Nga Lufti Dervishi
Në shekujt XVII e XVIII, shqiptarët nisën një eksperiment social interesant në Bullgari: ngulime, koloni dhe, natyrisht, debate politike.
Më 1893, në Sofje, u themelua shoqëria e shqiptarëve, “Dëshira” ndoshta për t’i kujtuar vetes se gjithmonë mund të ëndërrosh për kthimin në vendlindje… .
Në 1958, ferma “17 Nëntori” në Tiranë vendosi të ndërrojë emër dhe u quajt “Gjergj Dimitrov,” për nder të udhëheqësit bullgar, sepse asokohe ishte modë të bëje komplimente për anëtarët e familjes së kampit socialist.
Në vitet ’80, Shqipëria importonte djathë bullgar me shumicë, sepse këtu nisi çmenduria e “tufezave”
Në 1991, Shqipëria zbuloi “skenarin bullgar”
Pas 2001-shit dhe sidomos pas 2007-ës, kur Bullgaria hyri në BE, rreth 300 mijë shqiptarë u pajisën me pasaporta bullgare, duke zbuluar se rruga për në Europë kalon nga Sofja…
Me 2017, Shqipëria më në fund njohu minoritetin bullgar, duke e kthyer në një shembull të rrallë tolerance: mirë se erdhët në listën tonë të minoriteteve.
Në 2025, në Shqipëri, ndonëse pa hekurudha, u shfaq “treni bullgar” në kutitë e votimit…
Dhe ndërkohë, në mes të kësaj historie të ndërlikuar, turqit otomanë përdornin dy idioma të ndritshme: “inat shqiptari” dhe “kokë bullgari”