“Hëna e zezë ” është një fenomen i rrallë që ndodh gjatë fazës së hënës së re dhe do të shfaqet këtë fundjavë.
Në atë kohë, hëna vendoset pothuajse midis Tokës dhe Diellit: ana e saj e ndriçuar është përballë Diellit, ndërsa ana përballë Tokës mbetet e zhytur në errësirë. Kjo është arsyeja pse në këtë fazë hëna nuk është fare e dukshme në qiellin e natës.
Gjatë hënës së re, hemisfera e ndriçuar e hënës është e kthyer nga ne, ndërsa hëna lind dhe perëndon pothuajse njëkohësisht me Diellin, duke mbetur “e fshehur”. Meqenëse hëna është në sinkronizim gravitacional me planetin tonë, nga Toka ne gjithmonë mund të shohim të njëjtën anë të saj.
Termi “hënë e zezë” nuk përdoret zyrtarisht në astronomi, por ka hyrë në përdorim për dy raste specifike: kur shfaqen dy hëna të reja në një muaj kalendarik në vend të një, ose kur vërehen katër hëna të reja në një stinë në vend të tre. Në rastin e fundit, e treta prej tyre quhet “e zezë”.
“Hëna e zezë” e këtij viti është hëna e tretë e re e verës, ndërsa e katërta do të shfaqet më 21 shtator, vetëm një ditë para ekuinoksit vjeshtor në Hemisferën Veriore. Edhe pse fenomeni do të jetë në qiell, ai nuk do të jetë i dukshëm, pasi ana e ndriçuar e hënës do të jetë e kthyer nga ana tjetër; kështu, do të duket sikur është zhdukur.
Megjithatë, kjo kohë e veçantë ofron kushte ideale për të vëzhguar qiellin e natës, veçanërisht tani që shiu mbresëlënës i meteorëve Perseid është në kulmin e tij, duke zgjatur deri më 24 gusht.
“Hëna e zezë” e radhës do të ndodhë më 31 gusht 2027 , kur dy hëna të reja do të përkojnë brenda të njëjtit muaj.
