Flet Salla Saastamoinen, drejtoreshë në detyrë e OLAF (Zyra Evropiane kundër Mashtrimit): OLAF gjeti shkelje në përdorimin e fondeve IPARD, Komisioni kërkon masa konkrete nga Shqipëria.
Gati dy vjet pas publikimit të raportit hetimor mbi keqpërdorimin e mundshëm të fondeve IPARD të Bashkimit Evropian në Shqipëri, Zyra Evropiane Kundër Mashtrimit (OLAF) ka konfirmuar se hetimet kanë zbuluar parregullsi në zbatimin e programit.
Në një intervistë për “Monitor”, drejtoresha në detyrë e OLAF-it, Salla Saastamoinen, flet për gjetjet e hetimit, bashkëpunimin me autoritetet shqiptare dhe masat që janë ndërmarrë nga Komisioni Evropian, përfshirë ngrirjen e përkohshme të fondeve në pritje të reformave dhe veprimeve konkrete nga pala shqiptare.
Ajo ndalet gjithashtu te prioritetet e reja të OLAF-it në kontekstin e procesit të anëtarësimit të Shqipërisë në BE, rëndësinë e forcimit të institucioneve kundër korrupsionit, rrezikun nga kontrabanda dhe produktet e falsifikuara, si dhe rolin që teknologjitë e reja, përfshirë Inteligjencën Artificiale, mund të kenë në parandalimin e mashtrimeve.
Në fund, Saastamoinen thekson nevojën për rritjen e ndërgjegjësimit publik mbi rolin e OLAF-it dhe nxit qytetarët shqiptarë të raportojnë çdo rast të dyshuar për abuzim me fondet e BE-së.
Kanë kaluar gati dy vjet që nga raporti në lidhje me keqpërdorimin e mundshëm të fondeve IPARD të alokuara për AZHBR-në. Do të donim të dinim se cili është dëmi financiar i vlerësuar?
“Sa i takon Zyrës Evropiane kundër Mashtrimit, mendoj se është e rëndësishme të sqarojmë rolin tonë. Kjo shpjegon gjithashtu këto gjetje dhe mënyrën se si ato përdoren në këtë rast hetimi. Ne, si Zyra Evropiane kundër Mashtrimit, ndjekim paratë e Unionit.
Ne ndjekim fondet e Unionit dhe mund t’i ndjekim ato edhe jashtë Unionit, në vendet kandidate. Pra, kishim mandat për të identifikuar nëse kishte ndonjë shkelje me financimet e Unionit në Shqipëri në lidhje me fondet IPARD. Ne hetuam dhe gjetëm prova se kishte. Pastaj e ndjekim dhe mbi këtë bazë mund të japim rekomandime financiare dhe mund të japim gjetje gjyqësore.
Ne nuk marrim masa ndjekëse. Janë ata që mund të marrin vendime për anën financiare. Ne i dhamë rekomandimet tona Drejtorisë së Përgjithshme të Komisionit Evropian që është përgjegjëse për bujqësinë. Dhe gjetjet tona ishin se mund të kishte një kriter mospranimi të mundshëm për financimin rreth 33 milionë euro.
Dhe meqenëse duhet ta bëjmë këtë, ekziston një interes i Komisionit Evropian për të mbrojtur fondet, kjo do të thotë që Komisioni dhe konkretisht Drejtoria e Përgjithshme e Bujqësisë morën vendimin për masa paraprake për të ngrirë fondet derisa Shqipëria të ndërmarrë masa të mjaftueshme dhe të nevojshme. Dhe shuma totale ishte 112 milionë euro. Siç thashë, pjesa e ndjekjes gjyqësore është në dorë të gjyqësorit shqiptar.”
Çfarë sfidash ka identifikuar OLAF-i deri tani në bashkëpunim me autoritetet shqiptare?
