Revista e njohur botërore, “Forbes”, ka publikuar një investigim të thelluar mbi raportet ndërmjet miliarderit rus, Oleg Deripaska, dhe ish-agjentit të lartë të FBI-së, Charles McGonigal, ku përmenden dyshime për shantazhe dhe luftë të egër mes oligarkësh rus.
Artikulli i “Forbes” nuk ka përfshirë detaje për hetimin “shqiptar” të FBI-së, megjithatë dy personazhet kryesore, në mënyrë direkte ose indirekte, lidhen me Shqipërinë dhe kryeministrin shqiptar, Edi Rama, megjithëse
I pari, ish-agjenti i FBI-së, është konsideruar nga Rama si “mik i tij” dhe rezulton se mes tyre janë kryer disa takime informale, të cilat përkojnë me “kryerje pagesash” dhe nisje hetimesh për një lobues të Partisë Demokratike në Shtetet e Bashkuara.
I dyti, Oleg Deripaska, rezulton pronari fundor i një “investitor strategjik” dhe “koncesioni” në Shqipëri, të siguruara nga qeveria e Edi Ramës, si edhe përfitues i të paktën 20 milionë eurove, të gjitha këto pasi oligarku rus ishte sanksionuar nga Thesari i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, në Prill 2018.
Shkrimi i plotë:
Të hënën e kaluar, Departamenti Amerikan i Drejtësisë hodhi një bombë kur paditi një ish-agjent të FBI-së dhe një ish-diplomat dhe përkthyes rus me akuza për pastrim parash dhe shkelje të sanksioneve për të ndihmuar oligarkun rus të sanksionuar Oleg Deripaska.
Aktakuza prej 21 faqesh lexohet si skenari i një filmi mafioz: të pandehurit i referohen klientit të tyre të sanksionuar si “miku ynë nga Vjena”, “ti e di kush” dhe “djaloshi i madh”.
Por pretendimi më i habitshëm është se Deripaska kërkoi të mbante ish-agjentin special, Charles McGonigal, dhe ish-diplomatin, Sergey Shestakov, për të kryer një hetim ndaj një tjetër oligarku rus, pa emër, me të cilin Deripaska po “kundërshtonte kontrollin” mbi një “korporatë të madhe ruse” në pranverën e vitit 2021.
Përpjekja gjoja përfshinte kërkimin e pasurive të oligarkut rival jashtë Rusisë dhe mundësinë që ai të kishte një pasaportë tjetër përveç asaj ruse.
Një person i njohur me situatën i tha Forbes se “me siguri [oligarku] është Vladimir Potanin”.
Vladimir Potanin është një nga njerëzit më të pasur të Rusisë me një pasuri rreth 27.5 miliardë dollarë. “Korporata ruse” ka të ngjarë t’i referohet “Norilsk Nikel”, një nga prodhuesit më të mëdhenj në botë të nikelit dhe palladiumit, i njohur gjithashtu si “Nornickel”.
“Deripaska po mblidhte materiale për të ngritur një padi në Londër [kundër Potanin] në mënyrë që të detyronte një marrëveshje të re aksionerësh për “Norilsk Nickel”,” shtoi personi. Një përfaqësues i Deripaska-s nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.
Nuk është hera e parë që Deripaska dhe McGonigal janë në qendër të vëmendjes.
Ata të dy ishin të përfshirë në hetimin e FBI-së për kontaktet midis Rusisë dhe fushatës presidenciale të Donald Trump në vitin 2016.
Një zëvendës ndihmës drejtor i FBI-së deklaroi në vitin 2020 se një email nga McGonigal në vitin 2016 në lidhje me pretendimet e këshilltarit të fushatës së Trump, George Padadopoulos se kishte “papastërti politike” mbi Hillary Clinton ndihmoi në ndezjen e hetimit Trump-Rusi, ndërsa FBI thuhet se u përpoq të rekrutonte Deripaskën si informator potencial, duke qenë se ai kishte punësuar më parë Paul Manafort, ish-kryetar i fushatës së Trump, si këshilltar.
Në një postim në platformën e tij “Truth Social” të martën, Trump tha për McGonigal: “Ai mund të kalbet në ferr!”
Duke filluar nga viti 2018, pretendon aktakuza, McGonigal filloi të punojë me Shestakov dhe një “punonjës dhe agjent të Deripaska” të cituar si “Agjenti-1”.
