Një operacion i përbashkët i entiteteve evropiane të zbatimit të ligjit i ka dhënë një tjetër goditje të madhe grupeve të krimit të organizuar të përfshirë në trafikun global të ngjalave.
Operacioni Liqeni VI u zhvillua nga nëntori 2021 deri në qershor 2022 me Europol, EFCA, OLAF dhe DG SANTE të Komisionit të BE-së që koordinonin autoritetet e zbatimit të ligjit nga 24 vende* në të gjithë Evropën dhe në mbarë globin.
Gjatë operacionit janë kryer 27.701 kontrolle në të gjithë Evropën, të cilat kanë çuar në arrestimin e 49 personave dhe sekuestrimin e 1255 kilogramëve ngjala qelqi me vlerë rreth 1.9 milionë euro në total.
Operacioni Liqeni synon të parandalojë trafikimin e ngjalës së qelqit të mbrojtur evropian, një nga krimet më shkatërruese kundër kafshëve të egra në mbarë botën.
Trafikimi i ngjalave të qelqit është një nga tregtitë e paligjshme më substanciale dhe më fitimprurëse të specieve të mbrojtura në mbarë botën, me fitime të paligjshme të vlerësuara deri në 3 miliardë euro në vitet e pikut.
Përpjekjet e suksesshme të zbatimit të ligjit në luftimin e këtij kërcënimi për jetën e egër evropiane kanë dhënë një kontribut të madh në uljen e ndjeshme të aktivitetit të paligjshëm: vlerësimet tregojnë se incidentet që përfshijnë trafikimin e ngjalave kanë rënë me 50% që nga viti 2016, një vit pas nisjes së operacionit “Liqeni”.
Që atëherë, më shumë se 500 individë janë arrestuar dhe 18 ton ngjala qelqi janë penguar të kontrabandohen dhe të kthehen në habitatet e tyre natyrore.
Transporti klandestin në fluturime komerciale
Zbutja e fundit e kufizimeve të Covid-19 për sa i përket udhëtimeve lejoi kthimin e praktikës së kontrabandimit të ngjalave të qelqit jashtë kufijve të BE-së në bagazhet e pasagjerëve.
Grupet e krimit të organizuar mbështeten te pasagjerët duke përdorur një metodë të sofistikuar për të mbajtur gjallë ngjalat e qelqit deri në 48 orë.
Disa rrjete kriminale janë përgjegjëse për trafikimin e këtyre peshqve nga Evropa në Azi. Brenda këtyre rrjeteve kriminale, shtetasit e BE-së janë kryesisht përgjegjës për peshkimin e paligjshëm, ndërsa shtetasit nga vendet e destinacionit në Azi organizojnë logjistikën dhe transportin.
Pasi ngjalat mbërrijnë në Azi, ato rriten në fermat e peshkut dhe më pas shpërndahen në tregje të ndryshme anembanë globit. Tregtia e ngjalave të qelqit, është një nga format më me ndikim të trafikimit të kafshëve të egra në mbarë botën.
Dyshohet se rreth 100 ton ngjala qelqi mund të kontrabandohen çdo vit nga vendet e Bashkimit Evropian, me çmime që arrijnë shifra marramendëse deri në disa mijëra euro për kilogram.
Roli i Europolit
Europol koordinoi aktivitetet operacionale, lehtësoi shkëmbimin e informacionit dhe ofroi mbështetje analitike për autoritetet kombëtare të zbatimit të ligjit. Gjatë ditëve të aksionit, Europoli dërgoi ekspertë në Spanjë, Francë, Portugali dhe Holandë për të kontrolluar informacionin operativ.
Operacioni Liqeni synon trafikimin e specieve të rrezikuara në Bashkimin Evropian dhe synon të çmontojë grupet e dhunshme të krimit të organizuar të përfshirë në aktivitete të paligjshme të lidhura, si krimi mjedisor, kontrabanda, pastrimi i parave, evazioni fiskal dhe falsifikimi i dokumenteve.
Ku u zhvillua operacioni
Shqipëri, Austri, Bosnja dhe Hercegovina, Bullgari, Kanada, Kolumbi, Çeki, Danimarkë, Finlandë, Francë, Gjeorgji, Gjermani, Itali, Letoni, Luksemburg, Moldavi, Holandë, Portugali, Sllovaki, Spanjë, Suedi, Zvicër, Mbretëria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara.
