Mediumi britanik Daily Mail i ka kushtuar një artikull 32-vjeçarit shqiptar Lorenc Hysa, i cili i ka shpëtuar deportimit. Në artikullin e medias britanike, theksohet se Hyka, i cili është një hajdut serial i kërkuar nga dy vende evropiane, ka shmangur deportimin, duke pretenduar se ishte skllav modern.
I riu e përdori lirinë gjatë procesit të zgjatur ligjor për të kryer një seri vjedhjesh në Kent, ku shënjestrat ishin pikat e argjendarive. Gazeta britanike ka sjellë dhe një shembull tjetër, ku një grua punonte si ndërmjetëse për bandat e kontrabandës përgjatë Kanalit, ndërsa në të njëjtën kohë pretendonte të ishte viktimë e trafikimit të qenieve njerëzore.
Në fund, DailyMail shkruan se rasti i tij është një shembull i abuzimit me ligjin për ‘Skllavërinë Moderne’, që synon të mbrojë viktimat e trafikimit dhe shfrytëzimit, por që shpesh përdoret për të penguar deportimet e emigrantëve.
Artikulli i Plotë:
Një hajdut serial i kërkuar në dy vende evropiane, arriti të hynte ilegalisht në Britani përpara se të shmangte depërtimin, duke pretenduar se ishte një skllav modern, zbulon gazeta Mail. Lorenc Hysa, 32 vjeç, e përdori lirinë e tij gjatë procesit të zgjatur ligjor për të kryer një seri vjedhjesh me thyerje në Kent, ku ai ‘në mënyrë të pamëshirshme’ shënjestroi bizhuteri të çmuara.
Rasti i tij është vetëm i fundit i kriminelëve të huaj që shfrytëzojnë legjislacionin për skllavërinë moderne për të qëndruar në Britani dhe për të kryer krime. Në një shembull tjetër tronditës, një grua punonte si ndërmjetëse për bandat e kontrabandës përgjatë Kanalit, ndërsa në të njëjtën kohë pretendonte të ishte viktimë e trafikimit të qenieve njerëzore. Akti për Skllavërinë Moderne synon të mbrojë viktimat e trafikimit, skllavërisë, skllavërisë ose punës së detyruar.
Megjithatë, aktualisht po shqyrtohet nga Sekretarja e Brendshme Shabana Mahmood, për shkak të frikës se është e hapur për abuzim. Rasti i Hysës do t’u japë municion të ri kritikëve të legjislacionit, në një kohë kur numri i kërkesave për skllavëri moderne ka arritur një nivel rekord.
Vitin e kaluar pati 4,646 referime nga migrantët – një rritje prej 250 përqind nga 1,307 në vitin 2020. Megjithatë, shumë prej tyre u gjetën të dyshimta, me 65 përqind të referimeve të vitit të kaluar që u gjetën të mos kishin ‘baza të arsyeshme’, krahasuar me 16 përqind katër vjet më parë. Sipas dokumenteve të gjykatës, Hysa u rrit në qytetin verior të Dibrës në Shqipëri përpara se të transferohej në Itali në vitin 2013, ku punoi për tre vjet.
Ai u zhvendos në Gjermani në vitin 2016, përpara se të arrestohej dhe të akuzohej për vjedhje me thyerje një vit më vonë. Ai mori një dënim me burg prej tre vjetësh e tre muajsh përpara se të akuzohej për më shumë vjedhje me thyerje ndërsa ishte pas hekurave. Çuditërisht, prokurorët gjermanë dështuan të vazhdonin me çështjen dhe Hysa u lirua në maj 2020 dhe u lejua të kthehej në Shqipëri.
Më pas ai kaloi ca kohë në Francë përpara se të hynte fshehurazi në Mbretërinë e Bashkuar – ose në një varkë të vogël ose në pjesën e pasme të një kamioni – në vitin 2023. Hysa përdori mbiemrin Stefanaj pasi mbërriti në Mbretërinë e Bashkuar, në atë që me shumë gjasa ishte një përpjekje për të shmangur zbulimin. Kjo mund të ketë qenë arsyeja pse Ministria e Brendshme dështoi të zbulonte të kaluarën e tij kriminale – e cila përfshinte vjedhje të dyshuara në Luksemburg, si dhe në Gjermani. Hysa u vendos në një qendër paraburgimi, ku u paraqit si viktimë e trafikimit të qenieve njerëzore për të kërkuar azil, duke përdorur ligjet moderne të skllavërisë.
Rasti i tij iu kalua Mekanizmit Kombëtar të Referimit (NRA), i cili vlerëson pretendimet për skllavëri moderne për të parë nëse ato janë të vlefshme. Ndërkohë, ai u lirua. Ndërsa priste rezultatin e çështjes së tij, Hysa bastisi një sërë shtëpish në Longfield dhe Meopham në Kent midis 1 dhe 10 janarit 2024. Pasi u identifikua nga gjaku që la në një dritare të thyer, shkelësi serial u arrestua në prill dhe u burgos në Gjykatën e Kurorës Maidstone tetorin e kaluar.
Një muaj më vonë, Agjencia Kombëtare e Krimit certifikoi një urdhër arresti evropian nga prokurorët gjermanë, i cili e kërkonte atë për 19 vjedhje të tjera me thyerje që dyshohet se i kreu në Gjermani midis shtatorit 2016 dhe shkurtit 2017. Më 16 shtator, gjyqtari Smith, i ulur në Gjykatën e Magjistraturës në Ëestminster – e hodhi poshtë apelin e Hysës kundër ekstradimit të tij.
