Eksportet e mallrave pritet të ndikojnë negativisht rritjen ekonomike të këtij viti së paku me 2,9 pikë %.
Një analizë e Bankës Botërore për këtë aspekt të rritjes thotë se, ndikimi më i madh pritet të jetë në Shqipëri, Kosovë dhe Serbi me një ritëm më të ulët.
Këto zhvillime bënë hapa pas, po të kemi parasysh se nga viti 2014 deri me 2021, eksportet ishin një nga promotorët e rritjes ekonomike.
Banka Botërore analizon se rënia e eksporteve në Rajon lidhet me ngadalësimin e ekonomisë në BE, duke ndikuar në frenimin e kërkesës për mallra dhe shërbime.
Burimet e brendshme nga bizneset që merren me eksport kanë pohuar në vijimësi vitet e fundit se nga shkaktarët e fortë të rënies së eksporteve për Shqipërinë është kursi i këmbimit me forcimin e lekut.
Në sfond të problemeve me eksportet e mallrave, shërbimet shfaqen një përmormancë pozitive. Sektori i shërbimeve mbetet shtytësi kryesor i rritjes në të gjithë Rajonin e Ballkanit.
Shitjet me pakicë ishin shtytësit kryesorë të rritjes së shërbimeve në Bosnjë dhe Hercegovinë, në Maqedoninë e Veriut dhe në Kosovë. Në Mali të Zi, ku turizmi është një pjesë jetike e ekonomisë, qëndrimet njëditore ranë me 4 për qind për shkak të sezonit më të dobët të dimrit. Nga ana tjetër sektori i ndërtimit është nxitës i madh i rritjes në Shqipëri, Kosovë dhe Serbi.
Pas një rënie në vitin 2023, prodhimi industrial i Serbisë ka treguar elasticitet ndaj sfidave të jashtme dhe shënoi rritje në gjashtëmujorin e parë 2024.
Kontributi i bujqësisë në rritjen ekonomike mbetet i kufizuar në të gjitha vendet e Ballkanit. Në Serbi, një thatësirë gjatë verës së 2024 mund të ndikojë ndjeshëm në bujqësi, në industrinë ushqimore dhe eksportet, duke dhënë në kontribut negativ në rritjen vjetore.
Në Shqipëri bujqësia është futur në një cikël rënës që nisi që vitin e kaluar, si rrjedhojë e rënies së fortë të sektorit të blegtorisë dhe mbylljes së fermave të vogla familjare si rrjedhojë e pakësimit dhe plakjes së popullsisë në zonat rurale.
Vitin e kaluar sektori bujqësor shënoi rënie me 0.68%, më e forta që nga viti 1997.
Pakësimi i popullsisë në fshat nga emigracioni i brendshëm dhe i jashtëm, në njërën anë, dhe mungesa e subvencioneve shtetërore, në tjetrën, e kanë përkeqësuar klimën në sektor.
Në vitin 2023 numri i krerëve në blegtori shënoi rënie vjetore me rreth 14%, ndërsa gjatë dekadës krerët u përgjysmuan./Monitor