Vetëm 81 milje larg nga Kina kontinentale, shteti-ishull i Tajvanit dhe afro 24 milion banorët e tij, u përballën me një kërcënim të tmerrshëm kur shpërtheu koronavirusi i ri në Vuhan, Kinë në fund të vitit të kaluar.
Por në vend që të nxiste kaosin, vendi mori kontrollin e situatës. Tajvani ka vetëm 50 raste të konfirmuara dhe një vdekje nga COVID-19, sëmundja e shkaktuar nga virusi dhe mbi 40% të personave të infektuar janë shëruar. Qeveria e Taipeit ka zbatuar 124 protokolle sigurie, duke dëshmuar kështu betejën e saj të shpejtë, të gjerë dhe të mirëmenduar mirë kundër COVID-19. Për krahasim, Kina ka rreth 81,000 raste të konfirmuara.
“Politikat dhe veprimet tejkalojnë kontrollin e kufijve,” i tha Stanford Policy në fillim të këtij muaji profesori i pediatrisë në Universitetin e Stanfordit, dhe eksperti i analizës së politikave Jason Uang. “Sepse ata e kuptuan se ato nuk ishin të mjaftueshme”.
Si ka arritur që Tajvani të frenojë një krizë shëndetësore që filloi në Kinën fqinje dhe ka shkaktuar kaq shumëinfeksione dhe vdekje në të gjithë botën?
Në një artikull të botuar javën e kaluar në Gazetën e Shoqatës Mjekësore Amerikane, Uang ia njohu meritën veprimit të shpejtë të qeverisë: ajo shfrytëzoi infrastrukturën e shëndetit publik dhe analizat e të dhënave, kujdesi i përballueshëm shëndetësor dhe një difuzion të gjerë edukativ.
Tajvani zbatoi shpejt skanime të zgjeruara për njerëzit që udhëtonin nga Vuhani
Më 31 dhjetor, zyrtarët kinezë njoftuan Organizatën Botërore të Shëndetësisë se Kina kishte disa raste të pneumonisë. Po atë ditë, Qendrat e Kontrollit të Sëmundjeve të Tajvanit filluan të monitorojnë pasagjerët që kishin mbërritur në vend nga Vuhani. Zyrtarët hipnin në avionët e ardhur rishtas nga Vuhan, duke kontrolluar pasagjerët përsimptoma.
Më pak se një javë më vonë, qeveria filloi të monitorojë njerëzit që kishin mbërritur nga Vuhani në 20 dhjetor.
“Rastet e dyshuara janë ekzaminuar për 26 viruse, përfshirë SARS dhe MERS”, thuhet në raportin e Stanford Health Policy. “Pasagjerët që shfaqën simptoma u vendosën në karantinë në shtëpi dhe vlerësuan nevojën për t’u konsultuar me një mjek në spital”.
Në mes të janarit, Tajvani dërgoi një ekip ekspertësh për një mision për zbulimi faktesh në Kinë – me leje, megjithëse marrëdhëniet Tajvan-Kinë nuk janë aspak të shkëlqyera.
“Ata nuk na treguan atë që nuk donin të shihnim, por ekspertët tanë menduan se situata nuk linte hapësirë për optimizëm,” tha përfaqësuesi i qeverisë Tajvaneze Kolas Yotaka për NBC.
Kështu që qeveria përshpejtoi më tej protokollet e sigurisë dhe shëndetit.
Në fund të janarit, Taipei vendosi një komandë qendrore për epideminë, duke përqendruar masat e politikës për mbrojtjen e shëndetit publik. Më 26 janar, Tajvani u bë vendi i parë që ndaloi fluturimet nga Vuhani.
Gjatë së njëjtës periudhë, qeveria ndaloi eksportimin e maskave të fytyrës dhe siguroi që ato të jenë të përballueshme, duke kufizuar çmimet në rreth 0,17 dollarë secila.
Në fund të shkurtit, Taipei kishte shpërndarë afro 6.5 milion maska në shkollat fillore dhe të mesme, si dhe institucionet shkollore, mbi 84,000 litra sanitizues dore dhe 25,000 termometra.
