Teksa në gjykatën Penale të Brukselit ka nisjur procesi gjyqësor i “Toyota Auris”, gazeta e përditshme belge “L’Echo” i ka kushtuar një artikull të gjatë këtij rasti.
“L’Echo” shkruan se ky proces është edhe një shenjë mbi ambicien e vendit tonë për t’u bërë pjesë e Bashkimit Europian
Më tej, media belge e cilëson dosjen si një rast klasik i pastrimit të parave dhe një shembull tjetër i rrënjosjes së mafies shqiptare në tokën belge.
Kujtojmë që drejtësia belge e ka shtyrë me vendosmëri këtë çështje edhe pse disa herë ajo shqiptare e ka zvarritur. Prokurorë belgë erdhën në vendin tonë dhe pyetën edhe kryetarin e opozitës së asaj kohe, Lulzim Basha që e kishte paralajmëruar gjetjen e parave, përpara se ato të zbuloheshin në portin e Durrësit.
Artikulli i plotë i “L’Echo” :
Dosja belge e “Toyota”, një provë për ambiciet evropiane të Shqipërisë
Hapet në Bruksel dosja “Toyota”, pas sekuestrimit në Shqipëri të parave nga trafiku i drogës në Belgjikë. Pjesa shqiptare e hetimit ka rezultuar në dënime për korrupsion ndërsa Shqipëria shpreson të bashkohet së shpejti me BE-në.
Dosja “Toyota” do të fillojë procedurat e saj para Gjykatës Penale të Brukselit këtë të hënë. Çështja daton që nga viti 2018, kur gati 3.5 milionë euro në para të gatshme u zbuluan në dy automjete Toyota Auris që mbërritën nga Belgjika dhe që duhej të ankoroheshin në portin e Durrësit, Shqipëri.
Një rast klasik i pastrimit të parave dhe një shembull tjetër i rrënjosjes së mafies shqiptare në tokën belge. Por edhe një provë tjetër për dëshirën e Shqipërisë për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian, realizueshmëria e të cilit po përparon, por pengohet ende nga rritja e korrupsionit dhe kontrolli i organizatave kriminale, një kancer, metastazat e të cilit gjenden në të gjitha shtresat e shoqërisë në këtë shtet të vogël ballkanik.
Paratë nga trafiku i drogës në Belgjikë
Le të kthehemi pak pas në histori. Më 13 qershor 2018, dy burra u nisën me një automjet të rëndë mallrash nga Shqipëria dhe mbërritën në Belgjikë tre ditë më vonë. Më 17 qershor, një shtetas shqiptar që jetonte në Belgjikë ngarkoi disa automjete Toyota nga një garazh në Sint-Pieters-Leeuw dhe kamioni kaloi përsëri Evropën, duke kaluar nëpër Gjermani, Austri dhe Itali, ku hipi në një traget në portin e Barit, me destinacion portin e vogël të Durrësit, në anën tjetër të Detit Adriatik.
Por shërbimi sekret shqiptar, i cili kishte informacione konfidenciale, njoftoi doganën. Gjatë zhdoganimit, ata zbuluan 3 366 700 euro dhe 80 000 franga zvicerane në para të gatshme, të paketuara në 106 pako të fshehura brenda dyerve të dy makinave Toyota Auris. Këto ndoshta mund të jenë para nga trafiku i drogës në Belgjikë .
Një avokat dhe një prokuror u dënuan në Shqipëri
Çështja belge po fillon tani ndërsa homologu i saj më i gjerë shqiptar përjetoi një episod vendimtar javën e kaluar. Gjykata Penale e Shqipërisë dënoi avokatin shqiptar Radovan Çela, i cili po ndiqet penalisht edhe në çështjen belge, me 4 vjet burg për korrupsion aktiv. Në të njëjtën çështje shqiptare, ish-prokurori i Vlorës Aurel Zarka u dënua gjithashtu me 4 vjet burg.
Sipas shtypit shqiptar, ishte zbërthimi i telefonit të Radovan Çelës në Sky ECC, i vënë në dispozicion të autoriteteve shqiptare nga Belgjika, që lejoi zbulimin e tentativës për korrupsion, pasi avokati i kishte ofruar para prokurorit për të arritur heqjen e sekuestrimeve.
