Parashikimet për një trefishim të deficitit buxhetor të qeverisë gjatë këtij viti dhe rrjedhimisht, rritjes së pritshme të huamarrjes publike për të përballuar pasojat e paralizimit ekonomik të detyruar nga masat e distancimit social për shkak të pandemisë së koronavirusit duket se nuk kanë shkaktuar deri më sot ndonjë rritje të konsiderueshme të interesave të borxhit publik të vendit, të cilat janë aktualisht në nivelet më të ulëta në historinë e re të vendit.
Ankandi i obligacioneve dhjetëvjeçare i fundit i zhvilluar në datën 9 Prill, dha për interes vjetor çmimin 5.29%, rezultat ky i njëjtë me ankandin paraardhës të zhvilluar në 6 Janar të këtij viti.
Po kështu, ankandi i fundit i bonove të thesarit 12 mujore i zhvilluar më 31 Mars përfundoi me interes mesatar të ponderuar në masën 1.94%. Në një ankand të mëparshëm në 3 Mars 2020, pra afro dy javë para fillimit të paralizës ekonomike, interesi mesatar i ponderuar i pranuar ishte 1.92%.
Borxhi publik shqiptar ka pësuar rënie të fortë në normën e interesit gjatë viteve të fundit, pasojë kjo e ngadalësisë së rritjes ekonomike të vendit që para krizës së shkaktuar nga pandemia. Për shembull, interesat e bonove 12 mujore në vitin 2011 ishte rreth 7% ndërsa interesat e obligacioneve 10 vjeçare ishin mbi 9%. Tregu pësoi ndryshime të konsiderueshme pas asaj kohe, kur disa ndryshime në rregullat e menaxhimit të rrezikut detyroi disa banka të reduktonin pjesëmarrjen e tyre në tregun e borxhit publik për shkak të shembullit të krijuar nga falimenti i Greqisë. Por pas viteve 2015, ndërsa shpresat për rimëkëmbje të shpejtë ekonomike u venitën, volumi i kredisë së re ishte i paktë dhe konkurrenca për blerje titujsh borxhesh, relativisht e lartë.
Në vitin 2015, interesat e bonove të thesarit 12 mujore ranë në 3% ndërkohë që obligacionet dhjetëvjeçare vijonin të kishin interes vjetor mbi 9%. Pas vitit 2016, interesat e të gjitha llojeve të titujve filluan të bien më tutje ndërsa kreditimi i sektorit privat nga bankat ishte në nivele të ulëta dhe rrjedhimisht, mundësitë e bankave për të investuar depozitat ishin të pakta.
Interesat e ulëta të borxhit publik janë sot një nga argumentet kyçe në mbështetje të hipotezës së zgjerimit të mëtejshëm të borxhit publik pavarësisht se ai gjendet sakaq në nivel tepër të lartë, por me synimin që paratë e siguruara nga rritja e borxhit të përdoren për të lehtësuar ekonominë pas kapërcimit të krizës së COVID-19.
Mosrritja e interesave të borxhit pavarësisht pandemisë sugjeron se bashkë me zgjerimin e borxhit publik vendi do të vuajë edhe pakësimin e kërkesës për kredi nga sektori i ekonomisë reale private. /Birn/