Omar El Akkad është një perëndimor me shpirt dhe përvojë globale: i lindur në Egjipt në vitin 1982, u rrit në Katar, dhe në moshën 16-vjeçare u transferua në Kanada, ndërsa sot jeton në Shtetet e Bashkuara.
Si gazetar, ai ka ndjekur nga afër luftën në Afganistan, proceset në Guantanamo dhe Lëvizjen e Pranverës Arabe. Autori i librit shumë të lexuar “Një ditë të gjithë do të thonë se kanë qenë kundër” (Gramma Feltrinelli), i cili e mori titullin nga një postim në X (Twitter) në tetor të vitit 2023, pas vënies re të imazheve të shkatërrimit të Gazës.
Postimi u bë viral, me 10 milionë shikime, duke shënuar fillimin apo përfundimin e reflektimit të tij mbi luftën, gazetarinë, hipokrizinë e pushtetit, edhe kur ai vetë e quan veten “i ndriçuar dhe progresist”, dhe mbi vlerat e tradhtuara të demokracive liberale. Më 6 shtator, El Akkad do të jetë pjesë e Festivaletteratura në Mantova.
Cila është arsyeja tjetër që paralizon demokracitë perëndimore?
“Nëse dikush sheh me ndershmëri intelektuale atë që po ndodh me popullin palestinez, nuk mund të mos vërejë kolonializmin. Është i njëjti sistem që solli në jetë vendin ku jetoj sot. Ai nuk njeh kufij, merr dhe vazhdon të marrë. Prandaj nuk mund të dënohet forma aktuale e kolonializmit në Palestinë pa bërë një reflektim të thellë mbi vetveten. Kur flas për një grup njerëzish të cilëve u është vjedhur toka, të cilët janë ngushtuar në hapësira të vogla dhe i nënshtrohen një gjenocidi, a po flas për palestinezët apo për popujt indigjenë amerikanë?”
Historikisht, shtypja ka kontrolluar gjuhën për të shndërruar padrejtësinë në diçka të pranueshme. A ndodh kjo edhe në rastin e Gazës?
“Sigurisht. Mjafton të shohësh ngurrimin e të fuqishmëve për ta quajtur gjenocid. Gjuha është po aq dhunë sa një plumb. Në Guantanamo, për shembull, nuk ka ‘të burgosur’, por ‘të mbajtur në paraburgim’. Dhe këta të fundit mund të mbahen pafundësisht, po ashtu si në rastin e paraburgimeve administrative në Bregun Perëndimor. Në Guantanamo, torturat i quajnë ‘rezervime’, si në restorant. Kur të burgosurit bëjnë grevë urie, kjo quhet ‘luftë asimetrike’, sepse ushtarët nuk mund të bëjnë grevë urie.”
E terrorizmi? A e konsideroni një term absolut apo relativ?
“Nuk kam të drejtë të them se cilën formë duhet të përdorin njerëzit për të rezistuar ndaj një okupimi. Por them që standardi duhet të aplikohet në mënyrë të barabartë për të gjithë. Kam kaluar tërë jetën në luftën kundër terrorizmit, ku ky term ka pasur vetëm një kuptim: dhunë nga njerëz që duken si unë. Dy vjet më parë ndez kompjuterin dhe shoh krimet më të këqija në Gaza, përfshirë varrezat masive dhe vrasjen e fëmijëve. Por në këtë rast, nuk e përdorim termin terrorizëm. Çfarë vlere ka atëherë ky term?”
Ku e vendosni rolin e Hamas-it në këtë kontekst?
“Më shqetëson fakti se pse Izraeli ka lejuar financimin e tij. A mendojmë me të vërtetë se ndëshkimi kolektiv i Izraelit ndaj Gazës nuk do të shndërrohet në të ardhmen në një lëvizje rezistence edhe më të dhunshme?”
Si e përjetoni si gazetar vrasjen e më shumë se 200 reporterëve palestinezë?
“Nga të gjitha gjërat që më zemërojnë në sulmin sistematik ndaj së vërtetës, më e keqja është pandëshkueshmëria absolute e atyre që e kryejnë atë.”
Kritikoni shpesh mënyrën se si media perëndimore raporton për konfliktin. Pse?
“Nuk dua të jap leksione gazetarëve, veçanërisht atyre që punojnë në terren. Por nëse një gazetar do të ndiqte kriteret e neutralitetit dhe objektivitetit fjalë që në SHBA përdoren shpesh duhet t’i aplikonte ato gjithmonë.”
Çfarë doni të thoni me këtë?
“Në rastet e rralla kur në BBC apo CNN intervistohet një palestinez, nuk ka rëndësi sa i tmerrshëm ka qenë masakra nga e cili ka shpëtuar, gjithmonë i kërkohet të thotë nëse mbështet Hamas-in. Edhe statistikat e viktimave nga Gaza prezantohen me dyshim. Ky standard nuk aplikohet ndaj ushtrisë izraelite, e cila shpesh gënjen haptazi. Për shembull, kur thotë se nuk bombardon spitalet, ndërkohë që ka goditur të gjitha.”
Kush do të jetë ai që një ditë do të thotë se ka qenë kundër?
“Të gjithë ata që sot qëndrojnë në mes të rrugës, as në një anë, as në tjetrën.”
Një pjesë e opinionit publik ndjen pafuqinë dhe dëshiron të bëjë diçka. Çfarë u thoni atyre?
“Jam i frustruar edhe unë, sidomos kur shoh politikanë që sapo janë zgjuar dhe flasin për Gazën. Nuk besoj në sinqeritetin e tyre, por ky fenomen tregon se të gjitha manifestimet e shoqërisë civile, marshimet, librat, ushtrojnë presion mbi pushtetin dhe kanë efekt. Nuk është se gjenocidi ndalet sepse unë shkruaj një libër apo sepse artistët e njohur shfaqin flamujt e Palestinës në festivalet e tyre, por diçka po ndryshon. Nuk duhet të ndalojmë.”