Gjykata Kushtetuese ka rrëzuar padinë e biznesmenit Pëllumb Gjoka, i cili kërkonte shpalljen e pavlefshme të mesazheve të përftuar nga aplikacionet e inkriptuara “Sky Ecc” dhe “EncroChat”.
Gjyqtarët kushtetues i kanë dhënë të drejtë Prokurorisë së Posaçme (SPAK) për t’i përdorur si provë në proceset gjyqësore bisedat e aplikacionit “Sky Ecc” dhe “EncroChat”, duke u mbështetur edhe në prova të tjera.
Gjykata Kushtetuese bën me dije se vendimi i arsyetur do të shpallet brenda afateve ligjore.
Bisedat e “Sky ECC” dhe “EncroChat” përfunduan në Kushtetuese, pas refuzimit të Gjykatës së Lartë për t’i rrëzuar si prova dhe hequr masën e sigurisë “arrest me burg” Pëllumb Gjokës.
Ai u arrestua më 27 Korrik të vitit 2023, në bazë të një hetimi të zhvilluar nga SPAK. Bashkë me Pëllumb Gjokën u arrestuan edhe prokurori i Kukësit, Xhevahir Lita, ish-shefi i operacionales së Policisë së Shtetit, Oltion Bistri dhe personazhe të tjerë të kronikës së zezë në zonën e Shkodrës. Ata akuzohen si pjesë e një grupi kriminal dhe mbi ta rëndojnë akuza të ndryshme, nga vrasja, sigurimi i kushteve dhe mjeteve për kryerje vrasjeje, korrupsion, shpërdorim detyre, pastrim parash e të tjerë.
Hetimi për këtë grup personash nisi, pasi SPAK administroi nga autoritetet franceze dhe belge të dhënat e ç’koduara nga aplikacionet Sky dhe Enchrochat.
Sipas SPAK-ut, Pëllumb Gjoka rezulton të ketë komunikuar me mesazhe me anëtarë të fisit Bajri në Shkodër për kryerje atentatesh, përfshirë pagesa për ekzekutorët dhe financim për blerje armësh.
Pëllumb Gjoka dhe të tjerët kanë kundërshtuar provat e Prokurorisë së Posaçme, duke vënë në pikepyetje edhe vlefshmërinë e marrjes dhe përdorimit të mesazheve nga Sky në procese penale në Shqipëri. Kërkesa e biznesmenit Gjoka është rrëzuar në tre shkallët e gjyqësorit.
Përdorimi i bisedave të “Sky Ecc” në procese gjyqësore penale ka hapur një debat të fort juridik edhe në vende të Bashkimit Europian.
Disa muaj më parë, Gjykata Europiane e Drejtësisë dha një vendim orientues për gjykatat e vendeve anëtarë të Bashkimit Europian. Sipas atij vendimi, të dhënat duhet të vlerësohen nga gjykatësit lokale, në frymën e legjislacionin vendas.
Të dhënat e përftuara nga Sky/Ecc nuk janë përdorur si prova nga prokuroritë e vendeve të ndryshme, përfshirë edhe atë shqiptare, por kanë shërbyer si indicje për të shkuar tek prova. Një mjet i ngjashëm i kërkimit të provës është përgjimi. Por, rasti i informacionit të siguruar nga Sky/Ecc nuk ndjek të njëjtën rrugë proceduriale, si përgjimi.
Legjislacionet proceduriale penale, ku mbështetet edhe ai shqiptar, e vënë në lëvizje mjetin e përgjimit në rastet e (1) hetimeve të regjistruara, (2) me persona konkretë të dyshuar dhe (3) me afate të përcaktuara qartë.
Pak vite më parë, autoritetet belge dhe franceze arritën të hynin në serverat e kompanive që menaxhonin platformat e komunikimit të koduar Sky/Enchrochat dhe arritën të gjenin “minierë informacioni” për grupet kriminale në mbarë botën, mes tyre edhe shqiptare.
Tashmë, debati është i përqëndruar në faktin se si mund të përdoren këto të dhëna si indicje apo si mjet të kërkimit të provës në një proces penal, kur ato nuk janë marrë në formë strikte-pra, nuk ka pasur më herët një hetim të regjistruar për një pjesë të mirë të të dyshuarve apo të veprave penale të zbuluara në komunikimet Sky; nuk ka pasur persona në përgjim sipas parashikimeve klasike të Kodit të Procedurës Penale; si edhe nuk ka pasur afate “përgjimi”.
Gjithsesi, me vendimin e sotëm ato mund të konsiderohen si provë nga drejtësia, por pritet zbardhja e plotë e vendimit për të parë se si e kanë arsyetur gjykatësit kushtetues.
Njoftimi:
Sot, më 30.12.2024, Gjykata Kushtetuese mori në shqyrtim çështjen me kërkues Pëllumb Gjoka dhe me objekt: “ Shfuqizimi i vendimeve nr. 94, datë 23.07.2023 të Gjykatës së Posaçme të Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar;nr. 97, datë 29.07.2023 të Gjykatës së Posaçme të Shkallës së Parë për Korrupsionin dhe Krimin e Organizuar; nr. 38, datë 31.08.2023 të Gjykatës së Posaçme të Apelit për Korrupsionin dhe Krim in e Organizuar; nr. 00-2023-2238 (364), datë 22.12.2023, të Kolegjit Penal të Gjykatës së Lartë, si të papajtueshëm me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë, për pjesën që kanë disponuar për caktimin dhe vazhdimin e masës së sigurimit personal “Arresti në burg” ndaj kërkuesit.Shfuqizimi ishkronjave “a” dhe “b” të pikës 1 dhe i pikës 4 të nenit 6, si dhe i pikës 2 të nenit 42 të ligjit nr. 95/2016, datë 06.10.2016 “Për organizimin dhe funksionimin e institucioneve për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar”, të ndryshuar, si të papajtueshme me Kushtetutën e Republikës Shqipërisë, për shkak se cenojnë pavarësinë dhe paanësinë e gjykatësve të posaçëm.”.
Në përfundim të shqyrtimit të çështjes, Gjykata, bazuar në nenet 72 e vijues të ligjit nr. 8577, datë 10.02.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, të ndryshuar, vendosi, njëzëri, rrëzimin e kërkesës.
Vendimi përfundimtar do të shpallet i arsyetuar brenda afateve ligjore të parashikuara nga ligji nr. 8577, datë 10.02.2000 “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë”, i ndryshuar dhe nga Rregullorja për Procedurat Gjyqësore të Gjykatës Kushtetuese.
