Grupi “Wagner” është një organizatë mercenare ruse që operon në Republikën e Afrikës Qendrore dhe në vende të tjera përreth, dhe së fundmi është duke terrorizuar Rusinë. Wagner me në krye Yevgeny Prigozhin është duke u kthyer në grusht shteti në Rusi.
Kush është kreu i Wagner?
Kreu i Wagner, është Yevgeny Prigozhin , i njohur si “kuzhinieri i Putinit”, i cili mori përsipër pushtimin ndaj Ukrainës. Në vitin 2022, Wagner Group u regjistrua si kompani dhe hapi një seli të re në Shën Petersburg.
Organizata e tij është tani në mes të një kryengritjeje të dukshme, pasi pretendoi kontrollin e objekteve ushtarake në dy qytete dhe po marshon drejt Moskës.
Prigozhin dhe luftëtarët e tij u vunë në qendër të vëmendjes pas pushtimit rus të Ukrainës vitin e kaluar.
Sa mercenarë ka Wagner?
Sipas Prigozhin-it, pjesë e Wagner-it ishin 25,000 mercenarë, ndërsa sipas Ministrisë së Mbrojtjes britanike janë dyfishi i shifrës së deklaruar, pra 50,000.
Sa paguhen mercenarët?
Mercenarët e grupit nuk janë ushtarë, por njerëz që paguhen me para për të luftuar. Nuk ka një shifër konkrete për pagën e tyre, por mësohet se në rast vdekje familjarët e tyre dëmshpërblehen me 60 mijë dollarë, ose ndryshe 5 mln rubla.
Si lindi grupi Wagner?
Pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2014 filluan të shfaqeshin shenja se Prigozhin nuk ishte një biznesmen i zakonshëm. Një kompani ushtarake private e fshehtë që thuhet se ishte e lidhur me të, fillimisht u raportua se po luftonte forcat ukrainase në rajonin lindor të Donbasit. Zakonisht njihet si Wagner – sipas shenjës së thirrjes së përdorur nga një prej komandantëve kryesorë të tij të hershëm. Ai thuhet se ishte i magjepsur nga Gjermania naziste, e cila përvetësoi veprat e kompozitorit të shekullit të 19-të për propagandë. Ironikisht, “de-nazifikimi” i Ukrainës është një objektiv kryesor i deklaruar i pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Presidenti Putin, i nisur në shkurt 2022.
Me kalimin e kohës, grupi mercenar fitoi një reputacion të frikshëm për brutalitetin. Anëtarët e Wagner janë akuzuar se kanë torturuar një rob sirian me një vare, i kanë prerë kokën dhe më pas i kanë vënë zjarrin trupit të tij në vitin 2017. Një vit më pas, tre gazetarë rusë u vranë ndërsa hetonin praninë e Wagner në Republikën e Afrikës Qendrore. Në vitin 2022, Wagner u akuzua përsëri për vrasjen e një njeriu me vare, për dyshimet se ai kishte “tradhtuar” grupin në Ukrainë. Prigozhin i përshkroi pamjet e paverifikuara të vrasjes brutale si “vdekje qeni “. Pasi anëtarët e Parlamentit Evropian kërkuan që Wagner të caktohet si një grup terrorist, ai pretendoi se u kishte dërguar politikanëve një vare të njollosur me gjak.
Për vite të tëra, Prigozhin mohoi të kishte ndonjë lidhje me Wagnerin dhe madje paditi njerëzit që pretendonin se ai kishte lidhje. Por më pas, në shtator 2022, ai tha se kishte krijuar grupin në 2014. SHBA, BE dhe Britania e Madhe kanë vendosur të gjitha sanksione ndaj Wagner, por lejohet të operojë në Rusi, edhe pse ligji ndalon aktivitetet mercenare. Për vite me radhë, ai është akuzuar se qëndron pas të ashtuquajturave “fabrika bot”, të cilat përdorën llogari në mediat sociale dhe faqet e internetit për të përhapur pikëpamje pro-Kremlinit. Përpjekje të tilla u udhëhoqën nga Agjencia e Kërkimeve të Internetit (IRA) me bazë në Shën Petersburg, e njohur më së miri për ndërhyrjen në zgjedhjet presidenciale të SHBA-së të vitit 2016.
Ish-drejtori i FBI-së, Robert Mueller, i cili u emërua për të hetuar pretendimet për marrëveshje të fshehtë midis fushatës së Donald Trump dhe Rusisë, arriti në përfundimin se IRA kreu një fushatë në media sociale e krijuar për të provokuar dhe përforcuar mosmarrëveshjet politike dhe sociale në SHBA. Më pas ai evoluoi në një operacion për të mbështetur Trump dhe për të përçmuar rivalen e tij në zgjedhje, Hillary Clinton, thuhet në raportin e Mueller.
SHBA vendosi sanksione ndaj IRA-s dhe Prigozhin personalisht për ndërhyrje në zgjedhjet presidenciale të vitit 2016 dhe më pas tentoi të ndërhynte në zgjedhjet e 2018-ës. Ukraina është një tjetër objektiv kryesor i fushatave të dezinformimit të IRA-s dhe, sipas Mbretërisë së Bashkuar, “ushtarët kibernetikë” me lidhje të dyshuara me Prigozhin kanë sulmuar vende duke përfshirë Britaninë e Madhe, Afrikën e Jugut dhe Indinë. Ashtu si me Wagnerin, pasi mohoi çdo përfshirje dhe paditi njerëzit që akuzonin për fushata dezinformimi, Prigozhin pretendoi në shkurt 2023 se ai kishte “konceptuar, krijuar dhe drejtuar” IRA-n.
Sot “grusht shteti”?
Pakënaqësitë kishin nisur të shpërfaqen prej kohësh, por sot duket se lufta është e hapur: Grupi mercenar rus Wagner, i udhëhequr nga Yevgeny Prigozhin, pretendon se ka pushtuar objektet ushtarake në qytetin e Rusisë, Rostov-on-Don, ndërsa Vladimir Putin e akuzoi ish krahun e tij të djathtë për tradhti.Prigozhin ka bërë thirrje për rebelim kundër ushtrisë ruse, edhe pse mohon synimet për grusht shteti. Ndërkohë, pa e përmendur emrin e tij por duke e nënkuptuar, Putinit u zotua të ndëshkojë ashpër personat të cilët qëndrojnë pas këtij rebelimi. Prigozhin deklaroi këtë mëngjes se kishte kaluar në Rusi nga Ukraina me forcat e tij për të rrëzuar lidershipin ushtarak të Moskës dhe se kishte marrë tashmë nën kontroll strukturat ushtarake dhe aeroportin në Rostov.
