Nga Boldnews.al
Disi rrallë kryeministri Edi Rama ka përmendur se nuk është një “majtist klasik” në mënyrën qeverisëse, por ka ndjekur modelin politik të “rrugës së tretë”. Ideja e “rrugës së tretë” u praktikua nga ish-kryeministri i majtë britanik Tony Bler. Por ndryshe nga teoria, kryeministri ynë nuk ka asnjë model politik, por vetëm marifet ekonomi me qëllim mbajtje pushteti. Të paktën në nisje të qeverisjes së tij deklaronte se duke ndjekur këshillat e Bler, do aplikonte edhe në vendin tonë “rrugën e tretë”. Pas dhjetë vitesh qeverisje, në të vërtetë “modeli ekonomiko-politik” i ngjan ‘gishtit të tretë’ të dorës…
Po çfarë është ajo që njihet si “rruga e tretë”? Së pari, është raporti midis shtetit dhe tregut në kushtet e një ekonomie dinamike dhe tejet të ndërvarur nga shumë faktorë. “Tretistët” pavarësisht trashëgimisë së tyre socialiste e kanë pranuar epërsinë e tregut mbi shtetin si dhe domosdoshmërinë e adoptimit të qëndrimeve pro biznesit dhe sipërmarrjes.
Pikërisht këtë model Rama e transformoi duke iu dhënë shumë më tepër krijimit të botës oligarkike sesa gjetjen e një rruge të mesme për miksimin mes shtetit si rregullator me fokus në shtresat sociale në shpërndarjen e pasurisë dhe mbështetjes së tregut të lirë. Tretistët përpiqen që të adoptojnë për shoqërinë një vizion konsensusi duke e vënë theksin kryesisht tek elementët që bashkojnë anëtarët e shoqërisë dhe duke u përpjekur të injorojnë diferencat klasore apo edhe pabarazitë ekonomike.
Megjithatë Rama në forumet ndërkombëtare shet idenë se ai po qeveris me modelin e “rrugës së tretë”, duke ndjekur shembullin e Tony Bler. “Nëse nuk do të ishte për të (shën Tony Bler) dhe përpara se ta njihja ishte modeli im dhe frymëzimi për të hyrë në politikë, për të reformuar PS-në, dhe për të besuar se jo vetëm politika mund të jetë një forcë për të bërë mirë dhe rrugë e tretë për të majtën. Doja të ishte e qartë sepse kështu të gjithë do të kuptoni, nuk do të isha më privilegjuar se kaq sesa të kem dikë, i cili tashmë është arsyeja kryesore përse unë u bëra kryeministër.”-tha Rama tre ditë më parë teksa jepte vlerësimet për Bler.
Po sot pas dhjetë vitesh pushtet ku jemi me modelin teorik të “rrugës së tretë”? Jemi para një diferencimi të madh social ku të pasurit janë pasuruar edhe më shumë, të varfërit janë varfëruar edhe më shumë, ndërsa është thuajse inekzistente ajo që njihet si shtresë e mesme. Kapitali ekonomik dhe politik është në pak duar. Nuk ka rrugë të tretë por vetëm tre shtresa që bashkëpunojnë dhe ndajnë favoret. Pushteti politik, ai ekonomik dhe paraja e pisët që futet nga krimi i organizuar janë “treshja” e fuqishme duke varrosur edhe konceptin teorik të rrugës së tretë.
Në mandatin e parë qeverisës Rama mori krimin dhe me shumë guxim dhe vendosmëri e futi edhe në Parlament. Vetëm nga procesi i dekriminalizimit pesë deputetë kryesisht të PS-së u detyruan të largohen pasi ishin dënuar më parë jashtë vendit për vrasje, trafik droge, trafik prostitucioni në rrethana rënduese dhe grabitje. Përderisa u dha karrigen e deputetëve këtij kontigjenti, shumë personazhe nga bota e krimit e patën fort të lehtë që të bëheshin drejtorë dhe kryebashkiakë. Pavarësisht kësaj barre të rëndë politike, duke marrë pushtet me të ashtëquajtur të fortë lokal, qeveria sfidoi qartësisht në pjesën ekonomike, duke krijuar një model të pastër olikarkik, ku një grup i vogël biznesmenësh praktikisht kanë në duar pasuritë e vendit.
Kryeministri u ka nxjerrë “gishtin e tretë” shumicës, teksa i jep vlerë dhe pushtet një pakice e cila në mënyrë indirekte nënshtron shumicën. Fuqia e parasë, kapja e të gjithë pushteteve dhe kontrolli i plotë politik duke shkatërruar edhe opozitarizmin kanë vrarë çdo shpresë e cila reflektrohet me largimet masive jashtë vendit kryesisht të të rinjve të shkolluar. Rruga e tretë u kthye në ‘gishtin e tretë’…