Në gjykimin e tij, ai zbuloi se kërkesa e kriminelit për skllavëri moderne u refuzua pasi zyrtarët arritën në përfundimin se ai nuk ishte viktimë e trafikimit.
“Lorenc Hysa iu referua Mekanizmit Kombëtar të Referimit, por u mor një vendim negativ me shkaqe të arsyeshme se ai ishte viktimë e mundshme e trafikimit”, tha gjykatësi Smith.
Gjykata duhet t’i kushtojë shumë rëndësi interesit publik për të siguruar që marrëveshjet e ekstradimit të respektohen dhe që Mbretëria e Bashkuar të mos shihet si një “strehë e sigurt” për ata që kërkojnë t’i shmangen drejtësisë.
Hysa kërkoi gjithashtu të thirrej në Nenin 8 të Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut, i cili mbron të drejtën për një jetë familjare, por gjykatësi Smith e hodhi poshtë këtë me arsyetimin se gruaja e tij jeton tashmë në Shqipëri. Ai tani është në proces të deportimit. Sekretarja e Brendshme ka kritikuar më parë abuzimin me ligjet e skllavërisë moderne, pasi një pretendim pothuajse prishi marrëveshjen e dëbimit “një brenda, një jashtë” të Britanisë me Francën.
Një burrë nga Eritrea deklaroi në minutën e fundit se ishte skllav modern muajin e kaluar, vetëm disa orë para se të fluturonte për në Francë. Ai u deportua të nesërmen. Mahmood, e cila ka rishkruar udhëzimet, në një përpjekje për të frenuar apelet e minutës së fundit që pengojnë deportimet, tha: “Këto ligje janë hartuar për të mbrojtur ata që kanë vuajtur nga një shfrytëzim i paimagjinueshëm.”
“Por emigrantët që papritmas vendosin se janë skllevër modernë në prag të largimit të tyre, pasi nuk kanë bërë kurrë një pretendim të tillë më parë, tallen me ligjet tona dhe bujarinë e këtij vendi.”
Vitin e kaluar, rreth 23 përqind e referimeve në NRM përfaqësonin shtetas britanikë, kombësia kryesore, ndërsa shqiptarët ishin kombësia e dytë më e referuar me 13 përqind, e ndjekur nga vietnamezët.
Një ekspert shqiptar i krimit të organizuar – i cili kërkoi të mbetej anonim – tha se rritja e kërkesave për skllavëri moderne ishte për shkak të legjislacionit të futur në vitin 2023 që e kategorizoi Shqipërinë si një “vend të sigurt” për qëllime të kërkesave për azil.
“Meqë shqiptarët e kanë më të vështirë të fitojnë azil, avokatët po i këshillojnë klientët e tyre të përdorin ligjin e skllavërisë moderne si shpresën e vetme për t’u lejuar të qëndrojnë në Mbretërinë e Bashkuar”, thanë ata.
Një tjetër shqiptare, Ujeza Kurmekaj, veproi si agjente për kontrabandistët e njerëzve përtej Kanalit, ndërsa po vlerësohej kërkesa e saj për skllavëri moderne. Kurmekaj, nënë e një fëmije, iku nga Shqipëria në vitin 2022 dhe mbërriti në Britani, pasi kaloi Kanalin me varkë. Ajo u vendos në një hotel të financuar nga taksapaguesit, por pretendoi se një bandë e kishte detyruar të punonte në një bordello. Ndërsa Ministria e Brendshme vlerësoi kërkesën e saj për skllavëri moderne, të cilën përfundimisht e pranoi, ajo filloi të punonte si ndërmjetëse për trafikantët.
Mesazhet e tregojnë atë, duke i lidhur kontrabandistët me migrantët që duan të kalojnë Kanalin, duke u treguar kontakteve në Francë detaje si ‘familje, një’, ‘tre gra, fëmijë, 14, 17, 12 vjeç’ dhe ‘kemi këtu një familje, burrë, grua, një fëmijë’.
Biseda të tjera treguan kushte duke përfshirë ‘det shumë të keq’ dhe gjeste vendndodhjeje në hartë që udhëzonin se ku të merreshin migrantët, ose ku ishin pozicionuar anijet në Kanal. Ajo mbetet në burg duke vuajtur një dënim gjashtëvjeçar dhe më pas do të deportohet automatikisht.
Shifrat e zbuluara javën e kaluar treguan se Partia Laburiste ka larguar 26 migrantë me varka të vogla që nga lançimi i marrëveshjes së saj “një brenda, një jashtë” me Francën. Ministria e Brendshme konfirmoi se 19 persona që mbërritën me varkë të vogël janë kthyer mbrapsht javën e kaluar.
Kjo e çon totalin e të larguarve në Francë në 26 që nga nisja e programit. Si pjesë e rrugës “të brendshme” të rënë dakord me qeverinë e presidentit Emmanuel Macron gjatë verës, 18 emigrantë të tjerë kanë ardhur nga Franca në Mbretërinë e Bashkuar.
Ndërkohë, më shumë se 10,000 migrantë me varka të vogla kanë arritur në Dover me varka të vogla që nga nisja e skemës më 6 gusht. Një zëdhënës i Ministrisë së Brendshme tha: “Kur shtetasit e huaj kryejnë krime të rënda në vendin tonë, ne gjithmonë do të bëjmë gjithçka që është në fuqinë tonë për t’i deportuar ata.”
“Kjo qeveri deportoi pothuajse 5,200 shkelës të ligjit me shtetësi të huaj në vitin e saj të parë në detyrë, një rritje prej 14 përqind krahasuar me vitin e kaluar, dhe ne do të vazhdojmë të bëjmë gjithçka që mundemi për të larguar këta kriminelë të ligë nga rrugët tona.”