Monitorim intensiv i shëndetit përmes Big Data dhe testeve të përsëritura
Infrastruktura shëndetësore e Tajvanit, përfshirë analizën e Big Data, është pjesërisht rezultat i epidemisë SARS në 2003, e cila vrau 73 njerëz dhe bllokoi ekonominë e saj.
Pas epidemisë së vitit 2003, Tajvani vendosi monitorues të temperaturës në aeroporte për të monitoruar temperaturëne udhëtarëve, përe simptoma të COVID-19. Qeveria kishte nxjerrë mësimet e veta.
Udhëtarët gjithashtu mund të raportonin historinë e udhëtimit dhe shëndetit të tyre me një kod QR, të cilin qeveria e përdor “për të renditur rreziqet infektive të udhëtarëve bazuar në origjinën e fluturimit dhe historinë e udhëtimit në 14 ditët e fundit”, thotë raporti i Stanford.
“Një deklaratë shëndetësore u dërgohej me SMS njerëzve që nuk kishin udhëtuar në zona me rrezik të lartë për të kaluar kufirin në mënyrë që të garantonin një autorizim të shpejtë të imigracionit”, thuhet në raport. “Ata që kishin udhëtuar në zona me rrezik të lartë karantinoheshin në shtëpi dhe u survejoheshin telefonat celularë, për t’u siguruar që po qëndronin në shtëpi gjatë periudhës së inkubacionit”.
Në thelb, qeveria nuk harron njerëzit që kanë rezultuar negativë nga analiza për virusin: atyre u përsëritet testi për tëmbetur në gjurmim të rasteve të reja, tha Uang për NBC.
“Sigurimi shëndetësor në Tajvan i lejon të gjithë të mos kenë frikë të shkojnë në spital”
Sistemi i sigurimeve shëndetësore të Tajvanit mbulon 99% të popullsisë, tha Kolas për NBC, duke shtuar se mbulimi ekonomik praktikisht siguron që njerëzit nuk duhet të zgjedhin midis shëndetit të tyre personal dhe shëndetit të financave të tyre.
“Sigurimi shëndetësor i Tajvanit lejon të gjithë të mos kenë frikë të shkojnë në spital. Nëse dyshoni se keni koronavirus, nuk do të duhet të shqetësoheni nëse nuk keni mundësi të përballoni vizitën në spital për t’u testuar”, tha ai për NBC. “Ju mund të bëni një test falas dhe nëse detyroheni të qëndroni të izoluar, gjatë 14 ditëve, ne paguajmë ushqimin, akomodimin dhe trajtimin mjekësor. Kështu që askush nuk do të shmangte kontrollin prej mjekut, për shkak se nuk mund të paguajë për kujdesin shëndetësor,” shtoi ai.
Qasje e lehtë në informacion
Për të frenuar krizën, Taipei ka kërkuar nga televizionet dhe radiostacionet që të transmetojnë njoftime të shërbimit publik çdo orë mbi koronavirusin, përfshirë mënyrën se si ai përhapet dhe si njerëzit duhet të parandalojnë infeksionin, raportoi NBC.
“Ne mendojmë se vetëm kur informacioni është transparent dhe njerëzit kanë njohuri të mjaftueshme mjekësore, frika e tyre zvogëlohet,” i tha Kolas gazetës.
Nga ana tjetër, qytetarët kanë rritur praktikat e tyre të sigurisë. Tu Chen-yang, drejtori i një shkolle, i tha NBC se kjo ishte veçanërisht e dukshme në shkolla.
“Më shumë se 95% e prindërve tanë matin temperaturën e fëmijës në shtëpi dhe e raportojnë atë në shkollë para se të vijnë fëmijët,” tha Tu. “Pavarësisht nga ajo që bën qeveria, njerëzit duhet të marrin përgjegjësinë për shëndetin e tyre”.
Ndërtesat publike dhe private kontrolluan njerëzit që hynin për të kontrolluar simptomat e etheve dhe ndërtesat e godinës vendosnin sanitizatorë dore brenda dhe jashtë ashensorëve, raporton NBC.
Duhet një vend i tërë për t’i mbajtur njerëzit të sigurt, dhe koordinimi dhe veprimi i shpejtë i Tajvanit ka ndihmuar në frenimin e valës së rasteve të koronavirusit në vend.
/ NBC – Bota.al
