Uashingtoni dhe Moska, sipas Bloomberg, synojnë të arrijnë një marrëveshje për Ukrainën që do të ngrijë situatën në terren, duke hapur rrugën për një armëpushim dhe për diskutime teknike mbi një marrëveshje paqeje të qëndrueshme. Kjo marrëveshje paraprake parashikon që Rusia të mbajë territoret e pushtuara dhe kështu të ngrijë linjën e frontit.
Sipas Wall Street Journal, Putin do të ishte i gatshëm të ndalonte armiqësitë në këmbim të rajonit të Donetsk, një kërkesë që presidenti rus kishte paraqitur më parë së bashku me Krimenë, të cilën forcat e tij e aneksuan në mënyrë të paligjshme në vitin 2014. Por kjo do të kërkonte urdhër nga Zelensky për pjesët e Luhanskut dhe Donetskut të kontrolluara nga Kievi, duke i dhënë Rusisë një fitore që ushtria e saj nuk arriti ta merrte në terren. Nga ana tjetër, si pjesë e marrëveshjes, Moska do të ndalonte ofensivën në rajonet e Khersonit dhe Zaporizhias, sipas vijave aktuale të frontit.
Megjithatë, ka shumë pika të paqarta. Së pari, a është Moska gati të heqë dorë nga territoret që ka pushtuar, përfshirë impiantin bërthamor të Zaporizhias? Së dyti, në të kaluarën Uashingtoni ka ofruar të njohë Krimenë si territor rus dhe t’i dorëzojë Moskës kontrollin e pjesëve të tjera të Ukrainës, ndërsa Zaporizhia dhe Kherson do të riktheheshin nën kontroll ukrainas.
Presidenti Trump ka folur për “shkëmbime territoriale”. Por a është kjo realisht marrëveshja që Putin do të diskutojë me Trump në Alaskë? Një tjetër çështje është lloji i armëpushimit që do të arrihet: A do të jetë përfundimtar apo i përkohshëm? I pjesshëm apo total?
Sipas raportit më të fundit të Institute for the Study of War (ISW), bazuar në raportet e inteligjencës perëndimore, “Putin mund ta ketë shfrytëzuar takimin me Witkoff (misioni përgatitor para ballafaqimit me Trump) për të propozuar një ndalim të sulmeve me distancë të gjatë, një lëvizje që do t’i mundësonte Rusisë të grumbullojë dronë dhe raketa me rreze të gjatë, për të rifilluar sulme shkatërruese në shkallë të gjerë kundër Ukrainës pas skadimit të armëpushimit”.
Kjo do të pengonte gjithashtu aftësinë e Ukrainës për të vazhduar fushatën e saj të sulmeve me rreze të gjatë, që synon dobësimin e bazës industriale të mbrojtjes ruse dhe ekonomisë së luftës.
Megjithatë, paralajmëron ISW, Rusia ka rritur ndjeshëm prodhimin e saj të dronëve dhe raketave në 2025-ën, gjë që i ka mundësuar të rrisë shpejt kapacitetet sulmuese kundër Ukrainës. Sipas inteligjencës ushtarake ukrainase (GUR), Rusia mund të prodhojë rreth 170 dronë të tipit Shahed në ditë, me kapacitet që mund të arrijë në 190 dronë në ditë deri në fund të vitit 2025.
Gjithashtu, Moska ka grumbulluar rreth 600 raketa balistike Iskander-M dhe 300 raketa Iskander-K, një rezervë që do të zgjaste për rreth dy vjet nëse Rusia vazhdon me ritmin aktual të sulmeve raketore kundër Ukrainës. Pra, duke pasur parasysh këtë kapacitet të lartë prodhimi ushtarak, është e vështirë të mendohet për një armëpushim të përhershëm që do të shpëtonte vërtet jetë njerëzish. Më e mundshme duket një ndalim i përkohshëm, me rifillim të sulmeve ndaj objektivave civile gjatë dimrit.
Burime nga Kremlini i thanë Reuters-it kohët e fundit se Putin mbetet i vendosur në kërkesën që Rusia të pushtojë të katër rajonet e Luhanskut, Donetskut, Zaporizhias dhe Khersonit para se të arrihet një armëpushim i përhershëm. ISW vlerëson se Rusia nuk ka pushtuar ende rreth 6,500 kilometra katrorë të rajonit të Donetskut, që përbën rreth 25% të rajonit.
Avancimi rus për të rrethuar Pokrovskin është përshpejtuar kohët e fundit, por forcat ruse kanë kaluar 18 muaj duke luftuar për të marrë kontrollin e një zone prej vetëm 30 kilometra katrorë. Luftimet për Chasiv Yar kanë nisur që në prill 2024, dhe kanë qenë të nevojshme 26 muaj për të avancuar 11 kilometra nga Bakhmuti Perëndimor deri në Chasiv Yar Perëndimor.
