Më shumë se 60 klinika janë hapur në Angli për të ndihmuar mijëra njerëz që vuajnë nga simptomat afatgjata të koronavirusit.
“Për të shëruar ne duhet që të gjithë – pacientët, mjekët dhe shkencëtarët- të punojmë së bashku dhe të krijojmë një qasje tërësisht holistike për trajtimin e COVID të shtrirë gjatë në kohë”.
Shume Institutete Kombëtare të Shëndetit Publik nëpër botë, janë duke diskutuar simptomat afatgjata të koronavirusit.
Ekspertët hedhin dritë mbi miliona njerëz në të gjithë botën, të cilët janë prekur nga simptomat e mbetura nga COVID-19.
Disa pacientë kanë shfaqur simptoma për më shumë se 4 javë, apo edhe muaj, pasi janë rikuperuar nga COVID-19.
“Për një numër në rritje të pacientëve me COVID-19, marrja e një rezultati negativ të testit shume ditë ose javë pas infeksionit fillestar, nuk sinjalizon fundin e efekteve të sëmundjes”
Këta pacientë të njohur si pacientë me “transport të gjatë të COVID-19”, mund të rezultojnë negativë për virusin, por vazhdojnë të përjetojnë simptoma për shumë javë, apo edhe muaj, pasi virusi është zhdukur.
Hulumtimet tregojnë se një në pesë persona zhvillon simptoma të gjata të COVID duke përfshirë dhimbje koke, ankthin, depresionin, frymëmarrjen dhe lodhjen.
Në fakt, kur bëhet fjalë për “transportin e gjatë COVID-19”, ne mund të përballemi me një krizë tjetër të shëndetit publik, thonë ekspertë të njohur nëpër botë.
Disa pacientë që kishin COVID-19, tentojnë të shërohen brenda 10 ditëve deri në 2 javë (deri në 4 javë për raste më serioze).
Por ka disa njerëz që kanë shfaqur simptoma për më shumë se 4 javë, apo edhe muaj, pasi “janë rikuperuar ” nga virusi.
Ky grup njerëzish është anashkaluar ndërsa komuniteti mjekësor, garon në përpjekje për të mbajtur të shtrirë në spital të rasteve aktive dhe numrin maksimal të atyre që kanë sëmundjen gjallë.
Por pyetjet mbeten: Cilat janë efektet afatgjata shëndetësore të shoqëruara me COVID-19?
Cilat opsione janë në dispozicion për pacientët me simptoma të vazhdueshme dhe sa e përhapur është kjo gjendje?
Çfarë është COVID-19 me simptoma të vazhdueshme?
COVID-19 me ngarkesë të gjatë i referohet simptomave afatgjata që njerëzit mund të përjetojnë, pasi të shërohen nga sëmundja.
Këto simptoma vazhdojnë javë ose edhe muaj pasi simptomat të shfaqen për herë të parë dhe përfshijnë:
Lodhje
Gulçim
Kollë
Dhimbje të kyçeve
Dhimbje gjoksi
Simptoma të tjera të raportuara afatgjata përfshijnë:
Vështirësi me të menduarit dhe përqendrimin (aka “mjegulla e trurit”)
depresioni
Dhimbje muskulore
Dhimbje koke
Ethe me ndërprerje
Rrahje të shpejtë ose rrahje zemre
Pastaj ka ndërlikime më serioze afatgjata, të cilat duket se janë më pak të zakonshme, Këto përfshijnë:
Pezmatim i muskulit të zemrës
Anomalitë e funksionit të mushkërive
dëmtim akut i veshkave
Skuqje, rënie e flokëve
Probleme të nuhatjes dhe shijes
Problemet të kujtesës
Ankth
Ndryshime të befta të humorit
Si do trajtohet COVID-19 me simptoma te vazhdueshme?
Trajtimi i simptomave afatgjata te COVID-19 ka qenë një sfidë për profesionistët mjekësorë, sepse ata ende po mësojnë dhe po studiojnë mbi këtë lloj “ fenomen të ri”.
Në fakt, nuk ka asnjë emër klinik për këtë sëmundje apo “fenomen”, as nuk janë krijuar kodet e rimbursimit për kompanitë e sigurimeve dhe zyrtarisht nuk klasifikohet si sindrom.
COVID-19 me distanca të gjata, manifestohet në një larmi mënyrash kaq të gjera sa që nuk ka qasje uniforme ndaj trajtimit.
