategorikisht kundër komprometimit me Greqinë për emrin e Maqedonisë.
Megjithatë, kur u mbajt një referendum për këtë çështje, shumë maqedonas e bojkotuan atë dhe pjesëmarrja e votuesve nuk arriti të arrijë pragun prej 50 përqind të kërkuar për të vërtetuar rezultatet. Konservatorët shpallën fitoren pasi propozimi duhej të ishte refuzuar për shkak të pjesëmarrjes së ulët. Por për shkak se ishte jo detyruese, qeveria liberale në fuqi deklaroi se kërkesa për pjesëmarrje ishte e parëndësishme dhe vazhdoi gjithsesi me riemërtimin e ish-republikës jugosllave, tani “Maqedonia e Veriut”.
Sa i përket kontraktorit të USAID-it, East-West Management Institute, ai është thellësisht i ndërthurur me financat e Soros. Një raport financiar i fshirë tani i 2011 tha se EWMI mori “hua […] deri në 1,000,000 dollarë” nga Fondi i Zhvillimit Ekonomik Soros.
I themeluar në vitin 1988, Instituti i Menaxhimit Lindje-Perëndim tashmë ka hyrë në punë një vit para rënies së Murit të Berlinit, duke kërkuar të “ndërtojë infrastrukturën dhe institucionet e një shoqërie të hapur” në shoqëritë post-sovjetike në tranzicion.
Soros e pa që axhendat globaliste të tij dhe të EWMI-së ishin në një linjë. Siç vë në dukje InfluenceWatch, në një letër të bardhë të vitit 1991, të titulluar “Nënshkrimi i Demokracisë”, Soros shkroi për financimin e një rrjeti fondacionesh për të mbështetur kombet e reja në shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik, ku ai do të mbështeste sistemet e tij të preferuara të qeverisjes. Soros zbuloi veçanërisht në këtë artikull mbi “Reformën Demokratike midis Sovjetikëve” se ai mund të “parashikonte” Institutin e Menaxhimit Lindje-Perëndim të sapoformuar duke u bërë një “institucion i përhershëm”.
Sipas faqes së internetit të USAID-it, ndërmjet viteve 2012 dhe 2016, si pjesë e Projektit të USAID-it për Shoqërinë Civile (CSP), një program që promovon “reformat demokratike”, mbi 4.8 milionë dollarë në dollarë taksash iu shpërnda gjithashtu degës maqedonase të Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur, “Zbatuesi” i nismës.
“Ne punojmë për të nxitur një shoqëri që është tolerante, demokratike, e integruar me Evropën dhe e përbërë nga qytetarë të informuar dhe të arsimuar,” thotë Fondacioni Shoqëria e Hapur–Maqedoni. Fondacioni, i cili kryen monitorimin tremujor të përpjekjeve për anëtarësim të Maqedonisë, në mënyrë të ngjashme shtyn politika që do të përshpejtojnë hyrjen e vendit të vogël ballkanik në Bashkimin Evropian, pavarësisht nga një rënie e vazhdueshme 10-vjeçare në mbështetjen e qytetarëve për integrimin në BE dhe rritjes së euroskepticizmit midis maqedonasve etnikë, sipas sondazheve. Ashtu si EWMI, FOSM hapi shpejt dyqanin vetëm një vit pasi Maqedonia arriti pavarësinë në 1991 nga Jugosllavia komuniste.
Ndër objektivat e tjera, vetë projekti i USAID-it krijoi një “Shkollë për Qytetari Aktive” që “fertilizon[ed] veprimet bazë” dhe trajnoi të rinjtë maqedonas në “aktivizmin në internet”, përdorimin e “instrumenteve të mediave të reja” dhe “argumentimin bindës”.
Ndërkohë, Judicial Watch po ndiqte paratë.
Në prill 2017, organi mbikëqyrës i qeverisë ngriti një padi kundër Departamentit të Shtetit të SHBA-së dhe USAID-it pasi të dy nuk iu përgjigjën një kërkese të Aktit të Lirisë së Informacionit (FOIA) që kërkon të dhëna në lidhje me grantet, autorizimet e pagesave dhe komunikimet ndërmjet zyrtarëve të SHBA-së dhe të gjitha filialeve të lidhura me Fondacionet e Shoqërisë së Hapur. Judicial Watch kërkoi gjithashtu shënime të përgjegjshme të mesazheve të dërguara nga i emëruari nga Obama, Jess L. Baily, ish-ambasadori i SHBA-së në Maqedoni, si dhe dokumente që kanë të bëjnë me aktivitetet politike të krahut të Maqedonisë të Fondacionit të Shoqërisë së Hapur.