Forcat ruse në drejtimet e Chasiv Yar dhe Toretsk po kërcënojnë gjithnjë e më shumë pjesën jugore të brezit të fortifikuar ukrainas në rajonin e Donetskut pranë Kostyantynivkës. Ky qytet ndodhet rreth 30 kilometra nga Sloviansk, pika veriore e brezit fortifikuar, dhe qytetet në këtë brez (Kostyantynivka, Druzhkivka, Kramatorsk dhe Sloviansk) kishin një popullsi para-lufte prej rreth 373 mijë banorësh. Forcat ruse nuk kanë treguar aftësi për të pushtuar qytete me këtë madhësi që nga mesi i vitit 2022.
Jo vetëm kaq. Operacionet e ardhshme ruse për të marrë kontrollin e plotë të rajoneve të Zaporizhias dhe Khersonit do të kërkonin operacione të mëdha për kalimin e lumenjve, të cilat forcat ruse kanë pasur vështirësi historike që nga viti 2022. Rezultati është se Ushtria ruse ende duhet të marrë rreth 7,200 kilometra katrorë të rajonit të Zaporizhias (rreth 26% e rajonit) dhe rreth 7,000 kilometra katrorë në rajonin e Khersonit (rreth 26% e rajonit). Pushtimi i rajonit të Khersonit do të kërkonte gjithashtu operacione për kalimin e lumit Dnipro, vendosjen e një bazamenti në bregun perëndimor (të djathtë) të lumit dhe marrjen e qytetit të Khersonit, i cili kishte një popullsi para-lufte prej 275 mijë banorësh.
Megjithatë, objektivat ruse nuk kufizohen vetëm në pushtimin e rajoneve të Luhanskut, Donetskut, Zaporizhias dhe Khersonit. Deklaratat e zyrtarëve të Kremlinit, përfshirë Putin, kanë përsëritur se Rusia ka objektiva territoriale më të gjera në Ukrainë, përtej këtyre katër rajoneve. Së fundmi, Putini ka deklaruar se “e gjithë Ukraina” i përket Rusisë, zyrtarë rusë kanë vendosur si objektiv marrjen e qytetit të Sumy dhe zyrtarët e Kremlinit shpesh i quajnë qytetet e Odesës dhe Kharkivit si “ruse”. Gjithashtu, komanda ushtarake ruse ka angazhuar forcat e saj “elitë” për të luftuar në rajonin verior të Sumy dhe ka intensifikuar përpjekjet për të marrë kontrollin e Kupyanskut muajt e fundit. A mundet që Putini të kënaqet vetëm me Donbassin dhe të heqë dorë nga kërkesat e tjera?
Dhe përfundimisht: Objektivat e luftës së Putinit nuk kufizohen vetëm në territor. Deklaratat e Kremlinit vazhdojnë të tregojnë se presidenti rus është i vendosur të zëvendësojë qeverinë ukrainase të zgjedhur në mënyrë demokratike me një qeveri kukull pro-ruse, të dobësojë ushtrinë ukrainase në mënyrë që Ukraina të mos mund të mbrohet nga agresione të ardhshme, të anulojë politikën e “derës së hapur” të NATO-s dhe të ndryshojë kushtetutën ukrainase për të angazhuar Ukrainën në neutralitet.
Gjithashtu, Putin duket i vendosur të shkatërrojë shtetin, identitetin dhe kulturën ukrainase dhe të nënshtrojë popullin ukrainas. Përpjekjet ruse për të pushtuar gjithë Ukrainën përmes avancimeve ushtarake në terren do të merrnin dekada nëse ritmi aktual vazhdon, por strategjia e fitores së Putin bazohet në pritshmërinë që Perëndimi do ta braktisë Ukrainën shumë më parë se ai vetë. Sipas inteligjencës perëndimore, presidenti rus vazhdon të besojë se koha është në anën e Rusisë dhe se ajo mund të mbijetojë përballë Ukrainës dhe Perëndimit.
Përfundimisht, ISW thotë se Kremlini është i angazhuar në një ekuilibër të ndjeshëm midis interesimit të rremë për negociatat me Trump dhe përgatitjes së shoqërisë ruse që të pranojë vetëm fitoren e plotë që dëshiron Putini në Ukrainë, pavarësisht sa kohë do të duhen. Sigurisht, deklaratat e liderëve rusë janë kryesisht për konsum të brendshëm, por ato janë pjesë e përpjekjeve të Kremlinit për të përgatitur shoqërinë ruse për dështimin e negociatave dhe vazhdimin e luftës. Për rrjedhojë, Kremlini po krijon kushtet për të akuzuar Ukrainën se nuk i shqetësohet popullata e saj nëse Ukraina refuzon kërkesat ruse në negociatat e ardhshme dhe do të përdorë këtë narrativ për të zhvendosur fajin e dështimit nga Rusia tek Ukraina, si dhe për të justifikuar një luftë të zgjatur ndaj popullit rus./Corriere della Sera
