Qeveria vendosi t’i japë përparësi biznesve që kanë marrë statusin “investitor strategjik” për kontratat në “zonat e teknologjisë dhe zhvillimit ekonomik”, që janë zona të lira ekonomike, pa taksa.
Sipas ndryshimeve të bëra me një VKM në mbledhjen e fundit të qeverisë futet procedura jokonkurruese, nga e cila do të përfitojnë vetëm disa kompani që më parë kanë përfituar statusin e “investitorit strategjik” nga Komitetit i Investimeve Strategjike, KIS, që drejtohet nga Kryeministri Edi Rama.
Ndryshimi prek një VKM të vitit 2015 “Për përcaktimin e procedurave e të kritereve të përzgjedhjes së zhvilluesit në zonën e teknologjisë dhe zhvillimit ekonomik”, ku shtohet një pikë e veçantë që parashikon “procedurë jokonkurruese për përcaktimin e zhvilluesit në rastet e investitorëve me status “Investim/investitor strategjik, procedurë e asistuar/veçantë”, duke u bazuar në përcaktimet për sektorët e teknologjisë dhe zhvillimit ekonomik në ligjin për “Për invetimet strategjike”.
Përcaktimi i zhvilluesit, sipas VKM-së, do të bëhet nga Këshilli i Ministrave, me propozimin të KIS dhe pasi është marrë akti i pronësisë nga Kadastra.
Në rastet kur në zonën e shpallur si zonë e lirë ekonomike ka ndërtime pa leje, ato nuk legalizohen, thotë VKM e re, “por trajtohen nga shteti nëpërmjet shpërblimit finaciar, programeve financiare të strehimit ose formave të tjera alternative të trajtimit.”
Po ashtu, VKM-ja e re përcakton ministrin e Financave dhe Ekonomisë si autoritet për pezullimin e procedurës konkurruese.
Sipas ekspertit të ekonomisë, Zef Preçi, njëherazi drejtor i Qendrës për Kërkime Ekonomike, këto ndryshime janë shqetësuese, pasi “dëmtojnë konkurrencën në përzgjedhjen e zhvilluesit, duke futur procedurën jo-konkurruese në përcaktimin e tij dhe vendos në një pozitë të privilegjuar klientët e qeverisë”.
Ndërsa ndryshimet në përcaktimin e zonës së lirë ekonomike, sipas tij, shtojnë ngarkesën e institucioneve shteterore për t’u shërbyer “investitorëve strategjike” dhe mundëson shpronësimin nga qeveria të tokës private që vihet në dispozicion të tyre.
“Kjo krijon mundësitë që të përcaktojë qeveria vendndodhjen e ‘zonës së teknologjisë dhe të zhvillimit ekonomik’ dhe mbi këtë bazë të pezullojë procesin e legalizimit dhe ndërtimet në këtë zonë,” thotë Preçi, duke shtuar se VKM-ja merr përparësi mbi ligjet e tjera që rregullojnë pronësinë private mbi pronat e patundshme.
Shqetësues për Preçin është edhe neni që përcakton mënyrat e anulimit të një procedure konkurruese.
“Rrit pushtetin discrecional të ministrit/qeverisë për anulimin e procedurave konkurruese, duke shmangur gjykatat, si dhe duke rritur mundësitë për presion korruptiv mbi investitorët që kanë fituar mbi baza konkurruese,” shtoi ai.
Krijimi dhe funksionimi i zonave të teknologjisë dhe zhvillimit ekonomik është parashikuar në një ligj të vitit 2007 për nxitjen e investimeve në fushën e teknologjisë dhe krijimin e vendeve të reja të punës, duke u dhënë statusin “zona të lira”, pa detyrime doganore dhe tatime për shoqëritë që do të operonin brenda këtyre zonave.
Marrë nga: Reporter.al