Ndalimi i disa dhjetëra migrantëve në qendrën e ndalimit të riatdhesimit (CPR) të ndërtuar nga Italia në Gjadër të Shqipërisë, është përdorimi i parë i qendrës pas muajsh në të cilët ajo kishte mbetur praktikisht bosh. Fillimisht, ai vend nuk ishte menduar ekskluzivisht si një Qendër për Mbrojtjen e të Dhënave Personale (CPR), por si një qendër më e madhe për transferimin e emigrantëve të kapur në Detin Mesdhe ndërsa prisnin vlerësimin e kërkesës së tyre për azil, me një qendër paraburgimi dhe një burg brenda. Qeveria është përpjekur ta përdorë atë në këtë mënyrë për muaj të tërë, por pa sukses , derisa marsin e kaluar miratoi një dekret-ligj që e bën të përdorshëm, të paktën për pjesën e përdorur si CPR, si çdo CPR tjetër në territorin italian.
CPR-të janë struktura ku njerëzit që kanë marrë tashmë një urdhër dëbimi (sepse kërkesa e tyre për azil është refuzuar ose për arsye të tjera) dërgohen dhe presin të riatdhesohen. Në Itali ka rreth dhjetë prej tyre dhe të gjitha kanë probleme serioze, duke përfshirë kushte të tmerrshme paraburgimi dhe shkelje sistematike të të drejtave të njeriut. Gjadri nuk bën përjashtim, sipas asaj që i thanë gazetës “Il Post” dy persona që vizituan vendin disa ditë më parë pas transferimit të emigrantëve: Cecilia Strada, një anëtare e Parlamentit Europian për Partinë Demokratike, e cila e ka ndjekur nga afër çështjen për njëfarë kohe, dhe avokatja Anna Pellegrino e Shoqatës për Studime Ligjore mbi Imigracionin (ASGI).
Nga 11 prilli deri më tani, domethënë, që kur grupi i parë i migrantëve u transferua në qendër, 35 nga ato që përcaktohen si “ngjarje kritike” kanë ndodhur tashmë, sipas regjistrit të qendrës të konsultuar si nga Pellegrino ashtu edhe nga Strada.
Grupi fillimisht përbëhej nga 41 persona, tani janë 25: sipas një burimi që po e ndjek nga afër çështjen, një transferim i dytë i emigrantëve është i afërt, rreth 15 në total.
Përkufizimi i një “ngjarjeje kritike” përfshin një sërë gjërash, duke përfshirë protestat, përpjekjet për vetëvrasje dhe aktet e vetëlëndimit. Në këtë rast, ato janë kryesisht akte vetëlëndimi: Strada foli për njerëz që kanë shkaktuar prerje në veten e tyre, për dikë që është përpjekur të qepë buzët duke i shpuar me një tel metalik (një lloj proteste mjaft e zakonshme në qendrat e paraburgimit) dhe për një tentativë varjeje që autoritetet e CPR-së e klasifikuan si demonstratë, protestë, dhe jo si një përpjekje të vërtetë për të kryer vetëvrasje. Kjo është shumë, për kaq pak ditë ndalimi në Qendrën e Procedurës Civile: “Po flasim për një mesatare prej dy e gjysmë ngjarjesh kritike në ditë”, thotë Pellegrino, i cili ashtu si Strada vizitoi qendrën në Gjader të shtunën, 26 dhe të dielën, 27 prill.
Qendra e Kujdesit Shëndetësor (CPR) në Gjadër është paksa e ndryshme nga të tjerat në Itali: disa nga problemet tipike të CPR-ve italiane nuk ekzistojnë, por ka të tjera që sipas Stradës dhe Pellegrinos e bëjnë ndalimin atje veçanërisht të patolerueshëm.
Për shembull, qendra nuk është e mbipopulluar si qendrat e tjera të paraburgimit: në atë në Gjadër aktualisht ka 48 shtretër të disponueshëm (kur të jetë plotësisht funksionale duhet të ketë 144 në pjesën e paraburgimit, nga 880 vende gjithsej në të gjithë qendrën e paraburgimit në Gjadër), dhe siç u përmend, për momentin ka 25 migrantë brenda. Problemet lidhen kryesisht me sigurinë e këtyre njerëzve dhe gjendjen e tyre të izolimit, shumë më ekstreme se ajo e një CPR-je italiane.
