Donald Trump e përshkallëzoi mosmarrëveshjen e tij me Kanadanë të shtunën pasi një reklamë televizive përdori një klip audio nga ish-presidenti amerikan, Ronald Reagan që kritikonte tarifat, duke thënë se do ta ndëshkonte vendin duke vendosur një tarifë shtesë prej 10% për produktet e tij.
Trump kishte pezulluar tashmë muaj të tërë bisedimesh tregtare me Kanadanë, partnerin e dytë më të madh tregtar të Shteteve të Bashkuara, që enjten në mbrëmje për shkak të reklamës, e cila u financua nga qeveria e Ontarios.
Megjithëse reklama riprodhoi me besnikëri fjalët e Reagan, me vetëm rendin e fjalëve të tyre të ndryshuar, Trump këmbënguli se ishte “mashtruese” pasi Fondacioni dhe Instituti Ronald Reagan thanë se fjalimi hapës pesë-minutësh ishte përdorur “në mënyrë selektive”.
Ky zhvillim i fundit në sagën SHBA-Kanada vjen ndërsa të dy vendet janë në negociata intensive për të ulur disa tarifa amerikane për produktet kryesore kanadeze. Marrëdhëniet midis dy vendeve janë përkeqësuar në mënyrë dramatike që nga zgjedhja e Trump, i cili e ka kërcënuar aleatin e ngushtë me tarifa të reja dhe ka shkuar aq larg sa i referohet Kanadasë si “shteti i 51-të amerikan”
It’s official: Ontario’s new advertising campaign in the U.S. has launched.
Using every tool we have, we’ll never stop making the case against American tariffs on Canada. The way to prosperity is by working together.
Watch our new ad. pic.twitter.com/SgIVC1cqMJ
— Doug Ford (@fordnation) October 16, 2025
Kanadezët reaguan me zemërim, duke u mbledhur rreth flamurit të tyre në një valë të rrallë patriotizmi, por ekonomia e vendit po vuan pasojat e konfrontimit. Ontario, në veçanti, ka shumë për të humbur në marrëdhëniet e saj tregtare me Shtetet e Bashkuara, dhe të premten kryeministri i provincës postoi të gjithë fjalimin e Reagan në internet.
“Montazhi” që zemëroi SHBA-në dhe çfarë po thoshte në të vërtetë Reagan
Fjalimi radiofonik i Reagan në vitin 1987 nga Camp David mbi tregtinë e lirë dhe të ndershme fillon me presidentin amerikan që thotë se kryeministri japonez do të vizitojë Shtëpinë e Bardhë dhe do të diskutojë “mosmarrëveshjet e fundit” mbi tregtinë, pasi tashmë ka vendosur tarifa për disa produkte japoneze.
Në reklamë, Reagan dëgjohet duke thënë për tarifat: “Dhe ndonjëherë, për një kohë, funksionon, por vetëm për një kohë të shkurtër. Në planin afatgjatë, barriera të tilla tregtare dëmtojnë çdo amerikan, punëtor dhe konsumator. Tarifat e larta çojnë në mënyrë të pashmangshme në hakmarrje nga vendet e huaja dhe në ndezjen e luftërave të ashpra tregtare. Pastaj ndodh më e keqja: Tregjet tkurren dhe shemben, bizneset dhe industritë mbyllen dhe miliona njerëz humbasin vendet e tyre të punës.”
Në fjalimin e tij, Reagan bëri komentin rreth barrierave tregtare që dëmtojnë amerikanët në planin afatgjatë në pjesën hapëse të fjalimit të tij. Ai foli se si tarifat ndihmojnë vetëm për një “periudhë të shkurtër kohore” shumë më vonë në fjalim. Komenti rreth hakmarrjes nga vendet e tjera vjen në një pjesë tjetër të fjalimit.
Dhe sugjerimi rreth tkurrjes së tregjeve dhe humbjes së vendeve të punës nga miliona njerëz vjen në një pjesë tjetër të fjalimit.
Audio është autentike
Audio në reklamën kanadeze ishte autentike dhe redaktimet e vogla në klipin origjinal të vitit 1987 nuk ndryshuan përmbajtjen e deklaratave të Reagan, të cilat ishin qartësisht kritike ndaj tarifave. Megjithatë, pas reagimit të ashpër të Trump, qeveria e Ontarios e tërhoqi reklamën nga transmetimi, duke hyrë në fuqi të hënën.
Reklama u transmetua gjatë ndeshjes së parë të Kupës së Botës së Bejsbollit të premten, ku Toronto Blue Jays mposhtën Los Angeles Dodgers në një ndeshje në shtëpi, dhe u transmetua përsëri të shtunën.
“Qëllimi i vetëm i këtij MASHTRIMI ishte shpresa e Kanadasë se Gjykata Supreme e SHBA-së do t’i vinte në ndihmë për tarifat që ata kanë përdorur për vite me radhë kundër Shteteve të Bashkuara”, shkroi Trump në një postim në rrjetet sociale të shtunën pasdite.