“Është e kuptueshme që kur fillon bashkëpunimin për këto çështje praktike, në hetimin real, në rastet e para mund të mos jetë e qartë, për shembull, cili është roli, cili është mandati i saktë, cilat janë të drejtat e hetuesve të OLAF-it dhe atyre që marrin pjesë, cilat janë burimet e mundshme, cilët janë ndoshta personat e interesuar dhe pastaj autoritetet shqiptare që mbështesin hetimin. Pra, në fillim, duhet ta sqarojmë këtë.
Duhet të sqarojmë të drejtat tona për të kryer intervistat, për të bërë kontrollet në vend. Dhe kjo bëhet, siç thashë, kur paratë e Bashkimit Evropian dalin jashtë, OLAF-i mund të dalë jashtë dhe ne mund të marrim masa praktike.
Mund të shkojmë në mjediset e një personi të interesuar, mund të marrim prova shkencore nga laptopët ose telefonat. Kjo u sqarua dhe ne patëm bashkëpunimin dhe mbështetjen nga shërbimet shqiptare të koordinimit kundër mashtrimit.
Pra, janë ata që mbështesin hetimin e monitorimit. Dhe ne patëm bashkëpunim edhe nga organi që menaxhonte fondet e Unionit, Agjencia Shqiptare për Zhvillimin Bujqësor dhe Rural. Kështu që patëm bashkëpunim nga të dy organet.”
Hetimi
“Kur paratë e Bashkimit Evropian dalin jashtë, OLAF-i mund të dalë jashtë dhe ne mund të marrim masa praktike. Mund të shkojmë në mjediset e një personi të interesuar, mund të marrim prova shkencore nga laptopët ose telefonat. Kjo u sqarua dhe ne patëm bashkëpunimin dhe mbështetjen nga shërbimet shqiptare të koordinimit kundër mashtrimit.”
Si është ky bashkëpunim tani? A mund të përmirësohet diçka?
“Mendoj se këtu duhet të shqyrtojmë dy elemente. Kishte një element në vetë hetimin. Pra, pasi bëjmë raportin përfundimtar dhe japim rekomandimet, atëherë roli ynë si zyrë kundër mashtrimit është që të monitorojmë nëse bëhet ndjekja. Nga ana tjetër, vendimi për atë që ndodh, për shembull, në lidhje me ngrirjen e fondeve, është i atyre që marrin vendime për menaxhimin e fondeve, në këtë rast nga Drejtoria e Përgjithshme e Komisionit tonë për Bujqësinë. Dhe për këto dy elemente ka bashkëpunim, në kuptimin që ne kemi marrë informacion mbi hapat e ndërmarrë. Ne nuk i vlerësojmë ato. Është pjesë e sistemit tonë të monitorimit.
Kolegët tanë në Drejtorinë e Përgjithshme të Bujqësisë po bëjnë negociata dypalëshe mbi masat e nevojshme. Dhe ata do të vlerësojnë se si po përparojnë dhe nëse janë të mjaftueshme për të marrë vendime të tjera. Pra, në këtë kuptim, bashkëpunimi ekziston. Autoritetet shqiptare po marrin masa dhe negociatat vazhdojnë. Nuk mund të jap hollësi. Ajo që mund të them është se së fundmi u takova me ministrin e Financave, z. Petrit Malaj, i cili shpjegoi se çfarë lloj masash të reja dhe më të fundit janë marrë. Për shembull, që Shqipëria ka miratuar majin e kaluar Strategjinë Kombëtare kundër Mashtrimit.
Dhe kjo është shumë e rëndësishme. Dhe pastaj, për shembull, në lidhje me bashkëpunimin nga ana jonë, ne si Zyra kundër Mashtrimit, bashkëpunuam me autoritetet shqiptare gjatë përgatitjes së asaj strategjie kombëtare kundër mashtrimit. Ne dhamë komente, për shembull, në lidhje me rëndësinë e vlerësimeve të riskut, që strategjia të vendoset aty ku ka rreziqe, që duhet të ketë kanale për raportim.
