Juristi Çlirim Gjata shprehet se tashmë kemi një Gjykatë Kushtetuese të cunguar, e cila po jep shenja të një oportunizmi klasik ose shenjat e një institucioni kompromisazhi, as mish as peshk, i cili nuk po zgjidh problemet e mëdha që po shtrohen para saj.
Gjata ka reaguar lidhur me vendimin e Kushtetueses për zgjedhjet e 30 qershorit, ndërsa shprehet se ky është një rrezik shumë i madh.
Sipas tij, ky vendim legjitimon zhvillimin sërish të zgjedhjeve si të 30 Qershorit me pjesëmarrjen e e vetëm një partie politike, “që mjafton që një parti ose një grupim njerëzish të hyjë në zgjedhje e të mbajnë pushtetin. Kjo është “de facto” një monizëm”.
Gjata po ashtu nuk mungoi të fajësojë edhe liderin e PD-së, Lulzim Bashën, për situatën që krijoi me djegien e mandateve dhe betejat që nuk i çoi deri në fund.
“Një gjë është e vërtetë – nuk është se zgjidhi diçka ky vendim. Problem është se vendimet e gjykatave në përgjithësi e sidomos të Gjykatës Kushtetuese duhet të jenë të qartë, duhet të jenë përfundimtarë dhe t’i japin zgjidhje përfundimtare dhe të kuptueshme, njëherë e përgjithmonë. Vendimet e gjykatave dhe sidomos të Gjykatës Kushtetuese nuk mund të trajtohen si letërsia e realizmit socialist “gjeni çfarë ka dashur të thotë autori”!
Ato të kuptohen menjëherë sepse do të zbatohen; pra, thjeshtësisht të kuptueshme. Ka një problem aty. Gjykata Kushtetuese është e vërtetë se s’i ka dhënë përgjigje shumë pyetjeve që ka shtruar edhe Presidenca, por çështjet e 30 Qershorit 2019 nuk mund të kaloheshin thjesht me “pavlefshmëria është diçka që i takon gjykatave më të ulëta”. Aty problem është sidomos ai i Dekretit. Cili është i vlefshëm: Dekreti i datës 30 Qershor apo Dekreti i 13 Tetorit? Sepse Gjykata Kushtetuese duhet t’i jepte përgjigje pyetjes: Zotëri, fakti që kishte një dekret të dytë, a duhej zbatuar? Ky është thelbi i gjithçkaje. A mundemi ne si qytetarë, si pushtetarë, si politikanë, si ministra, si qeveritarë, të themi “nuk e zbatoj këtë ligj sepse ky është antikushtetues?! Nuk e zbatoj këtë dekret sepse ky është antikushtetues”?!
Jo mor zotëri! Çdo ligj, çdo dekret është absolutisht kushtetues dhe në fuqi derisa ta shfuqizojë Gjykata Kushtetuese. Fakti që Dekretin e 13 Tetorit, dekretin e dytë për shtyrjen e zgjedhjeve nuk e kishte shfuqizuar njeri, as ne, as KQZ as kushdo nuk mund të thotë se nuk i bëjmë zgjedhjet më 13 Tetor se ligji, dekreti është antikushtetues!!!
Ky ka qenë gabimi. Për këtë Gjykata Kushtetuese duhej të shprehej: cila ditë ishte e vlefshme, 30-a apo 13-a? Kjo do ta zgjidhte përfundimisht këtë çështje, do t’i thoshte çdo presidenti të ardhshëm që s’ke të drejtë t’i shtysh zgjedhjet, as me marrëveshje partish, as pa marrëveshje partish. Nuk ke të drejtë t’i shtysh zgjedhjet për asnjë rast, për asnjë arsye. Plus pastaj t’i jepte përgjigje gjithë të tjerave që ka shtruar Presidenca. Tani, si të thuash, ai vendim është pak sa për të kaluar radhën, sa për t’ia hedhur. Në qoftë se kjo gjykatë (se e kam parë edhe tek rasti i vendimit për Teatrin), kur ishte pika e fundit nuk u shpreh fare, e quajti jashtë kompetencës. Tani është shumë kollaj që një gjykatë të dalë e të thotë që s’është kompetenca ime, që s’është juridiksioni im.
Po në fund të fundit, përse u krijua Gjykata Kushtetuese?! Nuk e dimë, kjo Gjykatë Kushtetuese që po diskutojmë, a e ka atë “burrërinë”ligjore, kushtetuese, profesionale , karakterin, personalitetin, integritetin moral e profesional për të cilin u krijua për të vënë pikat mbi i, për të dhënë zgjidhje përfundimtare?! Qoftë pro qeverisë, qoftë kundër qeverisë! Pak rëndësi ka kjo, por ama duhet të japë zgjidhje, se ndryshe ç’kuptim ka që kemi Gjykatë Kushtetuese?!”, tha Gjata për Syri TV.
Sipas tij, që demokracia të funksionojë duhet të ketë institucione, institucione të pavarura të fuqishme, të garantuara me Kushtetutë.
“Në Kushtetutë këto janë të shkruara por nuk e di pse nuk funksionojnë si duhet dhe ka kohë që nuk funksionojnë. Nëse ne duam që të funksionojë demokracia, që të mos kalojmë në monizëm, të mos kalojmë “de facto” në monizëm dhe të kemi një demokraci thjesht formale të shkruar në letër, këtu duhet të funksionojë Gjykata Kushtetuese, këtu duhet të funksionojnë gjykatat sepse ka një parim madhor që është parimi i ndarjes së pushteteve. Legjislativi ose politika le të themi bën ligje dhe ekzekutivi që i zbaton.
Deri tani ne kemi një legjislativ dhe ekzekutiv totalisht të bërë bashkë dhe gjithçka është nën urdhrat dhe nën këmbët e Kryeministrit. Atëherë këtu duhen gjykatat. Pushteti gjyqësor, i cili bën kontrollin, nuk lejon që këto ligje të shkelen në zbatimin e tyre. Atëherë çfarë kemi këtu: Gjykatat nuk funksionojnë, pushteti gjyqësor pothuajse nuk funksionon, kemi një Gjykatë Kushtetuese të cunguar e cila po jep shenja të një oportunizmi klasik ose shenjat e një institucioni kompromisazhi, as mish as peshk, i cili nuk po zgjidh problemet e mëdha që po shtrohen para saj. Dhe ky është një rrezik shumë i madh.
Ky është një rrezik jashtëzakonisht i madh. Atëherë, në qoftë se nuk funksionojnë institucionet, nuk funksionojnë ligjet, atëherë është e drejta e qytetarit që të kërkojë rrugë të tjera për funksionimin e demokracisë dhe garantimin e lirive dhe të drejtave të njeriut”, tha Gjata.
