Nga Gjeneral Piro Ahmetaj
Sigurisht e kam ndjekur me përgjegjësi të shtuar, trufullimar e radhës së Presidentit Aleksandër Vuçiç, mbas nënshkrimit të marrëveshjes ushtarake midis Republikës së Kroacisë, Kosovës dhe të Shqipërisë. Në pamundësi t’ju pergjigjem veçmas interesimit mediave brenda dhe jashtë vendit, në vijim gjeni një përgjigje të përbashkët mbi burimin të panikut të shtirur dhe kërcënimeve delirante të z. Vučič si dhe rekomandime për paqen dhe ardhmërinë Euroatlantike të popujve të ballkanit perendimor.
Asgjë e re nuk ka ndodhur! I llahtarisur nga oshilacionet që ende bubullojnë nga “bombat e perëndimit mbi bunkrerin Milloshevicit 26 vjet më parë”; nga paranoja ballkanike e përjetësimit të pushtetit si dhe i tmerruar nga revoltat masive që pushtuan beogradin dy javë më parë, Presidenti i Serbisë Aleksandër Vučič demostroi: “revoltën e Beogradit ndaj një garë armatimesh ne rajon” duke ju referuar marrëveshjes së nënshkruar nga respektivisht 3 ministrat e Mbrojtjes në Tiranë më 18 mars.
Nuk ështe hera e parë (ka me dhjetëra në 26 vitet e fundit të pas clirimit të Kosovës nga USA/NATO) dhe sigurisht s‘ka për të qënë as e fundit. Për ta ilistruar riciklimin e dalldisjes së radhës, po sjell në vëmendje turfullimin e Tij në Janar 2024 kur: “DASh/SHBA konfirmoi shitjen e 246 raketave Javelin me vlerë prej 75 milionë $ për Forcat e Sigurisë së Kosovës, “vetëm” për të përmirësuar aftësitë mbrojtëse të Kosovës dhe ndërveprueshmërinë me NATO-n”!
Duke shprehur mbështetjen dhe komplimenta ndaj 3 ministrave nënëshkrues, në kapacitetin e ekspertit për çështjet e SK, Rajonit dhe USA/NATO (pra jo revolte patriotike), me vijim po paraqes vlerësime, përgjigje si dhe këshilla strategjike ndaj panikut të shtirur të z.Vučič.
Së pari, e këshilloj Vuçiç të vetë përmbahet, të mos vijojë të bëjë as viktimën e llastuar, as trimin e tërbuar dhe as donkishotin e moderuar duke u vetë-barazuar me Trump-in në Ballkan. Në fakt “rolin e viktimë, pra nga palë humbëse/përgjegjëse për krime ndaj njerëzimit, nuk e ka ushtruar keq dhe Serbia ka përfituar jo pak deri në 2014”! Por mjaft është mjaft !
Së dyti, në asnjë pikë, asnjë rresht dhe asnjë gërme të marrëveshjes në fjalë nuk gjej, pasi nuk ka asnjë qëllim kërcënues ose armiqësor ndaj sovranitetit dhe interesave të Serbisë. Në të kundërt, kjo marrëveshje ka pêr qëllim VETËM për ta forcuar bashkëpunimin mes 3 vendeve për: “promovimin e aftësive mbrojtëse dhe bashkëpunimin midis industrive ushtarake, forcimin e ndërveprimit nëpërmjet edukimit, trajnimit dhe stërvitjeve, kundërvënien e kërcënimeve hibride, si dhe mbështetjen pêr integrimin euro-atlantik”, përfshi sigurisht Kosovën (meqënëse kjo e tërbon Beogradin) nga çdo kërcënim potencial, që për fat te keq, mbetet e vetë-indetifikuar Serbia.
Thënë këtë, edhe pse të ashpër diplomatikisht, e gjej të qartë përgjigjen e kryeministit të Kroacisë, Andrej Plenkoviçit, që po e citoj: “Nuk ka asnjë natyrë armiqësore, dhe nuk ka nevojë të pyesim askënd, as Serbinë dhe as NATO-n”.
Së treti, për sa kontekstin e ankesës në Bruksel:“se NATO-ja nuk ka qenë e njoftuar për këtë”, e gjej si delirancë profesionale të këshilltarëve të z. Vuçiç (ose si të gjithë autokratët e ka zënë sëmundja e të gjithëditurit), si ekspert me eksperiencë më shumë se modeste në NATO, konfirmoj se iniciativat, marrëveshjet dhe projektet rajonale janë të inkurajuara nga Koncepti Strategjik i NATO-s por dhe të imponuara nga qasja pragmatike e Presidentit Trump. Si i shëmbull, përmend marreveshjet ushtarake ndermjet 3 vendeve Balltike; 3 vendeve Nordike, 7 vendeve te Vishegradit, që pavarësisht se të gjitha anetare te NATO-s, kanë nënshkruar marrëveshje të ngjashme bashkëpunimi!
