Në botën e Haya Engel-it, ndihet gjithë dhimbja e Izraelit. Vëllai i saj, 32 vjeç, sapo është kthyer nga Gaza, është ushtar.
“Për shkak të stresit dhe kushteve të vështira ka zhvilluar sëmundjen Crohn. Nuk do të dezertojë kurrë, jo: çmimi që paguan me shoqërinë dhe ndërgjegjen është shumë i lartë. Por është i traumatizuar, si të gjithë. Kjo luftë duhet të marrë fund tani,” thotë ajo, ndërsa sheshi Zion fillon të mbushet me flamuj të verdhë, simbol i të rrëmbyerve, dhe flamuj izraelitë, me fotografi të pengjeve që janë ende në duart e Hamasit dhe fëmijëve palestinezë të vrarë nga bombat izraelite.
Nuk ka një turmë njerëzish si në Tel Aviv, por është një marshim që bën zhurmë. Jeruzalemi është qyteti më konservator, zemra e konfliktit. Prindërit e Haya-s, 26 vjeçe dhe studente farmacie, nuk do të vinin kurrë në këtë shesh. “Ata janë të djathtë, besojnë se qeveria ka vërtet në zemër interesin e të gjithëve. Nuk i fajësoj, por nuk pajtohem. Nuk më është kursyer asgjë këto vite: kam humbur disa shokë universiteti në festivalin Nova. Vëllai im ka shërbyer në Gaza. Në fillim e mbështeta përgjigjen e Izraelit. Por tani është një luftë hakmarrjeje, që nuk do të shpëtojë të rrëmbyerit dhe vetëm do të vrasë palestinezë të pafajshëm.”
Flasim në zhurmën e këngëve, daulleve dhe thirrjeve në megafon drejt një qyteti që vështron me frikë. Një grup izraelitësh me kipah ndërhyn në marshim, në fund të rreshtit. Të nervozuar ata bërtasin “Shkoni të protestoni në Gaza!”, duke treguar në telefonat e tyre foto ushtarësh të vrarë. Shkatërrojnë pankartat “Mjaft me luftën!”. Dy protestues ndërhyjnë, nis një përleshje me shkelma e grushta, policia e qetëson shpejt rrëmujën.
Gilad Gal ndihet nervoz nga kjo situatë. “Këta janë ata që nuk besojnë në urinë në Gaza, në krimet e luftës, nuk besojnë asgjë,” shpreh zemërimin. “Por më shumë se gjithçka, ata refuzojnë të pranojnë se vendi i tyre është në gjendje të kryejë këto brutalitete. Tani e shohim luftën nga lart, bombardojmë nga larg me avionë dhe dronë, dhe kjo e pengon shoqërinë të përballet me luftën ballë për ballë.” Gilad nuk pushon së foluri. “Palestinezët mund të kishin ndërtuar diçka që të ngjante me një shtet, pas tërheqjes së Izraelit nga Gaza në 2005, por zgjodhën ta shndërrojnë në selinë e motrave myslimane dhe ekstremizmit. Asnjë apartheid nuk justifikon atë që ndodhi më 7 tetor. Por është po aq e vërtetë edhe e kundërta: apartheidi që Izraeli i imponoi krijoi kontekstin ku ndodhi 7 tetori.” Tani rreziku është ai që edhe shefi i shtabit, Zamir, e përmendi në mbledhjen e fundit të tensionuar të kabinetit të sigurisë: përplasja e dy popujve në një “vrimë të zezë”.
Izraeli nuk pranon, rebelon, zbret nëpër rrugë, kryqëzime dhe ura. Në Haifa, qytetet arabe në veri, në jug, në fshatrat e Negevit. Dhe në Tel Aviv, ku marshimi arrin mbi 60 mijë persona të udhëhequr nga familjet e të rrëmbyerve. Qeveria planifikon më shumë luftë, ata duan paqe. Einav Zangauker, nëna e të rrëmbyerit Matan, i drejtohet drejtpërdrejt kryeministrit Benjamin Netanyahu: “Nëse do të pushtoni pjesë të Rripit dhe të rrëmbyerit do të vriten, do t’ju ndjekim nëpër sheshe, zgjedhje, kudo dhe në çdo kohë.”
Në protestë janë dhe vajzat e Frontit Rozë, të cilat shkruajnë në pankartën e tyre “Pushtimi vret, një marrëveshje i shpëton”. Përhapet lajmi se protestat kanë arritur deri në Sha’ar HaNegev, në jug, pranë kufirit me Gaza. Turma brohorit: “Është vendi më i afërt me të rrëmbyerit që janë prej 673 ditësh në burg.” Policia ruan marshimin me efektivë mbi kuaj dhe topa uji. Dy netë më parë pati përplasje para Ministrisë së Mbrojtjes, që tashmë është një vatër protestash. Edhe një grup veteranësh lufte është ngritur me çadra para Kirias. Por nuk mjafton më, thonë të gjithë. Duhet një protestë më e fortë. Një tjetër grua guximtare, Vicky Cohen, nëna e ushtarit Nimrod, hedh idenë: grevën e përgjithshme. “Kabineti i sigurisë ka vendosur, me vetëdije të plotë, të heqë dorë nga im bir Nimrod dhe nga të gjithë të rrëmbyerit. Ka vetëm një mënyrë për ta shmangur këtë: gjithçka. Pse ekonomia nuk ndalet? Jeni me mua? Heshtja po i vret!”
Për 22 muaj qeveria e Netanyahu-t ka mbajtur qëndrimin se ka vetëm një mënyrë për të shpëtuar të rrëmbyerit: presionin ushtarak. Në sheshe askush nuk e beson më. “Yossi im u vra për shkak të intensitetit të luftës. U godit nga një raketë e Forcave Ajrore aty ku mbahej,” kujton Nira Sharabi, bashkëshortja e Yossi Sharabit, i vrarë në burg. Gilad e përsërit si një mantrë: “Duhet ndalur lufta, të lirohen të rrëmbyerit dhe të shkojmë në zgjedhje për të ndryshuar regjimin.”