Dhe tani shohim se në versionin përfundimtar këto u morën parasysh. Pra, mendoj se ky lloj fluksi informacioni në bashkëpunim funksionoi. Natyrisht, një strategji mund të mbetet vetëm letër. Vlera e strategjisë është te zbatimi i saj. Dhe kjo do të thotë që ne presim që autoritetet të veprojnë mbi këtë bazë duke punuar për masa konkrete. Këto hapa po vlerësohen gjithashtu nga kolegët në Drejtorinë e Përgjithshme të Bujqësisë.”
Siç e përmendët më parë edhe ju, OLAF ka një mandat të gjerë për të hetuar mashtrimet që ndikojnë në buxhetin e BE-së. Cilat janë prioritetet konkrete për Shqipërinë në këtë fazë?
“Këtu, do të kthehesha edhe një herë te roli i OLAF-it. Pra, ne kemi rolin tonë si një zyrë hetimore e pavarur. Por jemi gjithashtu pjesë e procesit të pranimit dhe zgjerimit të Shqipërisë. Dhe mendoj se aktualisht, në këtë fazë, progresi me negociatat e anëtarësimit është gjithashtu i rëndësishëm dhe përparësi. OLAF-i është i përfshirë në të ashtuquajturat negociata themelore, të cilat kanë të bëjnë me mbrojtjen e interesave financiare të Bashkimit Europian. Një pjesë është legjislacioni, një pjesë janë çështjet institucionale dhe një pjesë është bashkëpunimi konkret me OLAF-in.
Dhe e përmend këtë si përparësi sepse e di që qeveria shqiptare i ka kushtuar vëmendje dhe Komisioni i Presidentes von der Leyen, i cili nisi në fund të vitit të kaluar, e ka përmendur posaçërisht zgjerimin si përparësi të komisionit. Pikërisht tani në shtator, Presidentja von der Leyen, në fjalimin e saj për gjendjen e Unionit, tha se duhet të bëjmë ribashkimin evropian.
Pra, kjo është arsyeja pse e konsideroj se edhe nga perspektiva e Zyrës sonë kundër mashtrimit, është e rëndësishme t’i kemi këto elemente të legjislacionit. Mësova se do të ketë një Kod Penal të ri. Është e rëndësishme pasi merret me anën kriminale të mashtrimit dhe korrupsionit. Kjo duhet të jetë baza dhe pastaj të zbatohet. Nga ana institucionale, për shembull, kemi shërbimin shqiptar të koordinimit kundër mashtrimit që është krijuar. Përparësia jonë e radhës do të jetë ndërtimi i rrjetit funksional me të gjitha autoritetet që menaxhojnë paratë dhe të cilat do të merren më pas me parregullsitë e mundshme. Pra, ky është prioriteti për shqiptarët që ne e mbështesim.
Dhe kërkesa e tretë në anëtarësim, është që autoritetet shqiptare të bashkëpunojnë me ne, me Zyrën kundër Mashtrimit, në hetime dhe duke na raportuar për çdo shkelje që mund të ndodhë. Mandati ynë shtrihet nga shkeljet deri te buxheti, por edhe, për shembull, te mbledhja e të ardhurave.
Pra, ne punojmë me doganat këtu në Shqipëri. Për shembull mund të mbrojmë edhe mjedisin, për shembull, për të parandaluar dërgesat e mbeturinave të rrezikshme që janë kundër ligjit. Ose të mbrojmë, për shembull, nga produktet e falsifikuara. E përmenda këtë shkurtimisht, që kemi mandat të gjerë. Në këto lloj hetimesh, meqenëse kemi shumë fonde të reja, duke përfshirë Agjendën e Reformave dhe Rritjes, mendoj se ngritja e hetimeve të para për çdo shkelje të mundshme është e rëndësishme për ne. Dhe për sa i përket raportimit si të tillë, do të thoshim se presim edhe më shumë vëmendje për raportimin e parregullsive tek OLAF-i.”
Nga autoritetet?