“Gjëja e parë që bëjmë është të sigurohemi se nuk ka zona të zgjatura të patologjisë (ose infeksionit akut), tha Dr. R .C, profesor klinik i mjekësisë pulmonare dhe kujdesit kritik në NYU. “Ndonjëherë pacientët mund të kenë inflamacion në rrugët e tyre të frymëmarrjes, të cilat ne mund t’i trajtojmë me një inhalator. Herë të tjera ata kanë shqetësime në gjoks, të cilat ne i trajtojmë me ilaçe anti-inflamatore. Çdo patologji ka trajtim specifik sipas simptomave që shfaqen tek pacienti”
Mjekët që studiojnë simptomat afatgjata, u shpjegojnë pacientëve të kuptojnë simptomat e tyre dhe i ndihmojnë ata të përmirësohen.
Programet e rehabilitimit, vlerësime fizike, psikologjike, fizioterapia dhe ushtrimet stërvitore janë një ndihmë e madhe për të kapërcyer lodhjen .
Shumë herë këta pacientë duan mbështetje psikologjike, për t’u siguruar që ata të ndjehen optimist dhe të mendojnë pozitivisht se efektet afatgjata të kësaj sëmundje do kalojnë.
“Problemi nuk është se të gjithë përjetojnë të njëjtat efekte të virusit. Të gjithë kanë një lloj tjetër. Kjo karakterizon COVID-19 në përgjithësi”, tha Dr. R.G, mjek urgjence në Spitalin Lenox Hill.
Ai shtoi se, “ne zbulojmë se pacientët që kanë shumë simptoma qe ne fillimin e sëmundjes, rreth katër deri në pesë simptoma, janë njerëzit që mund të vazhdojnë të kenë COVID me ngarkesa të gjata. Prania e shumë simptomave shpesh është parashikues që do të ketë COVID me ngarkesa të gjata”.
Në fakt, ky mjek trajtoi një mjek tjetër për një kohë të gjatë, pikërisht Dr. S.K (mjek psikiater) i cili u diagnostikua me Covid në Prill dhe qëndroi shumë i sëmurë deri në Qershor me një infeksion akut.
Ai kishte nevojë për raunde të shumta të antibiotikëve, steroid intravenoz, steroid oral, e ilaçe të tjera, për gati 2 1/2 muaj.
Por edhe pasi test i virusit doli negative, ai ende ndihej i sëmurë rëndë deri në Korrik.
“Unë jam akoma në steroid inhalues. Unë kalova një sëmundje të rëndë, por ende ndiqem nga kardiologë dhe pulmonologë. Ende kam lodhje dhe simptoma të ngjashme me të ftohtin”, tha ai.
Dhe kanë kaluar tetë muaj nga diagnoza e tij e parë, si i prekur me Covid!
Pse shpesh neglizhohen pacientët me transport të gjatë COVID-19?
Shumica e pacientëve me transport të gjatë COVID-19, janë një komunitet i pa shërbyer.
Kjo po ndodh për shkak se ndihma mjeksore dhe kujdesi primar është që të shpëtohen jetët e pacientëve në ventilator, duke dashur që të mbajnë gjallë njerëzit dhe më pas të trajtojnë pacientët e tjerë.
Të sëmurët me simptoma afatgjata të COVID-19, nuk janë në një pozitë kritike kërcënuese për jetën, por simptomat afatgjata mund të jenë shqetësuese për të bashkëjetuar me të.
Shumë herë në klinikat post-COVID, mjekët i thon pacienteve të tyre ‘gjithçka është në rregull”, por ata ende nuk mund të ngrihen nga shtrati.
Në fillim të pandemisë vështirësia e sistemit shëndetësor ishte, se ata nuk ishin vërtet të vetëdijshëm se këto do të ishin simptoma të vazhdueshme.
Efektet afatgjata të Covid- 19 tashmë janë një sindromë dhe profesionistët mjekësore, duhet ta marrin parasysh.
Ne po shohim valën e fillimit. Por ka ndoshta qindra mijëra njerëz në botë me këto simptoma afatgjata, që kanë nevojë për qasje në kujdesin e sistemit shëndetësor.
Çfarë pritet nga e ardhmja?
Bota në përgjithësi është potencialisht në prag të një krize tjetër të shëndetit publik në lidhje me COVID-19, lidhur me efektet dhe simptomat afatgjata. Janë qindra mijëra njerëz, që do të preken nga kjo gjendje ende pak e njohur.