Këto transaksione të supozuara më parë ishin nën shqyrtimin e Kongresit. Në një letër të janarit 2017 drejtuar Baily-t, senatori Mike Lee (R-UT) kërkoi përgjigje në lidhje me shpërndarjen e ndihmës së huaj të SHBA-së në Maqedoni dhe nëse paratë e taksapaguesve amerikanë po përdoreshin për të financuar projektet e Soros atje.
“Për fat të keq, kam marrë raporte të besueshme se, gjatë viteve të fundit, misioni i SHBA-së në Maqedoni ka ndërhyrë në mënyrë aktive në politikën partiake të Maqedonisë, si dhe në formësimin e mjedisit të saj mediatik dhe shoqërisë civile, shpesh duke favorizuar grupet e një bindjeje politike mbi një tjetër”, shkroi Lee. “Unë i shoh këto raporte dekurajuese dhe, nëse janë të vërteta, shumë problematike”.
Duke paralajmëruar kundër “imperializmit ideologjik dhe ndërhyrjes në zhvillimin natyror, demokratik” të Maqedonisë, Lee kërkoi që ky komb i ri të vazhdojë të zhvillohet “me sa më pak ndikim politik të jashtëm të jetë e mundur”, veçanërisht pasi zyrtarët e Maqedonisë negociuan një qeveri të re pas zgjedhjeve të tyre parlamentare të 2016-ës.
Republikanët e Dhomës së Përfaqësuesve gjithashtu raportuan se kishin dëgjuar për ndikimin e ambasadës së SHBA-së mbi rezultatin e zgjedhjeve në Maqedoni, duke thënë se kjo ndërhyrje “favorizoi fuqishëm” partitë e krahut të majtë në prag të ditës së zgjedhjeve dhe gjatë procesit të negociatave paszgjedhore.
Senatorë të tjerë GOP iu bashkuan thirrjeve të Lee për të hetuar nëse paratë e taksapaguesve amerikanë po përdoreshin për të bërë përshtypje politikat e majta në kombet sovrane, pavarësisht nga dëshira e tyre për vetëvendosje.
Lee më vonë vuri në dukje se liderët e huaj i kishin kontaktuar me raporte se diplomatët amerikanë luanin favoritë politikë, duke margjinalizuar në këtë mënyrë të moderuarit dhe konservatorët në role udhëheqëse dhe fondet e USAID-it që përdoreshin për të mbështetur aktivistët politikë “ekstremikë”, “ndonjëherë të dhunshëm”.
Stafi i Lee u takua me ligjvënësit maqedonas, të cilët kaluan një dosje 40 faqesh nga një lëvizje e udhëhequr nga qytetarët, e quajtur “Stop Operacioni Soros” (SOS), duke u mobilizuar për të “de-sorosifikuar” Maqedoninë. SOS tha se SHBA financoi një përkthim maqedonas të manualit të së majtës ekstreme të Saul Alinsky “Rregullat për radikalët”, një manual mbi taktikat e përmbysjes që ofron këshilla të drejtpërdrejta për protestat radikale në rrugë. Në vitin 2014, Fondacioni Shoqëria e Hapur–Maqedoni promovoi publikimin dhe shpërndarjen e tij në një ngjarje të transmetuar drejtpërdrejt në Shkup, kryeqyteti i vendit.
Judicial Watch dyshonte se një ndërhyrje e tillë në çështjet e brendshme politike maqedonase shkelte potencialisht Konventën e Vjenës mbi Marrëdhëniet Diplomatike, një traktat ndërkombëtar i vitit 1961 që përcakton kornizën për marrëdhëniet diplomatike midis kombeve të pavarura.
Në vitin 2019, me urdhër të Kongresit, Zyra e Përgjegjësive të Qeverisë (GAO) publikoi një raport mbi auditimin e aktiviteteve të USAID-it në Maqedoni, duke përfshirë financimin e operacioneve të Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur. GAO zbuloi se afro 5 milionë dollarë i ishin dhënë, në fakt, Fondacionit Shoqëria e Hapur–Maqedoni “për ndihmë për demokracinë” dhe se Instituti i Menaxhimit Lindje-Perëndim mori 3.7 milionë dollarë fonde për ndezjen e “konkurrencës politike” dhe forcimin e “medias së pavarur”.
Ndërhyrja nuk kufizohet vetëm në Maqedoni; Soros ka një histori të dokumentuar të veprimtarisë alarmante subversive në këtë rajon të paqëndrueshëm.
Sipas një hetimi të Judicial Watch, përfaqësuesit e lartë të Soros në Rumani bashkëpunuan me Departamentin e Shtetit të SHBA-së në një “Partneritet të Qeverisjes së Hapur” të financuar bashkërisht nga Fondacionet e Shoqërisë së Hapur dhe USAID.
