Shkencëtari i njohur amerikan James Dewey Watson, një nga figurat më të rëndësishme të biologjisë moderne dhe bashkëzbulues i strukturës spirale të ADN-së, ka ndërruar jetë më 6 nëntor 2025 në East Northport, New York, në moshën 97-vjeçare.
Lajmi është konfirmuar nga familjarët dhe nga institucionet shkencore ku Watson kishte shërbyer për dekada.
Watson lindi më 6 prill 1928 në Chicago, Illinois, dhe që në moshë të re tregoi prirje të jashtëzakonshme për biologjinë. Në fillim të viteve ’50, gjatë punës në Universitetin e Cambridge-it, ai bashkëpunoi me Francis Crick për të zbuluar strukturën e acidit dezoksiribonukleik (ADN-së) – materialit që mban kodin gjenetik të çdo gjallese.
Në vitin 1953, Watson dhe Crick, me kontributin e Maurice Wilkins dhe imazhet e Rosalind Franklin, arritën të përcaktonin formën spirale të dyfishtë të ADN-së – një nga zbulimet më të mëdha në historinë e shkencës.
Për këtë arritje, Watson, Crick dhe Wilkins u nderuan me Çmimin Nobel në Fiziologji ose Mjekësi në vitin 1962, duke hyrë në historinë e biologjisë moderne.
Pas suksesit të madh, Watson drejtoi për shumë vite Cold Spring Harbor Laboratory dhe luajti një rol të rëndësishëm në fazat e hershme të Projektit të Gjenomit Njerëzor, që synonte hartimin e plotë të hartës gjenetike të njeriut.
Megjithatë, vitet e fundit të jetës së tij u shoqëruan me polemika për shkak të deklaratave të tij të konsideruara raciste dhe seksiste, që çuan në ndërprerjen e bashkëpunimeve me disa institucione akademike.
Sipas The Washington Post, Watson ndërroi jetë në një institucion hospice në New York, ndërsa shkaku i saktë i vdekjes nuk është bërë publik.
Pavarësisht polemikave, kontributi i tij shkencor mbetet themelor. Zbulimi i strukturës së ADN-së hapi rrugën për epokën moderne të bioteknologjisë, gjenetikës mjekësore dhe kërkimeve mbi trashëgiminë biologjike.
James Watson do të kujtohet si një nga figurat më me ndikim të shkencës së shekullit XX, që ndihmoi njerëzimin të kuptojë për herë të parë kodin e vet të jetës.
