Para zgjedhjeve në të dyja vendet, autoritetet sllovene dhe serbe kanë ndihmuar reciprokisht njëra-tjetrën për të gjetur informacione me të cilat donin të bombardonin politikanët kryesorë të opozitës.
Zgjedhjet parlamentare u mbajtën në Slloveni të dielën më 24 prill të vitit të kaluar. Menjëherë pas hapjes së qendrave të votimit, Partia Popullore Evropiane (EPP), grupi politik mëmë i SDS dhe NSi, shprehu shqetësimin për ndërhyrjet në zgjedhjet sllovene nga jashtë. Ata e drejtuan gishtin nga Rusia. Ka folur edhe i pari i SDS-it, Janez Jansha. Sipas tij, shqetësimi për ndërhyrje nga jashtë në zgjedhjet sllovene ishte “pjesërisht i justifikuar”.
Por me këtë, Jansha e largoi vëmendjen nga vendi, i cili javët e mëparshme në fakt ishte përpjekur të ndikonte në rezultatin e zgjedhjeve parlamentare në Slloveni. Kjo është Serbia, ku pushtetin absolut e mban presidenti Aleksandar Vuçiq, miku dhe aleati politik i Janshës.
Sot po zbulojmë se para zgjedhjeve të vitit të kaluar në të dyja vendet, autoritetet sllovene dhe serbe kanë ndihmuar reciprokisht njëra-tjetrën në gjetjen e të dhënave me të cilat kanë dashur të bombardojnë politikanët kryesorë të opozitës. Këtë e dëshmojnë dokumentet që kemi parë muajt e fundit dhe dëshmitë e disa burimeve pa lidhje nga vende të ndryshme.
Objektivat kryesore ishin:
– Robert Golob, president i Lëvizjes Svoboda, i cili ka udhëhequr qeverinë sllovene që nga qershori, dhe
– ish-kryetari i komunës së Beogradit Dragan Gjilas, kryetar i Partisë për Liri dhe Drejtësi (SSP). Ai prej disa vitesh konsiderohet si armiku numër një politik i Vuçiqit, për këtë arsye sulmohet rregullisht nga tabloidët e rrethit të tij.
Vuçiq tha shumë?
Në vjeshtën e vitit 2021, më pak se gjysmë viti para zgjedhjeve parlamentare në Serbi, Zyra Sllovene për Parandalimin e Pastrimit të Parave (UPPD) filloi kërkimin e informacionit për llogaritë bankare të Gjilas në Slloveni dhe vende të tjera evropiane. Menjëherë pas kësaj, UPPD-ja serbe filloi të merrte informacione për llogaritë, transaksionet dhe afarizmin e kompanisë GEN-I, e cila drejtohej për shumë vite nga Golob, atëherë tashmë favoriti i parë për të fituar zgjedhjet e prillit.
Ishte ndihmë e ndërsjellë miqësore. Zyra sllovene, e cila në atë kohë drejtohej nga kandidati i SDS-së, Damjan Žugelj, nuk kishte as bazën ligjore dhe as autoritetin për të marrë këto të dhëna. Pse jo? Sepse GEN-I nuk kishte qenë kurrë nën hetim për pastrim parash të dyshuara, krime të mëparshme apo financim terrorizmi deri atëherë. Ata padyshim e dinin këtë në Lubjanë, kështu që gjetën një bypass përmes Beogradit. Këtë e dëshmon edhe fakti se disa ditë para zgjedhjeve sllovene, një pjesë e të dhënave të siguruara nga zyra serbe kanë dalë në formë selektive në mediat e SDS-it.
Kronologjia e ngjarjeve lejon mundësinë që të ishte një marrëveshje në nivel shtetëror. Bashkëpunimi intensiv ndërmjet zyrave sllovene dhe serbe filloi pasi Aleksandar Vuçiq vizitoi forumin strategjik në Bled në fund të gushtit 2021. Nuk dihet nëse ai në atë kohë i kërkoi ndihmë Janshës për t’u marrë me Gjilasin. Megjithatë, disa muaj më parë, drejtori i zyrës serbe, Željko Radovanović, njoftoi publikisht se informacioni për Gjilas do të merrej përmes një rrjeti ndërkombëtar të autoriteteve financiare.
Por ata padyshim nuk ishin të suksesshëm në këtë drejtim në Serbi. Siç na shpjeguan disa bashkëbisedues, edhe zyrat financiare në vendet e BE-së duan të kenë një justifikim të qartë për kërkesa të tilla se pse i duhen aplikantit. Radovanoviq në daljet e tij publike i është referuar vetëm shkrimeve të mediave serbe të kontrolluara nga Vuçiq. Prandaj, në Beograd, ata morën një rrugë tjetër – përmes Sllovenisë.
