Nga Ilir Kalemaj
Një popull që vuan nga amnesia kolektive edhe e ngjarjeve që kanë pak që kanë ndodhur dhe në retrospektivë reflektojnë ende padrejtësi, e ka të pamundur të kryejë katharsisin e domosdoshëm për t’u ringjallur si Feniksi dhe ri-gjetjen e identitetit që shenjon vendin e vet në kaleidokopin global që priret të shkojë drejt uniformitetit. Bota sot është gjithnjë dhe më e rrafshët sic na kujtonte mbi një dekadë më parë Thomas Freedman-i dhe vlerat komunitare janë ato që mishërohen nga tradita dhe ruajtja e kulturës së një vendi, ingrediente këto aspak dekorativë, por funksionalë në një botë përherë dhe më të hapërdarë.
Kultura politike është njëconditio sine qua non për të rifituar kredencialet demokratike që në një vend me të kaluar totalitare si Shqipëria, gjurrmët janë ende të pashlyeshme edhe sot. Nga kjo rrjedhin shumë gjëra, nga dobësia sistematike e institucioneve deri te atrofia e nervit publik, e manifestuar me zë protestues anemik apo ojf që ekzistojnë vetëm për të marrë llokmën e radhës. Partitë politike gjithashtu shpesh kanë qenë përfaqësim i interesave segmentare sesa zë i fuqishëm në mbrojtjen e interesit publik. Media, e hapërdarë, e fragmentarizuar dhe shpesh edhe e kontrolluar, ka qenë një zë jo gjithmonë efektiv në ruajtjen e parametrave demokratikë që një shoqëri e kapur në tranzicion si peshqit në rrjetë, nuk mund të tejkalojë vetveten.
Në epokën e globalizmit dhe të “shoqërisë së spektaklit”, gjithmonë dhe më e dobët po shpërfaqet sfera politike për të ruajtur, kultivuar dhe gjeneruar besueshmëri në sytë e masës, mbështetjen e së cilës e ka jetike për të perpetuar vetveten si kastë drejtuese. Jean Beaudrillard na kujton së fundmi se politika dekadat e fundit gjithnjë e më tepër vjen e mbështjellë si gjysëm-zbavitje, gjysëm-sport dhe gjysëm lojë dhe shpesh proceset zgjedhore shëmbëllejnë me farsa elektorale të cilat luajnë me ndërgjegjen e publikut.
Elitat shpesh përpiqen t’u japin shpjegueshmëri fakteve sociale duke zhvilluar narrativa që i përputhen interesave elektoralë, ndërsa turmat dhe masat shpesh i neutralizojnë apo relativizojnë bash këto narrativa. Ndonëse të pafuqishëm të zhvillojnë narrativa paralele që përkthehen në kapital politik sic u pa së fundmi me “jelekverdhët” francezë, ato janë gjithsesi të fuqishme të trondisin dhe zhbalancojnë spektrin politik në përpjekje intuitive për të ndryshuar ekuilibrat e lojës në favor të tyre.
Ose thjesht për të arritur pak më tepër barazi sociale dhe ekonomike në vende ku polarizimi është i pashmangshëm si rezultat i përqëndrimit të pasurive. Kjo e fundit e përkthyer si oligarki politike por që shpesh është trinomi që bashkon interesat e biznes-media-politikës përbën atë që quhet establishmenti dhe ndaj të cilit po rebelohen votuesit dhe protestuesit e sotëm në Europë dhe jo vetëm.
