Volodymyr Zelensky udhëtoi për në SHBA me një “plan për fitore”, por në Uashington ai nuk mori mbështetjen e pritur më efektive ushtarake nga Perëndimi. Sipas dëshirës së lidershipit ukrainas, kjo mbështetje duhet të arrihet në samitin e Ukrainës dhe vendeve të NATO-s më 12 tetor në Ramstein, baza ushtarake amerikane në Gjermani.
Për muaj të tërë, Ukraina ka ushtruar presion ndaj partnerëve të saj perëndimorë për të hequr kufizimet në përdorimin e armëve perëndimore në Rusi. Megjithatë vendet kryesore të NATO-s janë ende në mëdyshje, ata nuk duan të miratojnë armë me rreze të gjatë për objektivat në pjesën e pasme ruse. Kancelari gjerman Olaf Scholz e justifikon refuzimin me “rrezikun e lartë të përshkallëzimit”, por disa partnerë të NATO-s kanë një pikëpamje të ndryshme.
Putin shpall doktrinën e re bërthamore
Në këtë kontekst, ekspertët analizojnë edhe zgjerimin e doktrinës bërthamore ruse. Presidenti Vladimir Putin ka kërcënuar vazhdimisht me përdorimin e armëve bërthamore dhe ka theksuar se rregullat ekzistuese duhet të përshtaten me “rrethanat e reja”. Në fund të shtatorit, televizioni shtetëror rus transmetoi pamje nga një seancë sekrete e “Komisionit të Përhershëm të Këshillit të Sigurisë për Parandalimin Bërthamor”.
Putin tha në këtë takim se ai kishte zgjeruar listën e kërcënimeve ushtarake kundër të cilave armët bërthamore mund të përdoren si parandalues. Moska tani mund të përgjigjet me armë bërthamore – në rast të një sulmi të madh ajror, qofshin ato raketa me rreze të gjata, avionë, raketa të tjera apo grupe të mëdha dronësh. Rregullat e reja zbatohen edhe për mbrojtjen e Bjellorusisë fqinje, e cila përbën një union shtetëror me Rusinë.
Perëndimi në shënjeshtër të Rusisë?
Doktrina e përditësuar përmban një mesazh të drejtpërdrejtë për Perëndimin. “Në versionin e përditësuar të dokumentit, propozohet që agresioni kundër Rusisë nga një shtet pa armë bërthamore, por me pjesëmarrjen ose mbështetjen e një fuqie bërthamore, do të konsiderohet si një sulm i përbashkët ndaj Federatës Ruse”, tha Putin në seancë.
Për fuqitë bërthamore perëndimore, ky formulim i ri mund të rrisë rrezikun për t’u bërë objektiv i një sulmi hakmarrës rus. Me doktrinën e përshtatur, Moska ul zyrtarisht pragun për përdorimin e armëve bërthamore dhe zgjeron hapësirën e saj për manovrim. Kjo do të thotë se Moska mund t’i përgjigjet me një sulm bërthamor një sulmi më masiv me dron ndaj Rusisë, siç janë ato që janë kryer tashmë disa herë.
Megjithatë, mbetet e paqartë saktësisht se ku qëndron pika në të cilën Rusia do të arrijë për armë bërthamore – dhe nëse Kremlini po e shqyrëton madje edhe tani një mundësi të tillë. Moska dikur i etiketoi sulmet me raketa të Ukrainës në Krime si “vijë e kuqe” – por nuk pati ndonjë përshkallëzim bërthamor.
Një sinjal për Perëndimin
Politikanët dhe ekspertët e sigurisë aktualisht nuk shohin ndonjë “ndryshim revolucionar” në doktrinën e përshtatur dhe theksojnë, ndër të tjera, se sulmet parandaluese bërthamore nuk janë parashikuar në doktrinë. Por propagandistët dhe politikanët rusë kanë kërkuar vazhdimisht thyerjen e kësaj teme tabu muajt e fundit.
Për momentin, formulimet e reja në doktrinë janë një “sinjal për Perëndimin”, thotë ministri lituanez i Mbrojtjes Laurinas Kashçunas. Putin ka frikë se Ukraina mund të marrë nga Perëndimi dritën jeshile për sulme me raketa në brendësi të thellë të territorit rus.
“Putin në fakt pranon se kjo do ta përkeqësonte seriozisht situatën për të. Për ne, kjo do të thotë që ne duhet t’i japim Ukrainës armë me rreze të gjatë veprimi, të heqim kufizimet gjeografike (për sulme), të vëmë në dispozicion Ukrainës pajisje të përdorura ose të investojmë në industrinë ushtarake ukrainase në mënyrë që ajo të mund të prodhojë vetë pajisje të tilla”, tha Kashçunas për DW.
Kremlini, ndërkohë, iu përgjigj kritikave nga Perëndimi në lidhje me doktrinën e zgjeruar bërthamore. Rregullimi i parandalimit bërthamor ishte i nevojshëm, sepse infrastruktura e NATO-s po afrohet më shumë me kufijtë e Rusisë. Perëndimi do të ketë më shumë fuqi për sulme mbi Moskën me armët e reja që do të dërgoheshin në Ukrainë, tha zëdhënësi i Putinit, Dmitri Peskov.
Një paraardhës i gjatë i orientimit të ri
Orientimi i ri i politikës bërthamore ruse filloi në vitet 2000, kur marrëdhëniet midis Rusisë dhe NATO-s u përkeqësuan. Moska u përgjigj duke modernizuar armët e saj bërthamore strategjike dhe taktike dhe duke ndryshuar strategjinë e saj të vendosjes.
Në vitin 2020, presidenti Putin përditësoi tërësisht doktrinën bërthamore. Strategjia është bërë shumë më fleksibël dhe agresive. Rusia rezervon të drejtën për të përdorur armë bërthamore nëse vendi ose aleatët e saj kërcënohen nga sulme konvencionale ose bërthamore.
Roli i armëve bërthamore strategjike, të cilat mund të shkatërrojnë shtete të tëra, mbetet një element qendror i politikës së parandalimit. Në të njëjtën kohë, theksohet rëndësia e armëve bërthamore taktike, të cilat mund të përdoren në fushën e betejës. Moska do të përdorte armë bërthamore taktike nëse një dështim ushtarak do të “ndalonte në mënyrë të pakthyeshme ushtrinë ruse dhe do të rrezikohej nga një agresion i madh i armikut”, raportoi Financial Times këtë pranverë, e cila pohon se kishte akses në dokumentet e klasifikuara ruse nga 2008 deri në 2014./DW
