Bronkiti kronik merr jetë njerëzore tre herë më shumë se sa tuberkulozi, dy herë me shumë se sa aksidente t rrugore dhe shumë herë më tepër se sa kanceri i mushkërive apo diabeti.
Mjekët konsiderojnë lënien pas dore të mjekimit të bronkitit si një nga shkaqet që shton numrin e atyre që humbin jetën për shkak të kësaj sëmundje, pasi shpesh merret si një grip kalimtar.
Në fakt, bronkiti është një sëmundje që mund të parandalohet dhe të kurohet me kohë, kur është akoma në fazën akute, pa u komplikuar.
Të kesh pak kollë, duket në mënyrë të veçantë për duhanpirësit një ndodhi krejt normale dhe e pranueshme: por ajo që mjekësia e quajn “katarr” është treguesi i një sëmundjeje të vërtetë dhe asnjëherë nuk duhet të nënvlerësohet.
Shpesh, formës akute të bronkitit, që i mbivendoset një të ftohti banal, e komplikojnë më tej edhe dhembja e fytit, pezmatimi i bajameve apo një laringit. Por ajo kthehet në formë vdekjeprurëse nëse mbartet gjatë gjithë vitit.
Rastet e bronkitit kronik janë rritur shumë këto kohët e fundit, para së gjithash për arsye të mungesës së mjekësisë parandaluese si dhe për arsye të higjienës sociale të pamjaftueshme, marrëdhënieve me ndotësit e ajrit atmosferik: ndërmjet agjentëve kryesorë, që kanë me bronkitin kronik një raport të padyshimtë janë thithja e pluhurave industrialë në ambientet e punës dhe e smogut në qytetet e mëdha.
Shanset që sëmundshmëria e bronkitit kronik dhe komplikacionet e tij të shtohen janë të larta. Më së shumti ky rrezik është ndërmjet duhanpirësve, edhe pse të rinj në moshë, dhe është në raport të drejtë me numrin e cigareve që pihet në ditë.
Por gjendja mund të përmirësohet nëse pacienti ndërpret pirjen e duhanit, dhe mund të përmirësohet me një shpejtësi të pabesueshme: dhjetë ditë pas pirjes së cigares së fundit, nikotina zhduket nga gjaku, dhe pas një viti gjendja e individit bëhet pothuajse e njëjtë me atë që nuk ka pirë kurrë duhan. Mjafton pak vullnet dhe një besim minimal për t’u çliruar nga vesi i duhanpirjes.
Simptomatologjia e bronkitit kronik mund të variojë sipas rasteve: kompleksi simptomatologjik më i zakonshëm përbëhet nga kolla, nxjerrje të shumtë gëlbaze, frymëmarrje të vështirësuara në raste sforcimesh shumë të vogla të organizmit; që kufizon përherë e më shumë aftësinë për të lëvizur dhe për të punuar.
Kolla dhe gëlbaza mund të paraqiten në gjendje shumë të përkeqësuar në raport me disa nxitës të përcaktuar: sforcime të zgjatura në të folur, marrje me tepricë e pijeve alkoolike, infeksione respiratore stinore, si gripi.
Në fillim bronkiti shfaqet si frymëmarrje e vështirësuar. Shumë të prekur besojnë se janë të lodhur apo se e kanë nga mungesa e ushtrimeve dhe e lëvizjes. Por nëse lihet pas dore frymëmarrja e vështirësuar shtohet në mënyrë progresive, duke u bërë mëse e zakonshme dhe më e qartë. Pastaj mund te shfaqet edhe gjatë pushimit duke rënduar gjithnjë e më shumë të prekurin.
Kolla e shkurtër në përgjithësi shkaktohet nga vendosja e një komplikacioni të bronkitit kronik, emfizemës së mushkërive, që është shprehje e humbjes së elasticitetit të mushkërive. Në të tilla kushte, kurrë nuk mungon insuficienca kardiake që manifestohet me zmadhim të zemrës, të, mëlçisë, të shpretkës dhe me fryrje të këmbëve, në mënyrë të veçantë të kaviljeve. Fytyra e të sëmurit merr një ngjyrë mavi, në mënyrë të veçantë buzët dhe mollëzat e faqeve, ndërsa thonjtë e gishtave marrin një formë karakteristike si të “bombuar” që përcaktohet si xham sahati: dhe kuadri më i rëndë në të cilin të shpie dalëngadalë bronkiti kronik i lënë pas dore, i pa mjekuar në kohë: është e ashtuquajtura “zemër mushkërore”.
