Egjipti po shtyn përpara një rezolutë të Këshillit të Sigurimit të OKB-së “sa më shpejt të jetë e mundur” për të krijuar një forcë paqeruajtëse në Gaza , tha Ministri i Jashtëm i Egjiptit, Badr Abdelatty, për gazetën The National.
Në një intervistë në Aswan, z. Abdelatty paraqiti themelet e Forcës Ndërkombëtare të Stabilizimit dhe mandatin kryesor të Bordit të Paqes të propozuar, i cili ka si qëllim të monitorojë rrjedhën e fondeve të ndihmës.
Megjithatë, ai tha se “nuk do të jetë e pranueshme që të huajt të drejtojnë Gazën”, duke këmbëngulur se misioni i forcës dhe i Bordit të Paqes duhet të jetë ofrimi i mbështetjes për palestinezët që të drejtojnë punët e tyre.
“Së pari, duhet të kemi një rezolutë të Këshillit të Sigurimit sa më shpejt të jetë e mundur për të miratuar këtë plan dhe gjithashtu për t’i dhënë legjitimitet këtij Force Ndërkombëtare të Sigurisë, Forcës Ndërkombëtare të Stabilizimit, dhe për të identifikuar mandatin dhe misionin e saj”, tha z. Abdelatty.
“Kjo është shumë, shumë e rëndësishme”, theksoi ai, duke shtuar se Egjipti “është i gatshëm të marrë pjesë në të gjitha formatet, por brenda parametrave specifikë” që do të detajohen në rezolutën e Këshillit të Sigurimit përmes një “mandati të qartë”.
Burime i thanë më parë gazetës The National se pritet që Kajro të udhëheqë një forcë stabilizimi në Gaza me katër vende, të përbërë nga të paktën 4,000 trupa nga Egjipti, Azerbajxhani, Turqia dhe Indonezia.
Burimet thanë se tashmë është vendosur që forca nuk do të ketë armë të rënda dhe do të mbështetet kryesisht në armë zjarri të lehta dhe automjete të blinduara. Fillimisht do të vendoset në zonat nga të cilat ushtria izraelite ishte tërhequr sipas fazës së parë të planit të Presidentit të SHBA-së Donald Trump.
“Misioni duhet të jetë paqeruajtës, jo zbatues i paqes”, tha z. Abdelatty.
Ai shpjegoi se forca – si dhe Bordi i Paqes që do të udhëheqë zoti Trump, së bashku me politikanë të tjerë si ish-kryeministri britanik Tony Blair – duhet gjithashtu të ndihmojnë në ofrimin e shërbimeve bazë për njerëzit në Gaza dhe mbështetje për oficerët e policisë përmes trajnimit dhe ndërtimit të kapaciteteve.
“Sigurisht, nuk do të jetë e pranueshme që të huajt të drejtojnë Gazën”, shtoi ai.
Mbajtja e SHBA-së, e angazhuar
Abdelatty tha se Bordi i Paqes është aty për të ofruar mbështetje, për të bashkëpunuar me Izraelin, por edhe për të mbikëqyrur dhe “monitoruar rrjedhën e parave dhe fondeve për ndihmën humanitare dhe rindërtimin e Gazës”.
“Këto para do të vijnë nga donatorët dhe ata kanë të drejtë të plotë, sigurisht, për t’u siguruar që të ketë një mekanizëm monitorimi dhe mbikëqyrjeje se ku do të shpenzohen paratë”, tha ai.
Ndërsa faza e parë e marrëveshjes së armëpushimit në Gaza është zbatuar kryesisht, situata në terren mbetet komplekse. Vëmendja tani po kthehet te faza e dytë , e cila do të përqendrohet në shpërbërjen e Hamasit, duke siguruar tërheqjen e plotë të Izraelit dhe duke përcaktuar qeverisjen e Gazës, por shqetësimet për një prishje të armëpushimit kanë dalë në pah ditët e fundit.
Izraeli dhe Hamasi kanë akuzuar njëri-tjetrin për shkelje të marrëveshjes. Të paktën 44 persona u vranë në dhjetëra sulme ajrore izraelite në të gjithë Gazën të dielën, duke shkatërruar një javë qetësie relative që nga njoftimi i armëpushimit të zotit Trump.
Izraeli tha se seria e sulmeve u provokua nga militantët e Hamasit që qëlluan me armë zjarri dhe një raketë antitank drejt trupave të tyre në Rafah, në Gazën jugore, një sulm që grupi e mohoi ta kishte kryer. Ushtria izraelite tha se dy ushtarë u vranë.
