Prej dy javësh, në Ukrainë po zhvillohet një shkëmbim sulmesh dhe akuza për goditje ndaj centraleve bërthamore, duke rritur rrezikun për një katastrofë që do të prekte jo vetëm vendet në konflikt, por edhe mbarë Evropën. Që nga 23 shtatori, janë shënuar sulme ndaj pesë impianteve bërthamore të rrezikshme në të dyja anët e kufirit.
Më shqetësues është situata në centralin bërthamor të Zaporizhzhias, më i madhi në Evropë, i cili prej marsit 2022 është nën kontrollin e forcave ruse. Për 15 ditë rresht, gjashtë reaktorët aty kanë qenë të shkëputur nga rrjeti elektrik, duke u furnizuar vetëm nga grupet rezervë të gjenerimit. Kjo gjendje, e pazakontë dhe shumë e rrezikshme, mund të shkaktojë një krizë të jashtëzakonshme në çdo moment.
Përveç Zaporizhzhias, edhe impiantet në Novovoronezh dhe Çernobil janë sulmuar me dronë dhe bombardime. Në Çernobil, ku pas katastrofës së vitit 1986 është ndërtuar një sarcofag betoni dhe çeliku për të përmbajtur radioaktivitetin, një sulm ka shkaktuar ndërprerje energjie, që u stabilizua falë generatorëve të rezervës.
Akuzat ndërmjet Moskës dhe Kievit janë të forta: Rusia thotë se Ukraina ka ndërprerë energjinë në Zaporizhzhia, ndërsa Ukraina pretendon se Moska e ka bërë këtë që të vjedhë energji. Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (AIEA) ka dokumentuar sulmet dhe paralajmëron se çdo aksident bërthamor do të kishte pasoja katastrofike.
Presidenti ukrainas Zelensky ka paralajmëruar për rrezikun e një aksidenti radioaktiv dhe ka kritikuar ndërhyrjen e dobët ndërkombëtare, ndërsa presidenti rus Putin mohon përgjegjësinë dhe paralajmëron se nuk do të tolerohen sulmet ndaj centraleve bërthamore.
Situata mbetet e tensionuar dhe e paparashikueshme, me rrezikun që konflikti të përshkallëzohet në një krizë mjedisore me pasoja globale.