Ndërsa mendojmë për miliona të prekur nga COVID, ju mund ta imagjinoni gjatë dy viteve të ardhshme; sa pacientë të tjerë do shtohen me simptomat afatgjata i cili është një problem që nuk do të mbarojë kur të përfundoj pandemia.
Pak optimizëm dhe një rrëfim…
Pacienti T.S, një sipërmarrës 32-vjeçar me qendër në Londër, ka vuajtur simptoma afatgjata për muaj me radhë.
Ai shpjegon përvojën e tij me sëmundjen:
“Nëse do të më kishit thënë në mars kur shpërtheu Covid-19 se kjo sëmundje do më ndryshonte jetën prej nëntë muajsh rresht, atëherë do të kisha qeshur, por ja ku jam këtu. Mendova se të jesh i ri dhe i arsyeshëm do të më mbronte, por isha gabim.
Dikur vrapoja në maratonë, tani po luftoj duke bërë yoga. Asnjë ditë nuk kalon pa ndonjë lloj simptomë apo dhimbjeje. Ndonjëherë ndjehem si i burgosur brenda trupit tim. Shikoj jetën time që kam bërë më përpara dhe kuptoj se çfarë privilegji ishte të zgjohesha çdo mëngjes me shëndet të mirë.
Pasi të mendoja se do të shërohesha në Mars, sëmundja u rikthye në fillim të majit me një varg simptomash. Një ndjenje shtypëse rreth gjoksit tim që më kufizonte frymëmarrjen, djersitje natën, spazma muskulore, skuqje të lëkurës, enë të gjakut të fryra, fjalë të paqartë, vështirësi në gëlltitje, dhimbje nervore, dhimbje barku, humbje peshe, probleme kognitive, konfuzion, humbje e shijes, mpirje dhe ndjesi shpimi gjilpërash në gjymtyrët e mia.
Ndjeva sikur trupi im ishte rrëmbyer.
Unë isha i tmerruar, por mjeku im i përgjithshëm, mjekët dhe konsulentët e spitalit, këmbëngulnin vazhdimisht se vuaja nga ankthi. Kur mjekët nuk mund të shpjegonin simptomat e mia me një test gjaku ose skanimi, ata shpesh mohonin që isha i sëmurë fare ose minimizonin simptomat e mia.
Ndjeva sikur po çmendesha. Kam qarë deri sa më në fund, gjeta një grup pacientësh në internet dhe kuptova se nuk isha vetëm. Tani e dimë që një në 10 persona që kapin COVID-19 vazhdojnë të vuajnë nga COVID i me simptoma afatgjata. Unë u trondita kur mësova se kjo njihet si “Medical gaslighting “(ndodh kur profesionistët e kujdesit shëndetësor minimizojnë ose shpjegojnë simptomat me arsye jo-mjekësore, ose emocionale.
Kjo i bën pacientët ose prindërit të dyshojnë në vetvete ose të mendojnë se po e ekzagjerojnë. Kjo mund të rezultojë në dhimbje më shumë dhe të zgjatur për pacientin dhe madje, mund edhe të vërë jetën në rrezik.
Megjithëse gjërat janë përmirësuar që nga vera, ‘normalja’ ende ndihet shumë larg.
Askush nuk e di kur do të bëhemi më mirë, ose nëse do të bëhemi më mirë. Askush nuk e ka jetuar këtë sëmundje më parë dhe hulumtimet nuk ekzistojnë akoma.
Por nëse kjo sëmundje e gjatë dhe përulëse më ka mësuar ndonjë gjë, është të jem i dhembshur dhe i durueshëm – si me veten ashtu edhe me të tjerët.
Për të shëruar ne duhet që të gjithë – pacientët, mjekët dhe shkencëtarët – të punojmë së bashku dhe të krijojmë një qasje tërësisht holistike për trajtimin e COVID i gjatë.
Bashkudhëtarët me të cilët jam lidhur gjatë nëntë muajve të fundit janë njerëzit më të fortë, më elastik dhe të shkathët që kam takuar ndonjëherë. Vetëm për shkak se ne nuk dimë si ta kurojmë këtë ende, nuk do të thotë që nuk është e mundur. Besoj se është dhe nuk do të dorëzohem kurrë, kurrë”. / Përgatiti Dr. Alket Bedo