“Nga autoritetet. Sepse Shqipëria ka ndërtuar, ka ngritur tashmë këto njësi auditimi dhe kontrolli ku kryhen auditime. Nëse gjeni diçka gjatë auditimit, ne presim që parregullsitë, shkeljet të raportohen.”
A mendoni se Shqipëria është vërtet e përgatitur të menaxhojë fonde më të mëdha pasi, le të supozojmë, të pranohet në Eurozonë?
“Kjo është një pyetje shumë e rëndësishme. Natyrisht, duhet të menaxhoni mirë fondet ekzistuese. Ky është një proces, dhe është një situatë paksa e ngjashme për shtetet anëtare. Ne po theksojmë në përgjithësi se shtetet anëtare duhet të ndërtojnë një sistem të sigurt dhe efektiv që të marrin përgjegjësinë e mbrojtjes së interesit financiar. Dhe arsyeja pse e them këtë është se kur shkojmë te mënyrat e financimit që përdorin financimin e bazuar në performancë në RRF të BE-së dhe propozimin e Komisionit për kornizën e ardhshme shumëvjeçare për financim, së pari, kjo është shumë më e madhe.
Gjithashtu, BE thuajse dyfishon buxhetin, dhe ka më shumë nga elementi i financimit të bazuar në performancë. Autoritetet e shteteve anëtare qëndrojnë në ballë. Edhe autoritetet shqiptare duhet të qëndrojnë në ballë të gjetjes së rasteve të mundshme të mashtrimit dhe korrupsionit dhe çdo shkeljeje tjetër. Ajo që e konsideroj të rëndësishme është që në Shqipëri tashmë keni krijuar Prokurorinë e Posaçme dhe Gjykatat e Posaçme kundër Korrupsionit.
Është e rëndësishme që këto të jenë të forta, dhe shoh që ato po fillojnë të funksionojnë. Pra, ky është elementi i vetëm që do të fliste për mundësinë e trajtimit për financimet e mëtejshme. Shoh se janë bërë hapa për të krijuar sisteme auditimi, kontrolli dhe menaxhimi për fondet. Mendoj se ato duhet të funksionojnë në praktikë, të kenë burime. Kjo do të thotë që të kenë njerëzit, kapacitetin dhe ndërtimi i kapaciteteve gjatë gjithë procesit është i nevojshëm. Dua të them, anëtarësimi nuk do të bëhet nesër. Pra, Shqipëria ka kohë, por nëse e përdor mirë, nëse merr masa konkrete, ndërton kapacitetin, i kushton vëmendje kësaj, mendoj se Shqipëria do të jetë gati pas procesit.”
Në disa vende, teknologjitë gjurmuese si blockchain ose Inteligjenca Artificiale janë përdorur për të monitoruar përdorimin e fondeve. A mendoni se Shqipëria mund të përfitojë nga një inovacion i tillë për të parandaluar mashtrimet? Ndoshta e dini, por ne tashmë kemi një ministër të Inteligjencës Artificiale.
“Kam dëgjuar për ministren e Inteligjencës Artificiale. Nuk e kam takuar. Si e quani ju?”
Diella.
“Pra, është Diella. Po, kjo është diçka me të vërtetë interesante. Po, mashtruesit, ata që bëjnë diçka të gabuar me buxhetin e Unionit, përdorin teknologji më moderne, përfshirë edhe Inteligjencën Artificiale. Kjo do të thotë se ne që po luftojmë kundër tyre, që kërkojmë t’i luftojmë, duhet t’i përdorim edhe këto teknologji. Do ta fusja përdorimin e Inteligjencës Artificiale, për shembull, në punën e Zyrës kundër Mashtrimit, dhe kjo vjen nga dy drejtime. Njëra është se si mund ta përdorim këtë në vetë hetimet. Dhe një shembull nga të ardhurat, është se ne po kontrollojmë nëse buxheti i Unionit merr një pjesë të të ardhurave doganore. Aty marrim një pjesë të burimeve tona në buxhetin e Unionit.
