Pse mushkonjat tërhiqen nga njerëzit dhe kafshët? Përgjigja duket sa banale aq edhe e qartë: ato duan gjakun tonë. Por deri më tani ne nuk dinim shumë për mekanizmin metabolik që shkakton këtë etje dhe që bën që, pasi të ngopen, këto insekte të mos kujdesen më për ne.
Një studim i ri i publikuar në PNAS identifikon për herë të parë hormonin përgjegjës për etjen për gjak të mushkonjave. Njohja e tij mund të na ndihmojë për të na mbrojtur nga sëmundjet e transmetueshme të tyre, që janë përgjegjëse për numrin e madh të viktimave njerëzore çdo vit.
Prej kohësh e dimë metodën që përdorin mushkonjat për t’u ushqyer. Kur vjen koha e riprodhimit, femrat kërkojnë gjak, i cili u jep energjinë e nevojshme për të zhvilluar vezët e tyre. Pasi ushqehen, ata ndalojnë thithjen deri pas shtrimit; kur vezët janë në vend, oreksi kthehet.
Ekipi nga Universiteti i Xhorxhas (ai amerikan, me qendër në Athinë) që kreu studimin vuri në dukje se, gjatë kërkimit për gjak, mushkonjat prodhojnë sasi të mëdha të një hormoni të quajtur NPF (neuropeptid F); i njëjti hormon zhduket në kohën kur insekti ka përfunduar vaktin e tij. Për të qenë të saktë, ekipi zbuloi, se kjo ndodh gjashtë orë pas përfundimit të “thithjes”. Gjatë eksperimentit, mushkonjat nuk treguan interes për dorën e njeriut menjëherë pas ngrënies, interesi i të cilit u rrit përsëri pas vendosjes së vezëve.
Lidhja midis prodhimit të NPF dhe kërkimit të gjakut i bëri shkencëtarët të përpiqeshin të shtypnin vetë hormonin. Rezultati është se mushkonjat filluan të humbnin interesin për njerëzit edhe para se të vendosnin vezët e tyre. Më pas, NPF u injektua përsëri në mushkonja: ato që ende nuk kishin filluan të kërkonin furishëm për një person për të thithur përsëri, ndërsa ata që mbanin vezë që prisnin t’i vendosnin u bënë të painteresuara.
Një zbulim i mëtejshëm ishte ai i një hormoni tjetër, i quajtur RYamide, i cili rregullon prodhimin e NPF: kur RYamidi rritet, NPF bie. Prandaj, ky ndërveprim është baza e kërkimit të mushkonjave për gjak. Ky zbulim mund të na ndihmojë të zhvillojmë repelentë të synuar që veprojnë drejtpërdrejt në këtë proces metabolik.
