Ish-presidenti francez, Nicolas Sarkozy, u shpall fajtor të enjten për konspiracion kriminal në një çështje të gjatë gjyqësore ku pretendohet se ai kërkoi financim të paligjshëm nga diktatori i ndjerë libian, Muammar Gaddafi, për të siguruar fitoren e tij në zgjedhjet e vitit 2007.
Gjykata e Parisit i dha Sarkozisë një dënim me pesë vjet burg, një gjobë prej 100,000 eurosh dhe një ndalim pesëvjeçar të mbajtjes së posteve publike.
Në një kthesë tronditëse, 70-vjeçarit Sarkozy iu dha gjithashtu një urdhër ndalimi i shtyrë me efekt të menjëhershëm.
Ai duhet të paraqitet para prokurorëve deri më 13 tetor për t’u njoftuar se kur do të fillojë burgimi i tij. Burgosja e tij duhet të fillojë brenda një periudhe maksimale prej katër muajsh.
Sipas ligjit francez, kjo masë zbatohet edhe nëse ai apelon. Megjithatë, për shkak të moshës së tij, ai mund të kërkojë lirim me kusht.
Megjithatë, gjykata e liroi atë nga akuzat për korrupsion pasiv, përvetësim të fondeve publike libiane dhe financim të paligjshëm të fushatës, duke arritur në përfundimin se prokurorët nuk kishin arritur të provonin se paratë libiane kishin rrjedhur drejtpërdrejt në fushatën e Sarkozisë.
Akuza për konspiracion, shpjegoi gjykata, rrjedh nga përfshirja e Sarkozisë në një grup që përgatiti një vepër penale korrupsioni midis viteve 2005 dhe 2007.
Kryetari i gjykatës vuri në dukje se Sarkozi i lejoi bashkëpunëtorët e tij të ngushtë të kontaktonin zyrtarët libianë “për të marrë ose për të provuar të marrin mbështetje financiare në Libi me qëllim sigurimin e financimit të fushatës”.
Megjithatë, gjykatësi arriti në përfundimin se nuk mund të përcaktonin me siguri nëse paratë libiane u përdorën në fund të fundit për të paguar fushatën.
Sarkozi zotohet të vazhdojë luftën
Pas dënimit, Sarkozi u tha gazetarëve se vendimi ishte “i një rëndësie ekstreme për sundimin e ligjit” dhe tha se do të apelonte.
“Do të marr përgjegjësi. Do t’i bindem thirrjes së drejtësisë. Dhe nëse ata duan absolutisht që unë të fle në burg, do të fle në burg. Por me kokën lart. Jam i pafajshëm”, deklaroi ai.
Reagimet u ndanë ndjeshëm. Në të majtë, shumë veta shfrytëzuan rastin për të tallur ish-udhëheqësin.
Deputeti i Partisë së Gjelbër, Benjamin Lucas, tha me shaka : “Në fund, Sarkozy mori mandatin e tij të ri pesëvjeçar”, duke iu referuar kohëzgjatjes së një mandati presidencial në Francë.
Në të djathtë, vendimi u kritikua si joproporcional. Senatori i partisë konservatore Les Républicains, Stéphane Le Rudulier, e quajti atë “një cunami turpi” dhe i kërkoi Presidentit Emmanuel Macron të falë Sarkozy-n.
Figura e ekstremit të djathtë, Marine Le Pen, paralajmëroi se vendimi vendosi një precedent të rrezikshëm duke imponuar zbatim të menjëhershëm pavarësisht të drejtës së apelimit.
Marine Le Pen u shpall fajtore më parë këtë vit për përvetësim të fondeve publike të BE-së në rastin që përfshinte asistentët parlamentarë për partinë e saj, Fronti Kombëtar, që tani quhet Tubimi Kombëtar.
Një rast i gjatë dhe i ndërlikuar
Vendimi kishte të bënte gjithashtu me 11 të bashkëpandehur, përfshirë tre nga ish-ministrat e Sarkozisë.
Biznesmeni Ziad Takieddine, i konsideruar si një ndërmjetës kyç dhe një nga akuzuesit më të zëshëm të Sarkozisë, vdiq në Bejrut në fillim të kësaj jave në moshën 75 vjeç, pa u gjykuar kurrë.
Një ndërmjetës tjetër, Alexandre Djouhri, së bashku me figura të tjera të lidhura me rrethin e ngushtë të Gadafit, ishin gjithashtu të implikuar.
Muamar Gadafi , diktatori i hershëm i Libisë, u rrëzua dhe u vra në një kryengritje në vitin 2011, duke i dhënë fund sundimit të tij katërdekadësh të vendit të Afrikës së Veriut.
Gjyqi tremujor shqyrtoi një gamë të gjerë provash, nga udhëtimet në Tripoli deri te transferimet e dyshimta jashtë vendit.
Gjyqtarët shqyrtuan gjithashtu pretendimet se qeveria e Sarkozisë kishte mbrojtur ish-shefin e stafit të Gadafit, Bechir Saleh.
Prokurorët pretenduan se Sarkozi dhe bashkëpunëtorët e tij kanë krijuar një pakt korrupsioni me regjimin e Gadafit në këmbim të financimit të fushatës.
Pakti thuhet se përfshinte premtime për të rehabilituar imazhin ndërkombëtar të Libisë dhe për t’i dhënë butësi Abdallah Senoussi-t, kunatit të Gaddafit, i cili ishte dënuar në Francë për rolin e tij në një bombardim të një linje ajrore mbi Niger në vitin 1989 që vrau 170 persona.
Por gjykata hodhi poshtë një provë kyçe që u zbulua në vitin 2012 nga revista franceze investigative Mediapart: një dokument i nënshkruar nga ish-shefi i inteligjencës së Gaddafit, Moussa Koussa, i cili sugjeronte se 6.5 milionë euro ishin dërguar për fushatën e Sarkozisë. Gjyqtarët thanë se dokumenti “tani duket më i mundshëm” të jetë i falsifikuar.
Pasojat politike dhe ligjore
Vendimi e ndërlikon më tej listën në rritje të sfidave ligjore të Sarkozisë. Më 8 tetor, gjykata më e lartë e Francës do të shqyrtojë apelin e tij në rastin Bygmalion, i cili e dënoi atë me një vit burg për shpenzime të tepërta në përpjekjen e tij të dështuar për rizgjedhje në vitin 2012.
Ai është dënuar gjithashtu në të ashtuquajturin rasti Bismuth, që përfshin korrupsion dhe abuzim me ndikimin.
Midis janarit dhe majit, ish-kreu i shtetit duhej të mbante një byzylyk elektronik në kyçin e këmbës, një ndëshkim i paprecedentë për një ish-president.
Ai ka paraqitur një ankesë për këtë çështje në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut.