Së katërti, përpara të bëjë potere për/në NATO, do duhet që Beogradi zyrtar, të qartësojë disa PSE (?) për marrveshjet e: “bashkëpunimit ushtarak (Mig-29, Raketa, Tanke) me Rusinë (?); prodhimin e raketave & dronëve me Kinën (?) blerjen e 12 avjoneve të gjeneratës së fundit “Rafalo” me Francën (?), etj! Ndërkohë, që të gjitha këto janë armatime sulmuese/vrasëse që jo vetëm kërcënojne tërësinë territoriale të Republikës së Kosovës por edhe hedhin në erë status-quonë gjeopolitike, investimin dhe interesat USA, NATO dhe BE për paqen, stabilitetin dhe axhendën Euroatltantike të 6 vendeve të Ballkanit Perëndimor.
Edhe me praktikisht do duhet të konfirmohet zyrtarisht ndaj SHBA/NATO/BE por edhe popullit Serb, pse Beogradi harxhon mbi 1.5 Miliard € në vit (pra më shumë se Kroacia, RSh dhe Kosova së bashku), për armatosjen deri në dhëmbë (me Tanke, Mig-29, Helikopter luftimi Mi-35, raketa Pantsir-s, FK-3, etj) (?); kur dihet që Serbia ka ZERO, kapacitete ose këllqe të sfidojë fuqinë ushtarake të USA/NATO/UK.
Së gjashti, ndërsa për përpjekjet për të testuar kohezionin mes 32 vendeve të NATO-s, përfshi edhe tentativën e fundit për bashkëpunim ushtarak me Hungarine, nga kapaciteti ekpertit garantoj se edhe kjo do të dështojë me turp para se Vucic të ketë ikur nga pushteti. Kjo pasi në këtë rast (për ti hedhur benzinë Ballkanit), Hungaria nuk do të tolerohet jo vetëm nga vendet e Rajonit por edhe nga Presidenti Trump, UK, Gjermania dhe jo vetëm.
Së shtati, pretendimin e presidentit Vuçiç se “ky memorandum shkel marrëveshjen e armëve të vitit 1996 të nënshkruar në Firence mes Kroacisë dhe Republikës së atëhershme Federale të Jugosllavisë, Bosnje dhe Hercegovinës (?!!)”, e gjej teresisht qesharak, pasi RFJ (që përfshinte edhe Malin e Zi) ka mbaruar/kapitulluar bashkë me të gjitha marrëveshjet në fushen e mbojtjes dhe sigurisë. Thënë këtë, është Beogradi që nën orkestrimin e Moskes ka shkelur me të dy këmbet marrëveshjen dhe miliarda $ investime të SHBA-ve për ndërtimin e masave të mirëbesimit reciprok në Ballkan (SCBM)!
Së teti, shtatë gjetjeve të sipërpërmendura, po ju shtoj edhe 3 këshilla strategjike ndaj Beogradit zyrtar: (a) Të heqë dorë nga oshilacionet për: “kufijtë e rinj shtetëror në rajon si dhe kërcënimet ushtarake ndaj sovranitetit të Kosovës”, e cila prej 1999 mbetet nën përgjësinë e KFOR/NATO-s; (b) Të mos harxhojë kot para nga taksat e popullit Serb, për armatime moderne, pasi asnjë nga 3 vendet nënshkruese dhe as të treja së bashku nuk e kërcënojmë ushtarakisht Serbinë. Në të kundërt armatosja deri ne dhëmbë e Serbisë, i shërben vetëm “luftës për përjetësimin e pushtetit ne Beograd, interesave te Kremlinit në Rajon, krimit të organizuar si dhe të ultra-nacionalistëve jo vetëm në Serbi”; (c) Revoltat e studentore, i hoqen maskën pazareve të z. Vučić, si faktor i vetëm i moderuar përkundër “rivaleve ektremistë në Beograd si dhe përpjekjeve të Tij për të pirë nga 5 nëna (Moska, Brukseli, Pekini, Parisi dhe Washingtoni)!