Aktakuza parashtron thellësinë, në në të cilën McGonigal dhe Shestakov dyshohet se shkuan për të gërmuar papastërti mbi oligarkun rival.
Përpjekja filloi në gusht 2021, kur dy të pandehurit, duke punuar me “Agjentin-1”, hartuan dhe nënshkruan një kontratë me një korporatë në Qipro, e cila, nga ana e saj, do t’i paguante një firme me bazë në Nju Xhersi – në pronësi të një miku të McGonigal – 41,790 dollarë në muaj dhe 51,280 dollarë pas ekzekutimit të kontratës për “shërbimet e inteligjencës së biznesit, analizat dhe kërkimet relevante për [korporatën ruse], biznesin e saj operacionet dhe aksionarët.”
Ndërmjet gushtit dhe nëntorit 2021, firma me bazë në Nju Xhersi mori gjithsej 218,440 dollarë pagesa nga një bankë ruse, sipas aktakuzës.
Si pjesë e hetimit, McGonigal dyshohet se mbajti një nënkontraktor për të kryer një hetim “nga fillimi në fund” ndaj oligarkut dhe korporatës ruse.
Në tetor 2021, nënkontraktori i tha McGonigal se një palë e tretë kishte gjetur skedarë “dark ëeb” që zbuluan “pasuri të fshehura me vlerë më shumë se 500 milionë dollarë” dhe “informacione të tjera që McGonigal besonte se do të ishin të vlefshme për Deripaska-n.”
Aktakuza më tej pretendon se McGonigal dhe Shestakov negociuan me “Agjentin-1” për të marrë fonde nga Deripaska për të blerë skedarët e errët të internetit. Nga fundi i tetorit deri në fund të nëntorit 2021, agjentët specialë të FBI-së sekuestruan pajisjet të tjera elektronike personale të tyre më 21 nëntor 2021.
Mosmarrëveshja midis Deripaska dhe Potanin daton në prill 2008, kur kompania “Rusal” e Deripaskas bleu një 25% të aksioneve në “Nornickel” të tregtuar publikisht nga miliarderi rus Mikhail Prokhorov, në një marrëveshje parash dhe aksionesh – që vlerësohet të jetë në vlerën 14 miliardë dollarë – që përfshinte dhënien e Prokhorovit një 14% të aksioneve në “Rusal”.
Prokhorov ishte partneri fillestar i Potanin në “Nornickel”, me dy burrat që bashkëthemeluan grupin bankar “Oneximbank” në 1993 dhe më vonë blenë “Nornickel” përmes skemës famëkeqe të huave për aksione në vitet 1990 – një marrëveshje në të cilën Potanin dhe biznesmenë të tjerë siguruan mbështetje financiare për fushatën e rizgjedhjes e presidentit rus Boris Jelcin, në këmbim të aksioneve në aktivet shtetërore të energjisë dhe mallrave të marra me çmime të volitshme nëse Jelcin fitonte.
Menjëherë pas mbylljes së marrëveshjes së vitit 2008, Deripaska dhe Potanin u përplasën për ndikimin e Potanin mbi bordin e “Nornickel”, planin e blerjes së aksioneve të kompanisë dhe blerjet e aseteve nga “Interros” i Potanin.
Ata arritën për herë të parë një armëpushim në dhjetor, kur “Rusal” hoqi dorë nga pretendimi i saj ligjor kundër “Nornickel” mbi kthimin e aksioneve të kompanisë. Por beteja ishte ndezur përsëri në gusht 2010, kur “Rusal” paraqiti një kërkesë për arbitrazh kundër “Interros” të Potanin në Gjykatën e Arbitrazhit Ndërkombëtar të Londrës dhe hapi një faqe interneti të quajtur “Save Norilsk Nickel” muajin e ardhshëm.
Një tjetër oligark rus, Roman Abramovich, ndërhyri dy vjet më vonë për të ulur tensionet.
Ai dhe partnerët e tij, miliarderët e tjerë Alexander Abramov dhe Alexander Frolov, blenë 6% të aksioneve në Nornickel për 1.5 miliardë dollarë në dhjetor 2012.