Pra, kemi ndjekur dhe monitoruar të ardhurat doganore në fusha të caktuara, për shembull tekstilet, në mënyrë që mallrat të mos nënvlerësohen kur sillen këtu, kemi zhvilluar modelim shumë të përpunuar, i cili është i ngjashëm me Inteligjencën Artificiale, e cila në fakt mund të monitorojë të gjitha importet dhe më pas mund të gjejë një model kur diçka do të ishte vërtet e nënvlerësuar, dhe kjo do të na tregonte se Unioni po humbet të gjitha paratë. Modelimi dhe përdorimi i Inteligjencës Artificiale për të dhënat e mëdha mund të jetë një mjet. Por unë nuk e nënvlerësoj gjithashtu rritjen e efikasitetit në punën tonë administrative. Ne po administrojmë të gjithë procedurën për hetimet.
Pra, në OLAF po zhvillojmë edhe IA-në, jo vetëm në Komisionin Evropian, por kemi zhvilluar diçka që është një lloj CHAPT -EC, ku mund ta përdorim IA-në në një mjedis të sigurt, për shembull, për të raporte administrative, për të bërë përmbledhje. Ne e përdorim atë në përkthime, për të pasur përkthime si dorë e parë, dhe kjo është shumë e rëndësishme sepse kursen burimet tona administrative, kështu që mund të përqendrohemi aty ku nevojitet, ku nevojitet njeriu në fund.
Pra, ky është përdorimi. Dhe meqë ra fjala, ju përmendët se keni një ministër të IA-së. Së fundmi diskutova me drejtoreshën e SASPAC-ut, Eridana Çano, e cila, për shembull, tha se po përdorin përkthimin e bazuar tek Inteligjenca Artificiale, sepse shqipja aktualisht nuk është gjuhë zyrtare e BE-së, dhe ne duhet të dërgojmë shumë dokumente, dhe saktësia e vlerësuar është 96%. Kështu që kjo kursen shumë përpjekje administrative, nëse mund ta bëjmë. Unë vetë vij nga zona gjuhësore e finlandishtes, jo shumë njerëz flasin finlandisht, kështu që në këtë lloj elementi Inteligjenca Artificiale është gjithashtu e rëndësishme.”
Më parë përmendët luftën kundër produkteve të falsifikuara, të cilat dëmtojnë si bizneset ashtu edhe klientët këtu në Shqipëri. A është Shqipëria e përfshirë në mekanizmin e bashkëpunimit me OLAF-in për trajtimin e kësaj çështjeje?
“Në rastin tonë, kjo lidhet me importin dhe eksportin e mallrave në zonën doganore të Unionit. Puna e OLAF-it në këtë fushë është koordinimi i doganave të shteteve anëtare dhe të vendeve të treta. Në fakt, midis OLAF-it dhe Shqipërisë, që nga Marrëveshja e Asociimit të vitit 2009, mund të bashkëpunojmë me autoritetet doganore, pra është pjesë e marrëveshjes së asociimit. Ne e kemi bërë këtë bashkëpunim, doganat shqiptare janë pjesë e veprimeve tona të koordinimit. Sigurisht, kjo mund të ketë lidhje me produktet e falsifikuara, me shampo, kozmetikë, produkte mjekësore. Ne mund të ndjekim kontejnerët individualë ku shkojnë dhe mund t’i informojmë autoritetet kombëtare që të bëjnë një vlerësim.
