Nga Gentian Ternova
Një këndvështrim ndryshe për reformën në drejtësi.
Reforma në drejtësi është një temë e ndërlikuar për tu shpjeguar. Kjo reformë ka shumë elementë të cilat të ndërthura me njëra tjetrën japin argumente dhe kundërargumente duke komplikuar analizën dhe konkluzionet.
Po nga duhet ta nisim për të shpjeguar se çka ndodhur dhe çpo ndodh me reformën. Në këtë zinxhir duhet të kuptohen edhe qëndrimet apo lëvizjet politike, diplomatike, konfliktet politike, propaganda. Shumë situata politike, sociale, ekonomike kanë lidhje drejtëpërdrejtë apo tërthorazi me atë që po ndodh me reformën në drejtësi.
Po si mund të kuptojmë se çfarë ndodh. Çfarë fshihet nga pas. Ku lidhen dhe ndahen interesat. Kush luan dorën e fshehtë që lëviz në hije fijet. Kush ndërhyn dhe çfarë intersash mbron. Çfarë roli kanë të huajt. Situata komplikohet pasi ndërthuren dhe ndërveprojnë interesa të ndryshme.
Së pari diskutimi nis nga fakte gjerësisht të pranuara. Reforma ka mbështetjen financiare të BE dhe SHBA. Shqipëria po përdoret si epruvetë për të parë se çfarë ndodh në ecurinë e një shteti kur aplikohet një reformë jakobine. Qëllimi qëndron të përdoret e njëjta reformë me disa riparime edhe në shtete të tjera. Pas saj qëndrojnë shumë para dhe projekte. Në fund të fundit BE ashtu funksionon. Paratë jepen në bazë projektesh. Në këto projekte dhe fonde përfitojnë grupime me interesa okulte të fshehta, që kanë synime për të ndikuar në politikën e shteteve.
Duke parë këtë qëllim të huajt do bëjnë çdo gjë për të quajtur sukses reformën. Ata janë të interesuar për statistikat për të shkarkuarit. Për ata nuk ka rëndësi mungesa e gjykatave, vonesa e gjykimeve apo cilësia e tyre. Për ata nuk ka rëndësi paralizimi i prokurorisë për hetime të krimit të organizuar apo krimeve serioze. Ata duan një numër të paracaktuar të shkarkuarish. Nuk ka rëndësi nëse ata shkarkohen me të drejtë apo jo. Mjafton të arrihet objektivi me numrin. Ky është interesi i të huajve.
Së dyti, Interesi i të huajve përputhet me interesin e qeverisë. Qeveria ka gjetur mekanizmin për menaxhuar reformën nëpërmjet njerzve të saj të futur në organet e reformës, nëpërmjet josheve dhe presioneve. Largon nga sistemi njerëzit që ajo mendon se nuk mund ti shërbejnë. Disa i josh, i përdor deri në një moment por përsëri i largon si të panevojshëm. Disa i mban si njerëz që mendon se do tu shërbejnë apo të tjerë si të parrezikshëm, që janë te shantazhueshem. Disa qe duhet te largohen i amplifikojne problemet, apo krijone probleme te pabaza, disa te tjereve problemet u mbyllen si me magji. Disa te tjere mund te digjen edhe per dukje. Ne fund eshte e rendesishme te qendroje nje trup gjyqtaresh e prokuroresh te manipulueshem, te shantazhueshem, te perulur. Te huaj e ONM nderhyjne sipas porosive te qeverise. Behet kujdes i madh qe te publiku te kuptoje se cdo gje monitorohet e kontrollohet nga te huajt.
Se treti ecuria e qeverise varet nga ecuria e reformes. Problemet me reformen jane te shumta. Vonesat ne krijimin e institucioneve, standartet e dyfishta ne veting, mungesa e theksuar profesionale, madje edhe veprimet korruptive te organeve te vetingut mund te rrezojne reformen si nje keshtjelle rere. Kete gje te huajt e dine mire. E vetmja mundesi qe kjo gje te mos ndodhe eshte bashkepunimi me qeverine qe keto probleme ti fshihen publikut. Qeveria jep garancine per ecurine e reformes qe problemet te mos rrezojne reformen, te huajt i hapin qeverise mbeshtetje diplomatike. Rrezimi i qeverise per te husjt eshte edhe rrezimi i reformes. Ata do mbeshtesin qeverine ne cdo padrejtesi, arbitraritet, vjedhje mjafton te mos cenohet projekti i tyre. Nga ana tjeter qeveria ka kuptuar se perfundimi i reformes ne drejtesi eshte edhe perfundimi i mbeshtetjes diplomatike. Keshtu qeveria me njerzit e saj ne organet e vetingut dhe te organeve te tjera leviz fijet qe gjerat te ngadalsohen dhe reforma te duket sikur nuk do mbaroje. Sa me shume zgjat zbatimi i reformes aq me shume do zgjase edhe qeveria mjafton qe kjo te mbylle publikut te vertetat qe rrezojne si keshtjelle rere reformen.