Abramovich, Potanin dhe Deripaska më pas ranë dakord të formojnë një bord me Potanin dhe Deripaska, duke emëruar nga katër anëtarë secili plus një për Abramovich. Marrëveshja, e vendosur të zgjasë për një dekadë (ka skaduar më 1 janar 2023), gjithashtu e mbajti Potanin si Drejtor Ekzekutiv të “Nornickel” dhe e angazhoi Nornickel për një politikë të re dividenti.
Por marrëveshja u tensionua në vitin 2018, kur Potanin u përpoq të blinte një pjesë të aksioneve të Abramovich në “Nornickel”—një veprim i sfiduar nga “Rusal” dhe i ndalur nga një gjykatë në Londër në qershor 2018. Abramovich më vonë shiti disa nga aksionet e tij te Potanin në fillim të 2019. Nga Gusht 2020 Potanin e quajti marrëveshjen një “relike të së kaluarës” në një intervistë me Reuters.
Gjërat dukej se ishin qetësuar në prill 2021, kur “Rusal” deklaroi se ishte “i kënaqur” me një vendim të bordit të “Nornickel” për të blerë aksione me vlerë 2 miliardë dollarë.
Pikërisht, në të njëjtën kohë, pretendon aktakuza e SHBA-së, Deripaska kishte filluar të kërkonte një hetim ndaj oligarkut të tij rival në pranverën e vitit 2021.
Nga ana e tij, Potanin, filloi të zgjeronte perandorinë e tij pas pushtimit rus të Ukrainës shkurtin e kaluar, duke riblerë Grupin bankar rus “Rosbank” nga firma franceze “Société Générale” prillin e kaluar, si edhe “rrëmbimin” e bankës ruse “Tinkoff Bank” dy javë më vonë, të dyja për shuma të pazbuluara.
Në korrikun e kaluar, Potanin po mendonte publikisht për një bashkim të mundshëm prej 60 miliardë dollarësh midis “Rusal” dhe “Nornickel”, muaj përpara datës së skadimit të 1 janarit 2023 të marrëveshjes 2012.
Por bashkimi u bë i pamundur, pasi Potanin u sanksionua nga SHBA më 15 dhjetor 2022. Deripaska ishte sanksionuar tashmë nga SHBA në prill 2018. (Të dy burrat janë sanksionuar gjithashtu nga Britania e Madhe, por BE-ja e ka sanksionuar vetëm Deripaskën duke lënë Potanin të paprekur – potencialisht për shkak të varësisë së Evropës nga eksportet e nikelit dhe palladiumit të “Nornikelit”.)
Zbulimi i fundit në luftën Deripaska-Potanin erdhi më 21 tetor, kur “Rusal” ngriti një padi në Gjykatën e Lartë të Londrës kundër Potanin.
“Pretendimet e Rusal bazohen në dështimin e zotit Potanin për të përmbushur detyrat e tij si partneri menaxhues dhe Drejtor Ekzekutiv i “Norilsk Nickel”,” tha Rusal në një deklaratë duke njoftuar padinë.
“Nën menaxhimin e zotit Potanin, kompania “Norilsk Nickel” humbi një numër asetesh që luajtën një rol kyç në aktivitetet e [grupit]. Kjo rezultoi që ‘Norilsk Nickel’ dhe aksionerët e tij të pësonin humbje të konsiderueshme.” (Potanin zotëron 37% të Nornickel përmes kompanisë së tij investuese Interros, ndërsa Deripaska ka 45% të aksioneve në En+ Group të tregtuar publikisht, i cili nga ana e tij zotëron 26% të Nornickel plus 57% të Rusal.)
Në deklaratë, “Rusal” pohoi gjithashtu se “vazhdimisht u përpoq të hynte në dialog konstruktiv me z. Potanin për një zgjidhje jashtë gjykatës”, por “këto përpjekje kanë qenë të pasuksesshme”.
Pavarësisht nëse ai “dialog konstruktiv” përfshin hetimin e pretenduar të paligjshëm të Deripaskës për asetet e Potanin apo jo, lufta midis dy oligarkëve nuk tregon shenja të zbehjes.
Forbes/ Përgatiti “Boldnews.al”
* Titulli original: Oligarku rus Oleg Deripaska mund të ketë hetuar Vladimir Potanin duke përdorur ish-agjentin e FBI-së që ishte gjemb në krah të Trump
