Nga Myftar Gjana
Një nga politologët më të shquar të shek. 20-të tek libri “ Kapitalizmi, socializmi dhe demokracia “ ( Shumpeter ) thekson se në demokraci në momentet e fundit, votuesit para kutisë së votimit sillen dhe votojnë si konsumatorë në shumicën dërrmuese të tyre. Kjo do të thotë se qytetarët mbi 18 vjeç, me të drejtë vote, në periudhën periodike 4 vjeçare nga zgjedhjet paraardhëse në ato pasardhëse, vrojtojnë, provojnë dhe gjykojnë politikat ekonomike të qeverisë dhe në prag të ditës së votimit mendojnë si konsumatorë.
Nuk e kam fjalën për njerëzit e angazhuar si anëtar të partive politike, elitën intelektuale e teknike, por për pjesën më të madhe të shtresës së mesme dhe qytetarëve punëmarrës si në zonat urbane ashtu edhe rurale që përbëjnë rreth 80% të popullsisë votuese.
Këtë realitet të shteteve perëndimore, të provuar me statistika shumëvjeçare mund ta përshtasim me realitetin shqiptar të ditëve të sotme. Sipas regjistrit kombëtar Shqipëria ka 3 600 000 votues në listat e votimit, një pjesë e të cilëve rreth 25%, pra jetojnë në emigracion. Nga tabelat e zgjedhjeve këto 10 vitet e fundit në Shqipëri pjesmarrja në votime ka qenë 50%, pra rreth 1 800 000 vetë. Po të marrim parasysh se rreth 30% janë abstenues të përhershëm nga demotivimi, mosbesimi i thellë ndaj politikës apo refuzimi për shkak të zhgënjimit si konsumatorë, numri i zgjedhësve në Shqipëri, zgjedhës potencialë, po të marrin pjesë, duke përfshirë emigrantët me shtetësi shqiptare është rreth 3 000 000 votues.
Le të shohim përbërjen sociale të këtyre qytetarëve dhe sjelljen e tyre politike nëse do të ketë zgjedhje të lira, të barabarta dhe të fsheta. Duke qenë se 50% e popullsisë jeton në fshat, afërsisht janë rreth 2 400 000 prona në formë toke të shpërndarë me ligjin e famshëm shqiptar 7501 ose në formë banese të trashëguar dhe të të privatizuar pas vitit 1992.
Ekzistojnë afërsisht 620 000 pensionistë dhe invalidë në Shqipëri. Dhe rreth 130 000 të punësuar në administratën shtetërore. Duke ditur se vetë 5% e të pasurve zotërojnë 95% të llogarive bankare në Shqipëri, gjendja është alarmante. Statistikat tregojnë, ashtu të manipuluara siç paraqiten, se këtu mungon shtresa e mesme që kudo në vendet e zhvilluara dhe në zhvillim përbën 70% të popullsisë.
Pra këtu ka një polarizim të skajshëm : 30% e popullsisë janë të varfër me të ardhura 200 lek në ditë, 60% janë me të ardhura 800 lek në ditë. Ndërkohë sipas një studimi të OKB-së, minimum jetik në Shqipëri duhet të ishte 150 dollarë pë frymë. Pra një familje prej 4 vetësh duhet të ketë të ardhura si minimum jetik prej 60 000 lekësh në muaj. Jemi i vetmi shtet në rajon pa deklaruar dhe siguruar minimumin jetik që duhet ta sigurojë çdo qeveri.
Pas kësaj vijnë të gjitha. Këtu duhet të fillojë programi i çdo qeverie që të ngjallet shpresa dhe të mos braktiset vendi. Nëse këtu zhvillohen zgjedhje të lira dhe të ndershme, me një system zgjedhor të drejtë, pa devijime dhe me demokraci përfaqësuese, qytetarët shqiptarë do të votonin me shumicë dërmuese si konsumatorë, pra një qeveri me taksa të ulëta, me më tepër investime të huaja dhe me shumë punësim për veten e tyre.