Më 16 shtator 2016, dizajnerja e lartë e programit të Byrosë së Çështjeve Arsimore dhe Kulturore (ECA) të Departamentit të Shtetit të SHBA-së, Jennryn Wetzler dërgoi një email duke njoftuar se folësi i paraqitur në një telefonatë konferencë të Partneritetit të Qeverisjes së Hapur do të ishte oficeri për një kohë të gjatë i fondacionit Soros, Ovidiu Voicu, drejtor ekzekutiv i një Qendre Publike në Rumani-NGO, e thirrur në Innovde “spin-off” i Fondacionit të Shoqërisë së Hapur Rumani.
Më 19 prill 2016, Wetzler i dërgoi email zyrtarit të kancelarisë rumune dhe pjesëmarrësit të Partneritetit të Qeverisjes së Hapur, Radu Puchiu, në lidhje me një takim me një “koleg të Rumanisë së Shoqërisë së Hapur” në lidhje me mundësinë që Rumania të angazhohet për hapjen e programeve të burimeve arsimore (OER).
Më 13 tetor 2016, zyrtari i Departamentit të Shtetit të SHBA-së, Richard Silver, përpiloi përmbledhje të lajmeve rumune të rëndësishme për Ambasadën e SHBA-së në Bukuresht, duke përfshirë komente analitike në lidhje me një artikull gazete që diskutonte një propozim të politikanëve rumunë për të ndaluar anëtarët e OJQ-së Soros nga mbajtja e posteve publike. Komenti mbronte Sorosin dhe punën e tij në Rumani:
“Që nga viti 1990, Fondacioni i Soros për Shoqërinë e Hapur ishte një nga donatorët kryesorë në Rumani dhe vende të tjera ish-komuniste, duke financuar kërkimin sociologjik, arsimin, përfshirjen sociale, qeverisjen e mirë, kulturën qytetare dhe ndërhyrjen e integruar të komunitetit. OJQ-të më me ndikim rumune, si dhe politikanë, studiues dhe lojtarë të tjerë që kishin bursa jashtë vendit, përfituan nga financimi i saj. Gjatë 26 viteve të fundit, një sërë partish politike, kryesisht PSD dhe aleatët e saj politikë, kanë fajësuar OJQ-të, intelektualët, personalitetet kulturore për gërryerjen e ekonomisë së Rumanisë, autonomisë territoriale, rendit publik apo shëndetit të popullatës. Analistët e pavarur paralajmëruan për rrezikun e një mesazhi të tillë që krijon ndryshime sociale dhe e kthen Rumaninë përsëri në praktikat komuniste.”
Atë ditë, Silver qarkulloi të njëjtat përmbledhje lajmesh, por analiza përmbante materiale shtesë që u redaktuan si të klasifikuara.
Pas nisjes së një padie për FOIA, Judicial Watch mori të dhënat e Departamentit të Shtetit të SHBA që tregonin se Soros po ndërhynte edhe në Shqipëri nën kujdesin e USAID-it.
Me financimin e USAID-it, Fondacioni Shoqëria e Hapur-Shqipëri (FOSA) hartoi Dokumentin Strategjik për Reformën Gjyqësore Shqiptare që supozohet se synonte t’i jepte qeverisë socialiste një kontroll më të madh mbi gjyqësorin.
Në vitin 2016, USAID filloi financimin e një fushate pesëvjeçare, 9 milionë dollarë “Drejtësia për të gjithë” në Shqipëri, të cilën Instituti i Menaxhimit Lindje-Perëndim (I mbani mend ata?) e mbikëqyri me qëllim që të riparonte sistemin gjyqësor të vendit dhe të zbatonte “standardet gjyqësore” që ata e panë të arsyeshme.
Të dhënat e publikuara përfshinin një memo të prillit 2016 ku thuhej se Ambasada e SHBA-së në Tiranë sponsorizoi një sondazh “së bashku me Fondacionin e Shoqërisë së Hapur për Shqipërinë” për të matur “njohurinë, mbështetjen dhe pritshmëritë për reformën në drejtësi”. Ky sondazh i Soros raportoi se 91 përqind e të anketuarve ose “mbështesin plotësisht” ose “mbështesin disi” nevojën për reformën në drejtësi.
Një dokument i paklasifikuar i Departamentit të Shtetit të SHBA nga shkurti 2017 tregoi se Seksioni i Çështjeve Publike të ambasadës së SHBA-së bashkë-sponsoroi një studim të dytë me Fondacionin e Shoqërisë së Hapur për vlerësimin e “qëndrimeve ndaj përpjekjeve për Reformën Gjyqësore”. Shpenzimet u renditën në nënseksionin “Ndarja e kostos”.