Pjesa e parë: Sllovenia po kërkon llogaritë e Gjilas
Tashmë më 1 nëntor 2021, Vuçiq u takua sërish me Janshën, këtë herë në margjinat e konventës së OKB-së për klimën në Glasgow. “Serbia dhe Sllovenia po forcojnë marrëdhëniet dhe bashkëpunimin në të gjitha fushat e jetës shoqërore”, tha Vuçiq në atë kohë. Një javë më vonë, ai shpalli publikisht zbulimin e provave se “sa para u dhanë Gjilas dhe (manjati i medias, op. a.) Dragan Šolak për lobistët që punuan për shqiptarët e Kosovës dhe përkrahën bombardimet, e tani po punojnë për të shkatërruar Republika Srpskan”.
Si u zhvillua “Operacioni Gjilas”.
Në të njëjtën kohë, kontaktet mes zyrave ishin tashmë shumë intensive. UPPD sllovene na konfirmoi tashmë vitin e kaluar se Žugelj e vizitoi Beogradin të paktën dy herë në nëntor 2021. Për herë të parë ai mori pjesë në një konferencë rajonale për transaksionet ilegale dhe për herë të dytë vizitoi zyrën serbe. “Vizita kishte të bënte me zbatimin e marrëveshjeve dypalëshe ndërmjet zyrave dhe prezantimin e disa zgjidhjeve të TI-së”, sqaruan ata.
Por tashmë në fund të nëntorit, zyra sllovene hapi procedurat kundër Gjilas. Dokumentet konfirmojnë se UPPD ka dashur të hetojë edhe disa anëtarë të familjes së tij. Nëpërmjet shkëmbimeve ndërkombëtare, ata kërkuan informacion nga Zvicra, ku operon kompania e Gjilas Multikom Open.
A e hapën në Ljublanë procedimin kundër Gjilas thjesht sepse vlerësuan në Serbi se do të ishte më e lehtë për një autoritet nga një anëtar i BE-së të merrte informacione potencialisht inkriminuese për një politikan lokal të opozitës? UPPD nuk komenton për çështje specifike. Sipas informacioneve tona, Žugelj ka udhëtuar edhe në Serbi në muajt e mëvonshëm. Ai shkoi zyrtarisht jashtë vendit “për shkak të analizave konkrete operacionale dhe shkëmbimit ndërkombëtar të të dhënave dhe dokumentacionit, të cilin zyra e filloi në muajin nëntor”. Pra, kur ai u përball me Gjilasin.
Pjesa e dytë: ata shkojnë për të gjuajtur Golobin në Serbi
Historia mori shpejt një vazhdim. “Operacioni Gjilas” u pasua nga “Operacioni Golob”. Këtë herë në drejtim të kundërt: një zyrë nga Serbia erdhi për të ndihmuar zyrën sllovene – dhe kjo sipas një modeli shumë të ngjashëm me atë të Gjilas.
Si u zhvillua Operacioni “Golob”.
Në fillim të vitit 2022, Golob njoftoi hyrjen e tij në politikë. Në fund të janarit ai u bë president i Lëvizjes Svoboda, e cila menjëherë doli në krye të sondazheve. Vetëm pak ditë më vonë, Bojan Pozhar, aleati politik dhe punonjës mediatik i Janshit, publikoi një letër anonime për funksionimin e kompanisë GEN-I nga Beogradi, e cila ishte nënshkruar nga “punonjësit e shqetësuar” të saj. Meqenëse, sipas të dhënave nga raporti vjetor i grupit, kjo kompani kishte vetëm katër punonjës, ka më shumë gjasa që gruaja anonime të ketë ardhur nga diku tjetër, ndoshta edhe nga Sllovenia.
Por edhe kjo ka mjaftuar që zyra serbe të fillojë të kërkojë informacione për llogaritë, transaksionet dhe marrëveshjet e GEN-I në Ballkan. Autoritetet financiare nga Mali i Zi kërkuan ndihmë nga Beogradi përmes shkëmbimeve ndërkombëtare. Ata deklaruan se u duheshin të dhënat për hetimet që po kryenin. Por ata e fshehën faktin se porosia origjinale erdhi nga Lubjana. Në Mal të Zi u habitën shumë kur kuptuan se të dhënat individuale që i kishin dërguar Beogradit u shfaqën në Slloveni pak para zgjedhjeve të prillit. “Hetimi financiar ndërkombëtar”, për të cilin mediat nga rrethi i SDS-it kanë shkruar kur janë publikuar këto të dhëna, në fakt nuk ka ndodhur kurrë. Zyra paraqiti një kallëzim në polici pak para largimit të Zhuglit.
Hetimi penal do të japë përgjigjen përfundimtare nëse dhe në çfarë mase ishte planifikuar keqpërdorimi i institucioneve shtetërore për nevojat politike të SDS-it para zgjedhjeve në Slloveni. Në dhjetor, Zyra Kombëtare e Hetimit (NPU) konfirmoi se ata “mbledhin informacione për arsye të dyshimit se është kryer një krim, autori i të cilit ndiqet penalisht sipas detyrës zyrtare”. Kohë më parë, Zhugelj në një komunikatë për media i ka mohuar të gjitha akuzat. Vepra penale e keqpërdorimit të pozitës zyrtare ose të drejtave zyrtare dënohet me burgim prej një deri në pesë vjet.