Shumë veta kanë frikë se mosbesimi në rritje mund ta prishë marrëveshjen. Egjipti, së bashku me SHBA-në, Katarin dhe Turqinë , ka shërbyer si ndërmjetës kyç midis Izraelit dhe Hamasit gjatë gjithë luftës.
“Sfidat janë aty, por gjithçka ka të bëjë me përmbushjen e angazhimeve të të dyja palëve dhe, mbi të gjitha, me mbajtjen e amerikanëve të angazhuar. Kjo është arsyeja pse ne jemi në kontakt të përditshëm me ta”, tha z. Abdelatty.
“Ne duhet të bashkëpunojmë me amerikanët sepse kjo është garancia kryesore për zbatimin e planit të paqes të Trump. Dhe e vetmja garanci për t’u siguruar që palët do t’i përmbahen angazhimeve të tyre është, sigurisht, përfshirja dhe angazhimi i vetë Presidentit Trump, si dhe i Shteteve të Bashkuara.”
“Pa përfshirjen amerikane, pa përfshirjen e Presidentit Trump, do të kishte qenë shumë e vështirë të shfrytëzohej [kryeministri izraelit Benjamin] Netanyahu dhe Izraeli për t’i dhënë fund këtij agresioni dhe luftës në Gaza.”
‘E vetmja lojë në qytet’
Javën e kaluar, udhëheqës politikë nga e gjithë bota u mblodhën në resortin egjiptian të Sharm El Sheikh për një ceremoni për të nënshkruar marrëveshjen e armëpushimit në Gaza. Z. Trump shpalli “paqe në Lindjen e Mesme” në samit. Marrëveshja i dha fund më shumë se dy viteve luftë në Gaza që vrau më shumë se 68,000 palestinezë në sulmet izraelite dhe la pjesën më të madhe të enklavës në rrënoja.
Sipas marrëveshjes, Hamasi duhet të dorëzojë të gjithë pengjet e mbetura izraelite – të gjallë dhe të vdekur. Rreth 15 nga 28 trupat ende nuk janë kthyer. Izraeli fajëson Hamasin se nuk ka bërë mjaftueshëm për t’i rikuperuar ata, ndërsa Hamasi thotë se po përballet me sfida në rikuperimin e të gjithë trupave.
“Të dy palët duhet të zbatojnë angazhimet e tyre dhe tani faza e parë është gati të përfundojë. Çështja e kthimit të mbetjeve mortore të trupave të të ndjerëve është duke u zhvilluar. Nuk është e lehtë sepse keni mbeturina të mëdha dhe pajisje shpërthyese, dhe për këtë arsye do të duhet pak kohë”, tha z. Abdelatty.
“Faza e dytë do të jetë më e ndërlikuar. Por nuk kemi zgjidhje tjetër. Kjo është e vetmja mundësi. Do të bëjmë gjithçka që kemi në dorë për të filluar negociatat për fazën e dytë, si dhe për t’i bërë ato të suksesshme.”
Një delegacion i Hamasit, i udhëhequr nga kryenegociatori Khalil Al Hayya, mbërriti në Kajro të dielën për të ndjekur zbatimin e marrëveshjes së armëpushimit me ndërmjetësuesit dhe grupet e tjera palestineze, tha Hamasi në një deklaratë.
Abdelatty vuri në dukje se një konferencë mbi rimëkëmbjen dhe rindërtimin e hershëm të Gazës, të cilën Egjipti do ta organizojë në nëntor, do të jetë “me rëndësi të madhe”.
“[Do të jetë një] konferencë ndërkombëtare nën bashkëkryesimin e Egjiptit dhe Shteteve të Bashkuara – me pjesëmarrjen e plotë të shumë vendeve, përfshirë Italinë, Gjermaninë, Francën, Spanjën, Bashkimin Evropian, Këshillin e Bashkëpunimit të Gjirit, Japoninë, Kombet e Bashkuara dhe Bankën Botërore”, shtoi ai. “Ne duhet të krijojmë më shumë fakte në terren për ta bërë më të vështirë mundësinë e kthimit në luftë.”
I pyetur nëse Hamasi do të pranonte përfundimisht të çarmatosej, z. Abdelatty tha: “Ka detyrime nga të dyja palët dhe ato kanë rënë dakord t’i zbatojnë ato. Hamasi e pranoi planin e paqes të Trump dhe e mirëpriti atë.”
