Coronavirus ka bërë që zhvillimet shkencore të përshpejtohen së fundmi me një ritëm ‘luftarak’. “The Guardian” ka renditur disa nga përparimet e rëndësishme që janë bërë këtë javë.
Testimi i antitrupave për të gjithë
Testet e lira, të besueshme të antitrupave që zbulojnë nëse dikush ka pasur më parë Covid-19, konsiderohen si vendimtare për menaxhimin e fazës tjetër të pandemisë. Skanimi i nivelit të popullsisë mund të vlerësojë nivelin e përgjithshëm të imunitetit dhe mund t’i lejojë njerëzit të kthehen gradualisht në punë.
Ekipe të ndryshme në të gjithë botën tashmë po përdorin testimin e antitrupave me bazë laboratorike, por kjo është sfiduese, pjesërisht sepse testet duhet të kryhen disa javë pas infeksionit. Paralelisht, kompanitë kanë punuar për kompletet e testimit në shtëpi që funksionojnë pak a shumë si një test shtatzënie.
Këtë javë, qeveria e Mbretërisë së Bashkuar tha se mendonte se teste të tilla mund të ishin mjaft të besueshme, duke njoftuar se kishte blerë 3.5 milionë komplete testimi, me qëllim që ato të vihen në dispozicion së pari për punonjësit e kujdesit shëndetësor, dhe më pas për publikun përmes kimistëve të licensuar ose ofrimit në ‘Amazon’.
Një prototip pa emër po vlerësohet në Oksford këtë javë dhe propozimi ende varet nga performanca e testeve.
‘Një gjë që është më keq sesa asnjë test është një test i keq’, tha Chris Whitty, shefi mjekësor i Anglisë.
Në Spanjë, qeveria u detyrua të tërhiqte 9,000 komplete të testimit të koronavirusit nga përdorimi pasi u zbulua se kishin një normë të saktë zbulimi vetëm 30%.
Covid-19 mund të ndikojë në nuhatje dhe shije
Prej disa javësh ka pasur raportime që Covid-19 mund të bëjë që njerëzit të humbin nuhatjen. Këtë javë, ideja fitoi besueshmëri, kur Shoqata Britanike e Otorhino-laringologjisë sugjeroi që e ashtuquajtura anosmia mund të ishte një simptomë e dobishme për depistimin e virusit, bazuar në raportet nga Koreja e Jugut, Kina dhe Italia.
Të hënën, zyrtarë të Organizatës Botërore të Shëndetit gjithashtu thanë që po shikonin edhe lidhjen e mundshme.
‘Ne po marrim të dhëna në disa vende dhe po shohim rastet që janë raportuar tashmë, për të kuptuar nëse kjo është një veçori e zakonshme’, tha Maria Van Kerkhove, kryetare e njësisë së sëmundjeve dhe zoonozave në zhvillim, në OBSH.
Lajmi i mirë është se edhe nëse koronavirusi vret disa nga qelizat tuaja të nuhatjes, qelizat burimore bëjnë zëvendësime.
‘Kolegët në Itali raportojnë norma inkurajuese të rimëkëmbjes, me shumë pacientë që raportojnë kthimin e ndjenjës së nuhatjes brenda shtatë deri në 14 ditësh’.
Virusi duket se është shumë i qëndrueshëm
Koronaviruset, në përgjithësi, nuk kanë tendencë të ndryshojnë me shpejtësi dhe këtë javë shkencëtarët ofruan siguri të mëtejshme se kjo është e vërtetë për Covid-19.
Një ekip në Universitetin Johns Hopkins analizoi 1,000 mostra dhe, sipas ‘Washington Post’, gjeti vetëm katër deri në 10 dallime gjenetike midis mostrave që qarkullojnë në SHBA dhe virusit origjinal që ishte i izoluar nga pacientët në Wuhan.
Një analizë italiane, gjithashtu këtë javë, arriti në përfundime të ngjashme. Kjo sugjeron që nëse zbulohet një vaksinë efektive, duhet të vazhdojë të funksionojë për ca kohë. Sidoqoftë, ekziston ende një pyetje e hapur, se sa e qëndrueshme është përgjigjja imunitare e njeriut ndaj Covid-19, dhe nëse njerëzit që janë infektuar një herë do të mbrohen nga ri-infeksioni për një kohë të gjatë.
Strategjia e daljes
Shpresat se jeta mund të kthehet në normalitet shpejt janë zbehur këtë javë, pasi ka vende që sugjerojnë se masat e bllokimit duhet të qëndrojnë ne fuqi për muaj të tërë për të arritur efektin e synuar. Një studim i botuar në ‘Lancet’ sugjeroi që nëse kontrollet në Wuhan do të ishin lehtësuar në fillim të marsit, kur numrat e rasteve do të binin në mënyrë dramatike, qyteti do të shkonte drejt një shpërthimi të dytë në qershor.
Vendimi i Kinës për të mbajtur bllokimin e saj deri në fillim të prillit u vlerësua se zvogëloi numrin mesatar të infeksioneve të reja deri në fund të vitit 2020 me 24 për qind.
Burrat duket se janë më të ndjeshëm ndaj Covid-19
Provat po rriten që burrat kanë më shumë të ngjarë të vdesin nga sëmundja sesa gratë. Kjo u vërejt për herë të parë në Kinë, ku shkalla e vdekshmërisë ishte rreth 2.8% për burrat dhe 1.7% për gratë dhe modeli është pasqyruar pasi vendet e njëpasnjëshme kanë publikuar të dhëna.
Këtë javë Spanja raportoi se viktimat burra ishin rreth dy herë më shumë se gratë. Diferenca fillimisht u vendos në nivele të larta të duhanpirjes së meshkujve në Kinë – rreth gjysma e burrave pinë duhan në krahasim me vetëm 2% të grave.
Sidoqoftë, pasi i njëjti trend është përsëritur në vendet me përmasa më të barabarta të duhanpirësve mes meshkujve dhe femrave, shkencëtarët kanë filluar të marrin në konsideratë mundësi të tjera, duke përfshirë që sistemet imune të grave mund të jenë më të afta të kapërcejnë virusin.
Studimet serologjike nga Kina, duke përcjellë reagimin imunitar gjatë gjithë infeksionit, së shpejti duhet të fillojnë të japin disa përgjigje se pse burrat shfaqen më të prekshëm dhe nëse sjellja, faktorët e jetesës ose biologjia janë faktorë kryesorë.