Një tjetër pengesë për anëtarësimin në BE
Këto dënime të fundit paraqesin sfida shtesë për përpjekjet e Shqipërisë për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian (BE), të cilat datojnë shumë kohë më parë: vendi paraqiti aplikimin e tij në vitin 2009 dhe iu ofrua statusi i kandidatit në vitin 2014.
Negociatat u hapën zyrtarisht në korrik 2022, me një arritje që pritet në vitin 2030. Ndërkohë, përpjekjet e Shqipërisë kanë qenë të rëndësishme, veçanërisht në rivendosjen e besimit tek autoritetet gjyqësore.
“Për të përmbushur kërkesat e BE-së, Shqipëria ka ndërmarrë reforma shumë të rëndësishme. Sipas mendimit tim, më e rëndësishmja e dhjetë viteve të fundit është reforma e sistemit gjyqësor. Ajo është mbështetur institucionalisht dhe ekonomikisht nga BE-ja dhe Shtetet e Bashkuara, duke krijuar institucione të reja për të garantuar pavarësinë e sistemit gjyqësor”, – e përmbledh Roland Dodani, profesor i së drejtës evropiane në Universitetin e Shkodrës.
Çelësi është krijimi i një gjykate të re supreme dhe një prokurorie, SPAK-ut (Struktura Speciale Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar), me kompetenca të konsiderueshme. Kjo ka çuar dukshëm në padi, dhe ndonjëherë në dënimin, e zyrtarëve të rëndësishëm politikë (një ish-President i Republikës, një ish-Kryeministër) dhe gjyqësorë (prokurorë, oficerë policie, etj.).
Më shumë se 50% e magjistratëve shqiptarë janë shkarkuar nga puna.
Në të njëjtën kohë, të gjitha pasuritë, lidhjet dhe kualifikimet e magjistratëve të vendit u inspektuan nga një i ashtuquajtur komision “vetingu”. “Ky proces e ka ndryshuar rrënjësisht sistemin gjyqësor shqiptar”, komenton Roland Dodani. Si rezultat, gati 300 nga 800 magjistratët shqiptarë të inspektuar deri më tani janë shkarkuar. Një spastrim i vërtetë, i përjetuar me dhimbje në Shqipëri.
“Ky rezultat i rëndësishëm ka krijuar disa probleme, veçanërisht për shkak të mungesës së magjistratëve në gjykata dhe një ngadalësimi të ndjeshëm në procedurat ligjore”, – shpjegon studiuesi shqiptar.
Procesi i integrimit të Shqipërisë në Evropë është ende në vazhdim , me konferencën e pestë të pranimit që u zhvillua javën e kaluar. Më 15 maj, në “X”, Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen deklaroi madje se “vendi i Shqipërisë është në BE”.
Ndërkohë, Kryeministri i Republikës, socialisti Edi Rama, po bën gjithçka që është e mundur për të mundësuar pranimin e vendit të tij në Union, duke u përpjekur veçanërisht të forcojë lidhjet e tij me kryeministren italiane Georgia Meloni për çështjet e migracionit.
“Shqipëria duhet të përfundojë reformat e kërkuara nga BE-ja sa më shpejt të jetë e mundur, në mënyrë që të bëhet një shtet anëtar sa më shpejt të jetë e mundur”, – tha Roland Dodani. “Unë besoj fuqimisht se BE-ja duhet të përpiqet të shtojë anëtarë të rinj në familjen e saj evropiane, pasi kjo do të forcojë pozicionin e saj dhe do të sigurojë më tej stabilitetin në rajonin tonë.”
Ekziston edhe lufta kundër organizatave kriminale . “Kjo është një nga çështjet që Shqipëria nuk mund ta trajtojë e vetme dhe do të ketë nevojë për mbështetjen e BE-së dhe shteteve të tjera anëtare evropiane, veçanërisht konkurrenca e padrejtë dhe lufta kundër krimit të organizuar, e cila ka arritur në një nivel ndërkombëtar dhe mund të trajtohet vetëm në një nivel ndërkombëtar.” Magjistratët belgë nga Zyra e Prokurorit Federal udhëtojnë rregullisht në Tiranë për të forcuar lidhjet midis sistemeve të drejtësisë të dy vendeve.
