Dënimi ndërkombëtar i vrasjes së 60 protestuesve palestinezë në Gaza është përshkallëzuar ndërsa dhjetëra mijëra njerëz u mblodhën në enklavën e pushtuar për të varrosur të vdekurit.
Vrasjet ndodhën të hënën gjatë demonstratave në gardhin e Gazës, teksa po zhvillohej ceremonia e transferimit të ambasadës amerikane nga Tel Avivi në Jerusalem, e cila përmbysi dekada të politikës së jashtme të SHBA-së, shkruan “Guardian”.
Kryeministrja e Mbretërisë së Bashkuar, Theresa May, ishte mes atyre që foli fuqishëm të martën. Një zëdhënës tha se ishte “thellësisht e trazuar” nga përdorimi i zjarrit të Izraelit dhe “shkalla e dhunës”.
Të martën palestinezët shënuan Nakba, ose “katastrofa”, duke përkujtuar më shumë se 700,000 palestinezë të cilët ikën ose u dëbuan në luftën e vitit 1948 gjatë krijimit të Izraelit.
Zyrtarët e lartë të OKB dënuan vrasjet e fundit si një “shkelje të rëndë të të drejtave të njeriut” dhe tha se dukej se dikush që iu afrua gardhit kufitar të Gazës ishte i dënuar të vritej nga ushtarët izraelitë.
Irlanda thirri ambasadorin e Izraelit për të protestuar kundër viktimave. Rusia dhe Kina gjithashtu shprehën shqetësimin e tyre lidhur me vrasjet.
Një hetim nën drejtimin e Këshillit të Sigurisë duket i largët për shkak të qëndrimit të SHBA-së.
Shumica e atyre që vdiqën të hënën u qëlluan nga snajperë izraelitë, tha ministria e shëndetësisë e Gazës. Sipas ministrisë së drejtuar nga Hamasi, të vdekurit përfshinin tetë fëmijë nën moshën 16 vjeçare. Të paktën 2,400 njerëz u plagosën.
Rupert Colville, zëdhënës i komisionerit të lartë të OKB-së për të drejtat e njeriut, tha në Gjenevë: “Fakti i thjeshtë i qasjes së një gardhit nuk është një veprim vdekjeprurës dhe kërcënues për jetën, kështu që nuk mund të qëllohen”. Ai theksoi se “ligjet ndërkombëtare që u zbatuan në Izrael e bënë të qartë se “forca vdekjeprurëse mund të përdoret vetëm si masë e fundit, e jo e para”.
Ai shtoi se nuk kishte justifikim për Izraelin për nivelin e lartë të viktimave.
Izraeli ka akuzuar Hamasin, grupin islamik që kontrollon Gazën, se qëndron pas protestave dhe tha se ishte thjesht duke mbrojtur territorin e vet.
Komisioneri i lartë i OKB-së për të drejtat e njeriut, Zeid Ra’ad al-Hussein, tha: “Ata që janë përgjegjës për shkelje të rënda të të drejtave të njeriut duhet të mbahen parasysh“. Organizata Botërore e Shëndetësisë ndërhyri gjithashtu duke thënë se shkalla e lëndimeve kërcënonte të trondiste sistemin shëndetësor në Gaza.
Ndërsa varrimet e të vdekurve filluan të martën, një zyrtar i lartë i Hamasit, Khalil al-Hayya, u zotua se protestat në Gaza do të vazhdonin, ndërsa në Bregun Perëndimor presidenti palestinez, Mahmoud Abbas, deklaroi një grevë të përgjithshme të martën duke e akuzuar Izraelin për “masakra”.
Kritikët e lëvizjes së ambasadës, të cilën presidenti i SHBA e konsideroi si një “ditë të madhe” për Izraelin, tha se optika e hapjes së ambasadës dhe vdekjet e Gazës do të dëmtonin staturën e Uashingtonit si ndërmjetës midis palëve.
“Tradicionalisht, ne jemi përpjekur të luajmë një rol zjarrfikësi në Lindjen e Mesme. Tani ne jemi duke luajtur rolin e zjarrvënësit “, tha Ilan Goldenberg, ish-zyrtar i Departamentit të Shtetit dhe zyrtar i Pentagonit drejton programin e Lindjes së Mesme në Qendrën për Sigurinë e Re Amerikane.
