Shqiptarët kanë votuar më 30 qershor si asnjëherë tjetër që kur vendi doli pas 50 vjet komunizëm.
Kryeministri Edi Rama bëri fushatë për zgjedhjet lokale – edhe pse kandidatët e tij socialistë nuk përballen me asnjë opozitë në kutinë e votimit.
Opozita kryesore bojkotoi procesin dhe incidente të vogla ndodhën në qendrat e votimit.
Presidenti Ilir Meta lëshoi një dekret për të shtyrë zgjedhjet, por zoti Rama e hodhi poshtë atë.
Ai ka filluar lëvizjet për të fajësuar presidentin, dikur një aleat i tij.
Për muaj të tërë, opozita ka mbajtur protesta që kërkojnë dorëheqjen e kryeministrit dhe zgjedhje të reja të përgjithshme.
Ata akuzojnë z. Rama për manipulimin dhe korrupsionin e mëparshëm elektoral – të cilin, ai e mohon.
Çfarë ndodhi të dielën?
Votimi vazhdoi, por kritikët thonë se kjo nuk është një zgjedhje e duhur duke pasur parasysh mungesën e konkurrencës. Vetëm përfaqësuesit e partive të vogla në disa vende garojnë përballë socialistëve.
Disa kryebashkiakë lokalë përdorën fuqitë e tyre për të ndaluar përdorimin e ndërtesave publike – siç janë shkollat – si vendvotime.
Në prag të votimit, mbështetësit e opozitës u përleshën me policinë – dhe në disa raste i vunë zjarrin fletëve të votimit dhe kutive.
Incidentet të dielën përfshinin disa dritare të thyera. Në një rast, një njeri i armatosur doli në një vendvotim dhe më pas u arrestua.
Por protestat e opozitës ishin kryesisht paqësore – në disa raste këngët nga e kaluara komuniste e Shqipërisë u kënduan jashtë qendrave të votimit për të denigruar ata që votonin në atë që kundërshtarët thonë se janë zgjedhjet njëpartiake.
Lulzim Basha, kreu i Partisë Demokratike më të madhe të opozitës, ka qenë nën presionin ndërkombëtar për të frenuar militantët. Në prag të votimit, ai u kërkoi mbështetësve të përmbahen nga dhuna.
Opozita po pretendon se zgjedhjet janë një kujtesë e kohëve komuniste në Shqipëri.
Gazeta gjermane Bild ka publikuar biseda telefonike të përgjuara që opozita thotë se provojnë akuzat e tyre për korrupsionin elektoral. Z. Rama ka hedhur në gjyq në një gjykatë gjermane gazetën Bild.
Çdo rezultat i sondazhit që nga zgjedhjet e vitit 1991 – i cili u zhvillua një vit pas rënies së komunizmit – është kontestuar.
A ka ndonjë shpresë për pajtim?
Nuk ka gjasa. Tradicionalisht, fituesit e zgjedhjeve në Shqipëri kanë miratuar një “qasje që fituesi i merrt ë gjitha”.
BE ka kritikuar disa nga taktikat e dhunshme të përdorura nga protestuesit gjatë disa muajve të fundit.
Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë ka pasur vëzhguesit e tij në zgjedhje. Raporti i tyre paraprak nënvizon sfidat me të cilat ballafaqohen.
Krerët e Bashkimit Evropian po vlerësojnë nëse do të fillojnë negociatat e anëtarësimit me vendin ballkanik, gjithashtu një aleat i NATO-s.
Një vendim që pritet në tetor mund të varet nga rezultati i zgjedhjeve të së dielës.