Të privuar për të kremtuar Krishtlindjet gjatë diktaturës, Viti i Ri prej dekadash është shndërruar në festën më të rëndësishme dhe më të dashur të shqiptarëve prej faktit që edhe shumica e popullsisë janë myslimane.
Ndryshe nga pjesa tjetër e Europës, ndërrimi i viteve në vendin tonë ka shumë atmosferë, simbolizon bashkimin me familjen, takime me miqtë, udhëtime, dhurata dhe pushime. Festa me të gjithë dimensionet e saj gjithmonë është konsideruar një stimul pozitiv për tregjet, pasi nxit konsumin, tregtinë me pakicë etj.
Një sondazh i “Monitor”, që u zhvillua gjatë muajit dhjetor, ku u anketuan 504 persona evidentoi se, 86% e tyre do të festojnë darkën tradicionale me familjen e në shtëpi. 7,1% do të festojnë në qytetet e tjera të vendit dhe 6.9% jashtë vendit. Sondazhi u zhvillua online, përmes platformës ECR (Engaged Citizens Reporting- Angazhimi i qytetarëve në raportim). Kampioni është rastësor dhe nuk përbën gjetje shkencore.
Anketa konfirmoi se, për 93% e të intervistuarve aktiviteti kryesor i kremtimeve mbetet darka e natës 31 dhjetor. Në një vend me emigracion të lartë si vendi ynë ndërrimi i viteve grumbullon shumë emigrantë pranë vatrave familjare duke e bërë atmosferën edhe më të ngrohtë.
Një femër rreth të 40-tave që jeton në Tiranë komentoi se planet për festat janë “Darkë tradicionale me familjen, festa me miqtë, Udhëtime për pushime dhe vizita te të afërmit. Një djalë në të 30-at gjithashtu pohoi se festat do kulmonin me “Darkë tradicionale me familjen dhe pastaj argëtim koncerte, spektakle etj”.
Një femër tjetër në të 30-tat që jeton në Tiranë tha se do të kalojë një “Darkë tradicionale me familjen dhe do të marrë pjesë në aktivitete fetare”. Në shumicën e zgjedhjeve dominon darka tradicionale dhe më pas në orët e vona pas ndërrimit të viteve festa me miqtë.
35% pushojnë 3-5 ditë, 22% më shumë se një javë
Për ata që punojnë, ndërrimi i viteve është një mundësi e mirë për të pushuar. Kalendari i festave zyrtare në vendin tonë përcakton pushim datat 1 dhe 2 janar, por nga 504 të anketuar 35% e tyre pohuan se do të pushojnë 3-5 ditë, 28.6% do të rrinë dy ditë në shtëpi, 21.6% do të pushojnë më shumë se një javë, 9% një javë dhe 5.6% nuk do të pushojnë asnjë ditë.
Ndërrimi i viteve bashkon në festë shqiptarët e të gjitha feve, profesioneve dhe përkatësive. Këtë vit ditët zyrtare të pushimeve janë të mërkure dhe të enjte në mesin e javës. Një pjesë e madhe e kompanive, por edhe në sektorin publik (shkollat) do të pushojnë edhe më datën 3 (të premten) për të mos ndarë javën në mes për një ditë pune.
Për rrjedhojë një pjesë e madhe e atyre që punojnë do të bëjnë një javë pushime. Shumë persona ndajnë një pjesë të pushimeve të vitit edhe për vitin e ri, sidomos ato që pëlqejnë turizmin e dëborës duke kaluar disa ditë në resortet malore.
Brenda vendit, më e pëlqyera Korça
Një përqindje shumë e vogël e të anketuarve (7.1%) pohuan se do të kalojnë festat e fundvitit në një qytet tjetër të vendit. Të dhënat e anketës treguan se Korça mbetet mbretëresha e turizmit dimëror, sidomos për festat e fund vitit.
Nga 36% që do të festojnë në një qytet tjetër 41.7% pohuan se do të zgjedhin Korçën për ndërrimin e viteve, i dyti në radhë ishte Durrësi me 14%, Tirana dhe Vlora ishin gjithashtu më të zgjedhurat me nga 11% secila.
Më shtëpi të ulëta, kalldrëme me gurë, zbukurime me shije, dëborë dhe gatime si askund të tjetër, Korça prej vitesh është shndërruar në destinacionin kryesor të festave të fund-vitit. Me një popullsi, shumica të krishterë Korça është kthyer një simbol i krishtlindjeve, por edhe i vitit të ri.
Para shumë vitesh Bashkia e Korçës zhvilloi një plan të qartë të zhvillimit të turizmit, për të shfrytëzuar kërkesën e brendshme. Fillimisht me disa festa lokale dhe më vonë me një marketing të mirëfilltë, Korça u bë destinacioni për turizmin e brendshëm, por edhe një nga qytetet më të aksesuara për turistët e huaj. Vitet e fundit është rijetëzuar pazari i i vjetër i qytetit, që funksionon si një “Old Town” si në shumë vene të tjera Europiane.
Mirëpo gjithnjë e më shumë qytetet e tjera po organizohen për festën e fund vitit, jo vetëm për të ndezur atmosferën për qytetarët e tyre, por edhe për tërhequr vizitorë.
Këtë vit thuajse të gjitha qytet e mëdha kanë ndërtuar tregjet e Krishtlindjeve dhe po mundohen të integrojnë gjithnjë e më shumë veçoritë lokale dhe ushqime të tipike të zonës për tërhequr vizitorë. Funksionimi i njësive të argoturizmit në të gjithë vendin por i bën tregjet e krishtlindjeve në qytet interesante.
Udhëtimet jashtë, kryesojnë Italia dhe SHBA
Nga 504 të anketuarit vetëm 7% do të kalojnë festat e fund vitit jashtë vendit. Shumica e tyre ikin të bashkohen me familjet që jetojnë në këto vende.
Më e preferuara mbetet Italia, ku është zgjedhur nga 14.3% e të anketuarave që do të festojnë jashtë vendit, e dyta u rendit SHBA me 11.4%. Austria, Gjermania, Kosova dhe Mbretëria e Bashkuar mbeten zgjedhje të rëndësishme për ata që do të festojnë jashtë.
Vendet ku do të udhëtojnë shqiptarët për festa përfaqësojnë shtetet ku jetojnë më së shumti emigrantët shqiptarë. Dihet tashmë se Italia, SHBA dhe Britania kanë një numër të lartë emigrantësh shqiptarë, të cilët tërheqin gjatë festimeve familjarët nga Shqipëria.
Ata që do të udhëtojnë jashtë vendit i përkasin moshës 25-44 vjeç.
