Në konfliktin mes Izraelit dhe palestinezëve, qasja e kryeministrit Benjamin Netanyahu është të ruajë status quo-në me çdo kusht. Kjo është në kundërshtim me fjalimin e tij kryesor në Universitetin Bar-Ilan, në të cilin ai ra dakord në parim për krijimin e një shteti palestinez në vitin 2009. Megjithatë, veprimet e tij tregojnë se ai dhe qeveritë e tij janë më të interesuar në ruajtjen e konfliktit ndër-palestinez midis Hamasit dhe Organizatës për Çlirimin e Palestinës (PLO) – edhe me çmimin e mbajtjes së Hamasit gjallë.
Hamasi është një grup militant islamik palestinez që dëshiron të eliminojë shtetin e Izraelit. Gjermania, Bashkimi Evropian, SHBA dhe disa shtete arabe e klasifikojnë atë si organizatë terroriste.
Sipas faqes së internetit konservatore të krahut të djathtë Mida, Netanyahu i tha partisë së tij Likud në 2019 se ata duhet të lejojnë Hamasin të marrë mbështetje financiare nga Katari – ky është një faktor kyç në parandalimin e një shteti palestinez. “Kjo është pjesë e strategjisë sonë: të krijojmë një ndarje midis palestinezëve në Gaza dhe Bregun Perëndimor,” tha ai.
Vitet e fundit, pjesë të mëdha të shoqërisë izraelite kanë qenë relativisht indiferente ndaj veprimeve të kreut të qeverisë. Megjithatë, që nga 7 tetori situata ka ndryshuar.
Ndryshimi i konceptit: nevojiten qasje të ndryshme
Një nga shprehjet më të përdorura që nga tmerri i sulmit terrorist të Hamasit më 7 tetor është “shinui konsepcia”, që do të thotë “ndryshim konceptual”. Njerëzit presin zgjidhje të ndryshme nga ato që aktorët në të dyja anët e spektrit politik u kanë ofruar më parë. Netanyahu ende nuk ka ofruar ndonjë zgjidhje.
Duhet thënë: Siç ka thënë tashmë Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, pjesë të mëdha të shoqërisë izraelite aktualisht nuk besojnë se ka ndonjë zgjidhje për konfliktin.
Izraelitët liberalë dhe të majtë po bëjnë thirrje për zgjedhje – ata duan që Netanyahu të zëvendësohet. Qeveria me anëtarët e saj të ekstremit të djathtë, po përpiqet të përdorë luftën për të rindërtuar vendbanimet izraelite që u evakuuan kur Izraeli u tërhoq nga Rripi i Gazës në 2005.
Vetë Netanyahu ka thënë vazhdimisht se Izraeli nuk ka ndërmend ta bëjë këtë. Partnerët e tij të koalicionit, nga ana tjetër, të udhëhequr nga ministri ekstremist i djathtë për Sigurinë Kombëtare Itamar Ben-Gvir, po bredhin nëpër studiot televizive dhe po bëjnë thirrje për një të ashtuquajtur “eksod vullnetar” të palestinezëve nga Rripi i Gazës.
Netanyahu nuk e ka nën kontroll qeverinë e tij
Ngritja e Ben-Gvir tregon gjithashtu se sa shumë Netanyahu ka humbur kontrollin mbi qeverinë e tij. Më parë, të gjitha partitë e tjera politike – duke përfshirë Likud – kundërshtuan qartë elementët radikalë të së djathtës izraelite. Pastaj Netanyahu mbështeti publikisht Ben Gvir, figurën më të shquar të krahut të djathtë, për të siguruar mbijetesën e tij politike. Në këtë mënyrë, ai i dha legjitimitet politik një njeriu që ishte dënuar ligjërisht për mbështetje të një organizate terroriste.
Sondazhet tregojnë se mbështetja për Netanyahun po zvogëlohet – ndërsa partia e ekstremit të djathtë Otzma Jehudit e Itamar Ben Gvir ndoshta mund të fitojë edhe më shumë vende në parlament sesa gjashtë sa ka deri tani.
Çfarëdo që të ndodhë, shoqëria izraelite pas 7 tetorit do të jetë shumë, shumë e ndryshme nga ajo para tij, politikisht dhe në aspekte të tjera, ajo do duhet të vlerësojë deklaratat e fundit të Netanyahut se Izraeli duhet të ushtrojë kontrollin e sigurisë në Rripin e Gazës pas përfundimit të luftës.
Vendi i Netanyahut në histori do të përcaktohet nga përgjigjet në dy pyetje: A është Hamasi ende një kërcënim për Izraelin? Dhe a mund të kthehen të sigurt pengjet izraelitë? Netanyahu është kryeministri më jetëgjatë i Izraelit dhe ai shpesh ka thënë se dëshiron të mbahet mend si “mbrojtësi i Izraelit”. Por nëse qeveria e tij dështon të arrijë qëllimet që i përkrah publikisht, trashëgimia e tij do të jetë se ai filloi luftën e parë që humbi vendi./DW