E njëjta gjë vlen edhe për mbetjet e rrezikshme. Dhe shembulli ynë i fundit me autoritetet shqiptare është se ndoqëm import/eksportet, dërgesat e mbetjeve të rrezikshme, dhe ishim në gjendje t’i informonim dhe të bashkëpunonim me autoritetet shqiptare, të cilat i ndalën ato. Në këtë mënyrë, ne po kursejmë dhe mbrojmë shëndetin e evropianëve, shëndetin e shqiptarëve. Pra, punojmë në këtë mënyrë, dhe pastaj ndjekim rastin. Përsëri, nëse ka diçka kriminale, varet nga autoritetet kombëtare që të marrin masa. Por roli ynë është që të mund të shohim situatën ndërkufitare të transportit të mallrave. Doganat e shteteve anëtare dhe doganat shqiptare mund të shohin të tyren, ndërsa ne shohim situatën evropiane. Në këtë mënyrë, ne mund të sjellim vlerë të shtuar, duke sjellë informacion dhe duke u dhënë informacionin e duhur në kohë autoriteteve për të vendosur se kur të marrin masat.”
Shqipëria është një korridor i rëndësishëm tregtar midis Bashkimit Evropian dhe rajonit. A ka ndonjë mundësi rreziku që mund ta aplikojmë në bashkëpunim për sa u përket mallrave të paligjshme dhe si po monitorohet ky rrezik?
“Po, ekziston një rrezik. Shqipëria është pjesë e Ballkanit Perëndimor. Konfigurimi juaj gjeografik është një fakt. Është këtu midis Evropës dhe pastaj nga Azia, dhe vjen në rrugë tokësore, dhe gjithashtu në rrugë detare të afërta. Pra, po, ekziston një rrezik. Dhe problemet tipike të kontrabandës së mallrave të paligjshme janë, për shembull, me duhanin. Kjo është diçka me të cilën ne punojmë edhe në Zyrën kundër Mashtrimit. Ne punojmë me autoritetet doganore për të ndaluar kontrabandën.
Ne jemi në gjendje, përsëri, kur shqyrtojmë portet detare, vijën bregdetare, të ndjekim trajtimin dhe transportin e kontejnerëve, kur kemi një dyshim se ato përmbajnë duhan. Në ditët e sotme, duhani, natyrisht është edhe më i gjerë. Janë të gjitha llojet e produkteve të reja të duhanit që fillojmë të gjejmë. Pra, ne fillojmë të gjejmë këtë lloj mallrash. Kjo është një fushë ku Shqipëria ka një rrezik, ka një rrezik të madh, dhe duhet të bëjë përpjekje për ta ndaluar atë.”
OLAF-i gjithashtu ka rritur fokusin e vet në mbrojtjen e fondeve të gjelbra dhe atyre që lidhen me tranzicionin klimatik. Cilat rreziqe duhet të shmangen në Shqipëri, ndërsa përgatitet për projektet në këtë fushë?
“Një element i parë që përmenda është se, po, ka disa burime të veta për buxhetin e Unionit që lidhen me fondet e gjelbra. Për shembull, skemat e emetimeve tregtare, një pjesë e tyre vjen në buxhetin e Unionit si të ardhura. Pastaj një burim i ri është edhe përdorimi i mbetjeve plastike. Nëse do të kishte shkelje në lidhje me këto të ardhura, kjo do të ishte diçka që OLAF-i mund të hetonte. Nuk kemi pasur ende shumë raste për këtë çështje, por e mbajmë parasysh këtë në lidhje me të ardhurat. Kur flitet për fondet e gjelbra, ka shumë edhe në anën e shpenzimeve, sepse fondet e Unionit për të mbështetur tranzicionin e gjelbër në energjitë e rinovueshme dhe gjithashtu në produktet e pastra dhe metodat e pastra të prodhimit janë rritur vitet e fundit.
Konkretisht, në mandatin e mëparshëm të Komisionit, shumë fonde shkuan atje. Pra, po, ka edhe rreziqe, sepse këto fonde duhet të përdoren gjithashtu në përputhje të plotë me rregullat e Unionit. Kur përfshihen shuma të mëdha parash, ka më shumë interesa. Është një lloj tundimi për mashtruesit që të përpiqen ta përdorin në mënyrën e gabuar. Prandaj duhet t’i kushtojmë vëmendje të veçantë. Çfarë do të thotë kjo? Do të thotë manipulim i procedurave të prokurimit.