Gjykata Supreme e SHBA-së do të fillojë seancat dëgjimore në fillim të muajit të ardhshëm mbi sfidat ligjore ndaj tarifave të presidentit, duke përfshirë shumë që janë vendosur mbi eksportet kanadeze.
“Për shkak të shtrembërimit serioz të fakteve dhe këtij akti armiqësor, unë po i rris tarifat ndaj Kanadasë me 10% përveç atyre që ata tashmë po paguajnë. Faleminderit për vëmendjen tuaj!”, shtoi Trump, pa dhënë sqarime të mëtejshme se si do të zbatohet rritja dhe mbi cilat produkte.
Pas këtij njoftimi, Ministri i Marrëdhënieve Tregtare të Kanadasë me Shtetet e Bashkuara, Dominic LeBlanc, deklaroi se Kanadaja është “e gatshme të ndërtojë mbi progresin që është bërë përmes diskutimeve konstruktive me partnerët tanë amerikanë në javët e fundit”.
Trump njoftoi rritjen e tarifave ndërsa ishte në rrugë për në Malajzi, ndalesa e parë e turneut të tij në Azi, ku qeveritë në rajon po përpiqen të stabilizojnë marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara pas muajsh tensionesh. Shumë vende po përpiqen të ruajnë marrëdhënie të mira me presidentin, të vetëdijshëm se sa shpejt mund të ndryshojë diplomacia e tij.
Shtetet e Bashkuara ende mbajnë një normë mesatare relativisht të ulët tarifore për mallrat kanadeze, pasi shumica e tarifave nuk zbatohen për mallrat e mbuluara nga marrëveshja e tregtisë së lirë USMCA që Trump negocioi në mandatin e tij të parë. Megjithatë, administrata e tij ka vendosur tarifa veçanërisht të ashpra në sektorët kritikë për ekonominë kanadeze, automobila, çelik, alumin dhe lëndë druri.
Çeliku dhe alumini kanadez i nënshtrohen një tarife prej 50%, druri i përpunuar me një tarifë shtesë prej 10% përveç tarifave ekzistuese, ndërsa disa pjesë makinash i nënshtrohen një tarife prej 25%.
“Kanadezët ishin shumë të vështirë në negociata”
Pavarësisht theksit në reklamën e Reagan, këshilltari i lartë ekonomik i Shtëpisë së Bardhë, Kevin Hassett, tha të premten, pasi bisedimet u pezulluan, se “frustrimi është grumbulluar me kalimin e kohës”.
“Kanadezët ishin shumë të vështirë në negociata”, shtoi ai, duke folur për mediat.
Ndërsa Kanadaja ka tërhequr shumicën e masave hakmarrëse që i kishte vendosur SHBA-së, ajo ka kufizuar numrin e automjeteve Stellantis dhe General Motors që mund të importohen pa taksa nga SHBA-ja, pasi të dy kompanitë shkurtuan vendet e punës në Kanada, duke goditur rëndë industrinë e rëndësishme të automobilave të vendit.
“Ky është i fundit në një seri përshkallëzimesh të paprovokuara dhe të pajustifikuara të tarifave kundër kombeve të tjera sovrane”, tha Flavio Volpe, president i Shoqatës Kanadeze të Prodhuesve të Pjesëve të Automjeteve.
Ajo që humbet këtu është se kërcënimi i presidentit në thelb po u kushton taksapaguesve amerikanë miliarda dollarë për shkak të një reklame të pafajshme gjatë Kupës së Botës që atij nuk i pëlqeu”, shtoi ai.
Marrëdhëniet midis dy udhëheqësve
Kryeministri kanadez po udhëtonte gjithashtu për në Malajzi të shtunën për samitin e Shoqatës së Kombeve të Azisë Juglindore (ASEAN). Të dy udhëheqësit kanë ruajtur një marrëdhënie veçanërisht të përzemërt dhe Carney ishte në Uashington në fillim të këtij muaji për bisedime tregtare. Trump ka shprehur vazhdimisht admirimin e tij për udhëheqësin kanadez.
Carney, përpara se të hipte në një aeroplan për në Azi të premten, nuk pranoi të komentonte mbi polemikat rreth reklamës, por tha se Kanadaja dhe Shtetet e Bashkuara kishin pasur bisedime “të detajuara dhe konstruktive” mbi tarifat mbi çelikun, aluminin dhe energjinë.
“Ne jemi të gatshëm të vazhdojmë këto diskutime kur amerikanët të jenë gati”, shtoi ai.
“Për muaj të tërë kemi theksuar rëndësinë e dallimit midis asaj që mund të kontrollojmë dhe asaj që nuk mundemi. Ne nuk mund ta kontrollojmë politikën tregtare të Shteteve të Bashkuara”, tha Carney.