Strada, e cila pati mundësi të vizitonte qelitë brenda qendrës, foli mbi të gjitha për mungesën e masave parandaluese ndaj tentativave të shpeshta për vetëvrasje që ndodhin në repartet e kujdesit kardiovaskular. Ai thotë se në çdo qeli ka një krevat marinari dhe një tavolinë të gozhduar në dysheme me një spërkatës zjarri të bashkangjitur në tavan, domethënë sensorin që aktivizohet duke spërkatur ujë: është i përbërë nga një strukturë metalike në të cilën është shumë e lehtë të ngjiten litarë ose çarçafë, dhe me tavolinën e gozhduar poshtë është shumë e arritshme: “Pyes veten se me çfarë logjike janë projektuar ato qeli, duke marrë parasysh atë që dimë për kushtet e atyre që janë në një CPR”, thotë Strada.
Njerëzit që kishin qenë në CPR-të italiane për vite me radhë u sollën gjithashtu në CPR-të në Shqipëri, të cilat njihen, ndër të tjera, për mënyrën se si dobësojnë kushtet psikofizike të njerëzve brenda tyre: në fund të periudhave të paraburgimit, ata që largohen shpesh e gjejnë veten në kushte më të mëdha shqetësimi sesa kur hynë, në shumë raste duke pasur patologji të akumuluara ose varësi nga droga për shkak të abuzimit me ilaçet psikotrope. Strada dhe Pellegrino thonë se midis 25 emigrantëve të ndaluar në Qendrën e Pritjes së të Ardhurave të Brendshme në Shqipëri, ka disa që vijnë nga burgjet italiane, të cilat janë gjithashtu të njohura për kushte të tmerrshme.
Në CPR-në e Gjadërit ka gjithashtu të paktën një person që ka jetuar rregullisht në Itali për shumë vite, duke punuar dhe me leje qëndrimi: “Po flasim për një person që humbi dokumentet për të qëndruar në vend pasi u detyrua të punonte ilegalisht nga punëdhënësi i tij, duke u bërë kështu zyrtarisht një migrant i parregullt”, thotë Strada.
Ajo që e bën gjithashtu CPR-në shqiptare një vend veçanërisht të vështirë është izolimi i saj, i cili është më i madh dhe i ndryshëm nga ai i një CPR-je italiane. Në disa prej tyre mund të merrje një celular me vete, për të shfletuar në internet ose për të telefonuar anëtarët e familjes, për të marrë pako me rroba ose ushqime, ose për vizita nga avokati juaj: në atë në Gjadër nuk është e mundur të përdorni një celular, të merrni pako dhe takimet me avokatët, të cilët janë italianë, janë më sporadike sepse qendra ndodhet në një vend tjetër. Për më tepër, ende nuk është aktivizuar një llogari rrjedhëse për të marrë para dhe për të blerë ushqime ose cigare shtesë, siç bëhet në burg. Nuk ka dhoma të përbashkëta.
“Emigrantët në qendër të Gjaderit jetojnë në një harresë: je plotësisht i shkëputur nga bota, i shkëputur nga konteksti; “Nuk e di sa është ora, sa kohë ka kaluar dhe as nuk e di sa gjatë do të qëndrosh atje, ndryshe nga ajo që ndodh në një burg, ku vuan një dënim të përcaktuar”, thotë Strada, e cila shton se disa prej njerëzve në qendrën Gjader as nuk u ishte thënë se ku po shkonin, kur u morën nga qendrat e kujdesit shëndetësor ose nga burgjet italiane.
Si Strada ashtu edhe Pellegrino thonë se ka një mungesë të fortë transparence në lidhje me atë që ndodh në Qendrën e Pritjes në Gjadër dhe menaxhimin e saj: ata thonë se ishin në gjendje të përcaktonin numrin e saktë të njerëzve brenda qendrës vetëm të dielën në kohën e drekës, pas një dite që kur ishin atje, sepse stafi i qendrës pretendoi se nuk mund të jepnin asnjë informacion në lidhje me qendrën: “Kufizimi i fuqisë së inspektimit është më i fortë se ai i parashikuar tashmë nga një Qendër Pritëse në Itali”, thotë Pellegrino. Ajo dhe Strada kanë bërë një kërkesë për qasje në dokumentet me listën e të ndaluarve, një kopje të regjistrit të ngjarjeve kritike, dekretet e ndalimit dhe dekretet e transferimit, të gjitha dokumente që aktualisht nuk janë të disponueshme.
Marrë nga: “Il Post”
