Zbulime të reja rreth Ambasadorit të Shqipërisë në Austri, Fatmir Velaj, po tërheqin vëmendjen ndërkombëtare.
Ndërsa Ministria e Jashtme Austriake dhe figura kyçe politike në Vjenë qëndrojnë dukshëm në heshtje, ato janë detyruar të konfirmojnë zyrtarisht zbulimet hetimore të publikuara nga platforma investigative austriake ‘Fass ohne Boden’.
Sipas hulumtimeve të ‘Fass ohne Boden’, Velaj akuzohet për veprën penale “shpërdorim të detyrës” – veçanërisht për strehimin e kunatës së tij në Ambasadën Shqiptare në Vjenë, edhe pse ajo ishte shpallur në kërkim pasi ndaj saj kishte një “urdhër arresti”. Akuza të tjera lidhen me mbajtjen e nënshtetësisë së dyfishtë pa autorizim të duhur, si dhe me parregullsi të mundshme në dhënien e titujve akademikë dhe dekoratave shtetërore.
Çfarë thotë Ministria e Jashtme e Austrisë?
Në deklaratën me shkrim thuhet: “Ambasada e Shqipërisë ishte informuar nga Ministria e Jashtme e Austrisë se personat me nënshtetësi të dyfishtë nuk mund të akreditohen si ambasadorë në Austri. Gjithashtu, është bërë referim te Konventa e Vjenës për Marrëdhëniet Diplomatike, e cila ndalon ushtrimin e ndonjë aktiviteti tregtar apo profesional që ka për qëllim fitimin. Me heqjen dorë nga shtetësia austriake nga ana e Prof. Velaj dhe përfundimin e aktiviteteve të tij tregtare në Austri, nuk ka pasur më pengesa për dhënien e agrément-it nga Presidenti Federal”.
Megjithatë, ministria ka refuzuar të përgjigjet për pyetje konkrete në lidhje me emërimin e Velajt, shkeljet e mundshme të ligjit të shtetësisë apo njohuritë për aktivitetet e tij politike në Shqipëri.
Heshtje domethënëse nga Ministrja e Jashtme dhe Eurodeputeti
Veçanërisht bie në sy heshtja e Ministres së Jashtme Beate Meinl-Reisinger dhe e eurodeputetit Helmut Brandstätter, ndonëse ky i fundit e kishte ngritur fillimisht çështjen në mënyrë politike. Pavarësisht disa kërkesave nga redaksia, asnjë deklaratë nuk është bërë publike. Kjo heshtje është veçanërisht e habitshme duke ardhur nga një parti që e promovon transparencën si vlerë themelore.
Implikime politike dhe ligjore
Velaj, një i afërt i Kryeministrit shqiptar Edi Rama, ka mbajtur më parë funksione të rëndësishme politike në Shqipëri – duke përfshirë këshilltar për çështjet e jashtme, anëtar komisioni dhe kryetar të grupit të miqësisë Shqipëri–Austri. Akuzat ndaj tij mund të kenë pasoja diplomatike dhe ligjore – si në Shqipëri, ashtu edhe në Austri.
Thirrje për transparencë
Publiku meriton qartësi. Sidomos për një vend kandidat për anëtarësim në BE, sundimi i ligjit, transparenca dhe integriteti politik janë vlera themelore. Roli i autoriteteve austriake, të cilat heshtën për një periudhë të gjatë, duhet tani të analizohet në mënyrë kritike – së bashku me rrjetet politike që mundësuan ngjitjen e Velajt.