Mund të nënkuptojë kosto të rreme ose të fryra, pra ngrini kostot, ose përdorimin e ndërmjetësve që nuk supozohet të jenë aty, të cilët nuk sjellin vlerë të vërtetë. Është një lloj bashkëpunimi. Dhe ne i kemi parë të gjithë këto lloje elementesh edhe me fondet e gjelbra. Prandaj, ajo që duhet të bëjë Shqipëria është të sigurojë që rregullat e përzgjedhjes së projekteve të jenë transparente, të ketë mbikëqyrje në tërësi dhe kontrolli të mundësojë verifikimin e rezultateve. Këto janë thelbësore. Ne themi se ky është një tranzicion i gjelbër, një tranzicion i pastër, por duhet të jetë edhe i pastër financiarisht. Pra, duhet të jetë një tranzicion i pastër financiarisht, kjo është ajo që dua të them.”
A mendoni se qytetarët shqiptarë, si qytetarë të ardhshëm të Bashkimit Evropian, janë të vetëdijshëm për rolin e OLAF-it dhe mundësinë për të raportuar abuzimet?
“Supozimi im i përgjithshëm do të ishte se ata nuk janë shumë të vetëdijshëm.”
A ka plane për fushata për rritjen e ndërgjegjësimit?
“Ata mund të mos e dinë që ekziston ky organ evropian kundër mashtrimit me qëllim mbrojtjen e tyre, mbrojtjen e parave të taksapagueseve, që ne kemi mundësinë të veprojmë këtu dhe kemi mandatin për të kryer detyrën në Shqipëri dhe kjo duhet të rritet. Lidhur me informacionin ose fushatat informative, ne po punojmë me autoritetet shqiptare. Këto ditë kemi një seminar me shërbimet e koordinimit kundër mashtrimit, çdo vend ka një shërbim koordinimi kundër mashtrimit dhe pastaj pjesa tjetër është se si i promovojmë rastet. Ne punojmë me autoritetet shqiptare që menaxhojnë paratë.
Së fundmi pata një takim me Drejtoreshën e SASPAC-ut dhe ajo shpjegoi se ka plane për të krijuar një faqe interneti, një platformë, në mënyrë që të jetë e lehtë të dish se si të raportosh parregullsitë dhe kjo është diçka që mund të bëhet në nivel kombëtar dhe që mund të kombinohet me informimin tonë. Ne, OLAF-i, tashmë kemi sistemin e njoftimit, është një faqe interneti, është mjaft e thjeshtë, kushdo mund të dërgojë dyshimet e veta mbi keqpërdorimin e fondeve të Unionit. Uebsajti ynë funksionon në gjuhët e Unionit, por unë e di që shqiptarët janë shumë të mirë me gjuhët, kështu që ndoshta kjo është diçka që ndihmon. Kushdo mund ta bëjë këtë në mënyrë anonime. Ata thonë burimin, por personaliteti i tyre nuk zbulohet, kështu që në këtë mënyrë është i sigurt dhe i mbrojtur. Ne e përdorim këtë informacion që vjen nga qytetarët. Ne marrim çdo vit këtë lloj informacioni mbi parregullsitë e mundshme në të gjithë Evropën dhe në vendet e treta dhe ndoshta 2/3 e tyre vijnë nga sistemi ynë i njoftimit.
Pra, roli i individëve mund të jetë i rëndësishëm. Ju inkurajoj dhe ju falënderoj sepse kjo intervistë është një mënyrë për të përhapur ndërgjegjësimin dhe e kuptoj që revista juaj është e interesuar në çështjet ekonomike, por ata që lexojnë janë gjithashtu qytetarë, kështu që në çdo kapacitet, ne mirëpresim informacionin dhe njohuritë e mundshme. Dhe në fakt, ajo që përmenda në fund është se gazetaria investigative është gjithashtu e rëndësishme në fushën e masave kundër mashtrimit.”