Në SHTESË, duke përsëritur konsiderat më të sinqerta ndaj 3 ministrave te mbrojtjes, do të këshilloja Zagrebin, Prishtinën dhe Tiranën zyrtare, që përkunder “përpëlitjeve dëshpëruese dhe kërcënimeve delekuente të Beogradit”, ta zgjerojne këtë marrëveshje edhe me 2 vendet e tjera NATO-s në rajon (Mali Zi & Maqedonia e Veriut), si dhe përtej “shpërdorimit politik” do duhet ta materializojnë me projekte konkrete si për policimin ajror, emergjencat civile, sigurinë kibernetike, ndaj të cilave asnjë nga vendet tona nuk është imun dhe as mundet kurrësesi të zhvillojë kapacitete për t‘u mbrojtur më vete.
Ndërsa posacërisht për Ministrin z. Vengu, jo vetëm që shpreh publikisht komplimente të merituara për kurorëzimin e kësaj përpjekje në Tiranë, por edhe e inkurajoj që RSh të iniciojë një vlerësim strategjik (bashkarisht me Kroacinë, Malin e Zi dhe MV rreth kërcënimeve të rajonit (e ngjashme me atë të PMR qe zhvillon NATO) për ta kërkuar/prezantuar në një mbledhje të posaçme të NAC/Bruksel. Më konkretisht në këtë vlerësim, do duhet të konsiderohen edhe shqetësimet për armatosjen deri në dhëmbë të Serbisë si dhe shpërdorimi për interesat Ruse në Rajon, etj, në mënyre që të miratohet nga 32 vendet (përfshi Franca, Hungaria, etj), si një direktivë e përbashkët ku të konfirmohen jo vetëm qëndrimet e vëndeve anëtare ndaj këtyre kërcënimeve por edhe vendosmëria zyrtare për të forcuar kohezionin dhe përpjekjet për paqen dhe axhendën e integrimit Euro-Atlantik edhe të 6 vendeve të ballkanit perëndimor.
Ndërsa faktorët politik, aktorët zyrtarë dhe strategjistët/kolegët në Zagreb, Prishtinë, Tiranë, Washington, Bruksel, etj do t’i sugjeroja që perspektivën e stabilitetit në rajon dhe bashkëpunimin me Serbinë do duhet ta para-kushtëzojnë me rikthimin e dy Masave të Mirëbesimit Reciprok (CSBM), nëpërmjet të cilave “Beogradi Zyrtare të imponohet” se: (1) Do të ruajë balancat e fuqisë ushtarake sulmuese (armatime, si Mig -29, raketa Pantsir-S dhe FK-3, etj) deri në nivelin që të mos kërcënojë integritetin territorial; (2) Nuk do të vendos instalime dhe aktivitete ushtarake (20 km distancë ajrore dhe 5 tokësorë), në kufijtë ndër-shtetërore mes vendeve të rajonit.
Nga ana tjetër, do t’i këshilloja vllazërisht faktorët e Prishtinës zyrtare që: “riciklimi i panikut të shtirur si dhe kërcënimeve delirante të Beogradit ndaj kufive shtetëror të Kosovës”, kurrësesi të mos i konsiderojnë si dhurata, por si përgjegjësi e lartë shtetërore për të ndërtuar Kosovën moderne, përtej prezencës së NATO-s (që nuk mundet të jetë e përjetshme), vendin ku qytetarët pavarësisht përkatësive etnike, fetare dhe politike të ndihen të barabartë para ligjit, si dhe faktorizimin të rolit të Kosovës nga konsumatore në kontribuese për paqen, stabilitetin demokrartik dhe për integrimin në NATO dhe BE!
Në të njejtën kohë, do të ri-këshilloja faktorët institucional në Tiranë dhe Prishtinë, që për interesa jetike kombëtare, të tejkalojnē axhendar/epshet e politikës për mbajtjen/marrjen e Pushtetit por të përulen në gjunjë para përgjegjësive shtetërore duke jetësuar Platformën e përbashkët: “2-Shtete sovrane 1-Komb i vetëm”, duke e konsultuar dhe garantuar SHBA dhe NATO se kjo “qasje/smart e vonuar” nuk kërcënon Serbinë, por do të kontribuojë si balancë racionale për paqen afatgjatë ndërmjet vendeve të rajonit.
Me këtë rast, rikonfimoj se, mbetem edhe me i përkushtuar për të kontribuar me përgjegjësi, përulësi dhe eksperiencën Euroatlantike për mbrojtjen dhe zhvillimin e interesave kombëtare si dhe për forcimin e partneritetit strategjik me USA/NATO-n!