Ai tha se Izraeli, i cili ka përdorur ndihmën dhe ushqimin si monedha negociuese në strategjinë e tij negociuese, duhet gjithashtu të përmbushë angazhimet e tij, “veçanërisht në lidhje me tërheqjen nga linjat e dakorduara dhe lejimin e rrjedhës së ndihmës humanitare dhe mjekësore, si dhe materialeve të ndërtimit”.
Abdelatty shtoi se numri i kamionëve me ndihma që hyjnë në Gaza ishte rritur. “Po bëjmë presion të madh për të lejuar më shumë kamionë “, tha ai. “Duhet ta përmbytim Gazën me ushqim, furnizime humanitare dhe ndihmë mjekësore. Kemi gati 50,000 të plagosur në Gaza që kanë nevojë për kujdes urgjent mjekësor.”
Libani dhe Sudani
Lidhur me Libanin, z. Abdelatty tha se Egjipti ka “besim të plotë në udhëheqjen dhe mençurinë” e Presidentit Joseph Aoun dhe “besim të plotë” në qeverinë e Kryeministrit Nawaf Salam. “Ata po lëvizin në drejtimin e duhur dhe ne besojmë se kjo është një mundësi shumë e rëndësishme”, shtoi ai.
Libani është nën presion të madh për të çarmatosur aktorët jo-shtetërorë , përfshirë Hezbollahun e fuqishëm të mbështetur nga Irani. Këtë muaj, komandanti i ushtrisë, gjenerali Rodolphe Haykal, informoi qeverinë libaneze mbi përpjekjet për të çarmatosur grupin militant, një muaj pasi kabineti miratoi planin.
Izraeli ka vazhduar sulmet e rregullta në Liban ndaj atyre që i quan objektiva të Hezbollahut, pavarësisht një armëpushimi të arritur në nëntor, dhe ka mbajtur trupat e tij në pesë vende që i konsideron të rëndësishme strategjikisht.
“Para së gjithash, duhet t’i japim fund pushtimit izraelit të pesë vendeve në Libanin jugor, në mënyrë që të mos i japim asnjë justifikim asnjë pale për të thënë se ne duhet të jemi atje për të luftuar dhe për t’i dhënë fund pushtimit”, tha z. Abdelatty.
“Pika fillestare është t’i jepet fund pushtimit izraelit. Pata një diskutim shumë të gjatë në Sharm El Sheikh me [të dërguarin amerikan] Tom Barrack për këtë, dhe ai është dakord me mua që pika fillestare është t’i jepet fund pushtimit izraelit, t’i jepet fund shkeljes së hapësirës ajrore nga Izraeli dhe të lirohen të burgosurit libanezë.”
Një konflikt tjetër për të cilin Egjipti është shumë i përkushtuar për ta ndihmuar të përfundojë është ai në Sudan. Në shtator, me ftesë të SHBA-së, ministrat e jashtëm të SHBA-së, Arabisë Saudite, Egjiptit dhe Emirateve të Bashkuara Arabe u angazhuan në konsultime të gjera mbi luftën. Propozimi i ri për paqe bëri thirrje për një armëpushim fillestar tremujor, i ndjekur nga një kthim në sundimin civil, në të cilin Vëllazëria Myslimane mbahet larg pushtetit.
Zyrtari egjiptian tha se shpreson që konferenca e ardhshme Quad, ku do të marrin pjesë SHBA-të, Emiratet e Bashkuara Arabe, Egjipti dhe Arabia Saudite, do të japë rezultate të prekshme. Ai nuk specifikoi se kur do të mbahet takimi.
“Deklarata Quad e 12 shtatorit ofroi një plan rrugor për zgjidhjen e konfliktit në Sudan përmes dërgimit të trupave humanitare që do të çonin në një armëpushim, i cili do të hapë rrugën për një proces politik gjithëpërfshirës, transparent dhe gjithëpërfshirës nën pronësinë sudaneze”, tha ai. “Ne nuk mund të tolerojmë që i gjithë qyteti i El Fasher të jetë nën rrethim për më shumë se 550 ditë.”
El Fasher , një qytet i mbajtur nga forcat e armatosura sudaneze, është rrethuar nga Forcat paraushtarake të Mbështetjes së Shpejtë që nga maji i vitit 2024. Dhjetëra mijëra banorë janë larguar nga bombardimet./ The National.
