30 artikujt kryesore të shportës së mallrave ku përfshihen nafta dhe gazi me datën 15 mars u shiten 20 për qind me shtrenjtë se në janarin e këtij viti.
Lista e çmimeve në muajin janar ka si referencë matjet e INSTAT të disponueshme për publikun në webin zyrtar, ndërsa çmimet e datës 15 mars u morën nga pikat e pakicës në kryeqytet që kanë reflektuar nivelet më të ulëta të rritjes.
Sipas listës së çmimeve bashkëngjitur rritjen më të madhe në vlerë e patën yndyrat, mielli dhe nënproduktet e tij, hidrokarburet etj.
Çmimet e vajit dhe gjalpit kishin përqindjet më të larta te rritjes. Një kg gjalp u shit dje me 1,000 lekë nga 682 lekë ishte në janar, me një rritje 46.6 për qind, ndërsa çmimi për një litër vaj u rrit me 40% duke shkuar në 320-330 lekë për kg nga 228.1 lekë që ishte në janar 2022.
Çmimet e yndyrave u rriten me shpejtësi pas sulmeve të Rusisë në Ukrainë. Vendet në konflikt kryesojnë listën e eksporteve të vajit dhe lëndës së parë për këtë produkt. Te përfshira në luftë dhe sanksionet e Perëndimit ndaj Rusisë sollën rritje të menjëhershme të çmimeve në produktet e vajit. Ndërsa çmimi i gjalpit ka si shkak kryesor faktorë të brendshëm që janë krijuar nga kostot e larta të energjisë dhe karburanteve në fabrikat e përpunimit të qumështit. Për shkak se shumë prej tyre e blejnë energjinë në treg të lirë, aktualisht një kilovat energji blihet 4-5 herë më shtrenjtë se vitin e kaluar në këtë periudhe.
Pas yndyrave rritjen më të lartë e shënoi mielli dhe nënproduktet e tij. Një kilogram miell i paketuar u shit dje me pakicë me 135 lekë nga 99.2 lekë që ishte në janar, duke u rritur me 36 për qind. Çmimi i makaronave u rrit me 20.5 % dhe buka një kilogram u rrit me rreth 17%.
Një litër qumësht u shit dje 160 lekë për litër nga 120.3 lekë që ishte në janar. Ndërsa një litër kos natyral u shit me 150 lekë me rritje 16.2% në krahasim me muajin janar.
Kostot e larta të energjisë dhe transportit po prekin të gjithë zinxhirin e industrisë ushqimore në vend. Rritja e ushqimit për kafshë po rrit kostot e fermave të mëdha, pasi Ukraina dhe Rusia ishin lojtar të rëndësishëm në Europë për furnizimin me këto produkte. Për këto arsye edhe çmimi i një vezë u rrit me 16 %. Një kokërr tani po shitet me 21 lekë nga 17 lekë që ishte në janar 2022.
Çmimet e naftës dhe gazit gjithashtu u rriten fort pas luftës. Një litër naftë dje kushtoi rreth 10% më shumë se ne janar 2022. Çmimi tani po kontrollohet nga një bord i përbashkët me përfaqësues të qeverisë dhe tregut, të cilët mblidhen periodikisht për ndryshimin e çmimeve.
Na krahasim me muajin janar kanë pësuar ulje vetëm çmimet e kastravecëve dhe qepëve. Kastravecët shiten 14% më lirë se në janar për shkak se në treg ka dalë prodhimi i ri i serave, ndërkohë që kërkesa për eksport ka shfaqur probleme pas luftës në Ukrainë.
Sakaq lufta ka ndryshuar tendencat e konsumit. Nën panik se çmimet do të rriten me tej dhe se produktet do të mungojnë në treg, këtë muaj pati blerje jo të zakonta në artikujt e vajit dhe miellit në atë masë sa u zbrazen raftet e njësive të shitjes./Monitor/