Kjo nuk është e gjitha. Ky procesverbal i “Angazhimi me Fondacionin e Shoqërisë së Hapur për Shqipërinë” zbuloi gjithashtu se Departamenti i Shtetit i SHBA-së i lejoi organizatës Soros kontributin e drejtpërdrejtë në procesin e rishikimit të granteve dhe mënyrën se si u ndanë fondet e taksapaguesve amerikanë në Shqipëri: “Si një nga ofruesit kryesorë të asistencës në Shqipëri, përfaqësuesve nga Fondacioni Shoqëria e Hapur na kërkohet shpesh të marrim pjesë në shqyrtimin teknik të fondit.” Me fjalë të tjera, stafi i Soros u ftua të vlerësonte aplikimet për grante të dorëzuara në Departamentin e Shtetit të SHBA.
Donald Lu, asokohe ambasadori i SHBA-së në Shqipëri dhe i administruar nga administrata e Obamës, kishte qenë i lidhur ngushtë me Sorosin. Ndërsa ishte në pushtet, Lu u përshkrua në mediat amerikane si “një forcë shtytëse pas reformave gjyqësore të Shqipërisë”.
Në atë kohë, një zëdhënës i Fondacioneve të Shoqërisë së Hapur tha për Fox News se ata administrojnë vetëm “një sasi të vogël [siç]” të ndihmës amerikane. Sa herë që USAID zgjedh një entitet të Shoqërisë së Hapur për të administruar fondet e USAID-it, kjo është për shkak se “ne kemi një reputacion për transparencë, efikasitet dhe profesionalizëm,” tha zëdhënësi.
Për çështjen e aktiviteteve politike në Shqipëri, Fondacionet e Shoqërisë së Hapur tha se në Uashington ka pasur “marrëveshje të gjerë dypartiake” prej dekadash në lidhje me “nevojen për të promovuar demokracinë dhe të drejtat e njeriut jashtë vendit”. Fondacionet e Shoqërisë së Hapur dhe qeveria e SHBA thjesht “ndanë një interes për të ndihmuar Shqipërinë dhe vendet e tjera me situatë të ngjashme në tranzicionin nga komunizmi dhe demokracia, dhe në promovimin e një gjyqësori të pavarur”, sipas organizatës Soros.
Javën e kaluar, Fondacionet e Shoqërisë së Hapur lëshuan një deklaratë për shtyp duke pretenduar se akuzat – duke akuzuar grantmarrësin e themeluar nga Soros për marrjen e fondeve nga USAID ose drejtimin e financimit të një agjencie qeveritare të SHBA-së – janë “qartësisht të rreme”.
“Shoqëria e Hapur është një fondacion privat që vendos prioritetet e veta, merr vendimet e veta për financimin dhe përdor fondet e veta. Ne bashkëpunojmë me një gamë të gjerë financuesish kur përputhen prioritetet, duke përfshirë filantropitë e tjera, qeveritë dhe agjencitë e zhvillimit shumëpalësh,” thuhet në deklaratë. “Shoqëria e Hapur është krenare që qëndron si aleate me komunitetet anembanë botës në betejat e tyre për të drejta dhe drejtësi. Ne jemi transparentë për vlerat dhe punën tonë.”
Akuzat janë pjesë e “një përpjekjeje më të gjerë për të minuar punën e zhvillimit ndërkombëtar dhe delegjitimuar financimin e pavarur të organizatave të shoqërisë civile në mbarë botën,” këmbënguli Fondacioni i Shoqërisë së Hapur.
Një raport tremujor i performancës – i datës dhjetor 1993 – demonstroi se marrëdhënia e perandorisë Soros me USAID-in u kthye në dekada të tëra. Më 19 nëntor 1993, Fondacionet Soros nënshkruan një marrëveshje bashkëpunimi të USAID-it për të trajnuar një flotë individësh nëpër vende të ndryshme të Evropës Lindore. Programi i supozuar “Trajnimi i Menaxhimit” ofroi udhëzime në punë dhe akademike në fushat e administratës publike, menaxhimit të biznesit, telekomunikacionit, ndikimit mjedisor dhe financave për “profesionistë” nga Polonia, Bullgaria, Rumania, Estonia dhe Sllovakia.
Në të pesë vendet, reklamimi filloi “menjëherë”, duke tërhequr disa qindra aplikime. Në Shtetet e Bashkuara, punonjësit e Soros u njohën me procedurat e USAID-it dhe filluan të rekrutojnë kompani pritëse. Sipas një vlerësimi të programit, “të gjitha qëllimet u përmbushën”.
