Në një konferencë për teknologjinë shkurtin e vitit të kaluar në Dubai, kryeministri Edi Rama u ngjit në podium me ish-kryeministrin britanik, Tony Blair dhe i dedikoi këtij të fundit karrierën e tij si politikan dhe kryeministër.
“Unë nuk do të isha as kryeministër dhe as njeri i përfshirë në politikë pa të,” i tha Rama audiencës, ndërsa Blair ishte në rolin e prezantuesit. “Dhe përpara se ta njihja [Blair], ai ishte modeli dhe frymëzimi im për të hyrë në politikë…,” shtoi ai.
Por lidhjet mes ish-kryeministrit të Mbretërisë së Bashkuar, Tony Blair dhe kryeministrit shqiptar, Edi Rama nuk janë vetëm politike.
Prej janarit të vitit 2024, organizata e themeluar prej tij, Tony Blair Institute, ka hapur një degë biznesi në Shqipëri dhe ofron konsulencë për qeverinë shqiptare përmes kontratave që mbahen sekret.
“Tony Blair Institute for Global Change” [Instituti Tony Blair për Ndryshim Global] është një organizatë e themeluar nga ish-kryeministri Blair në vitin 2016 dhe punon aktualisht me liderët e 45 vendeve të botës.
Dega në Shqipëri e Tony Blair Institute drejtohet nga David Stephenson, ka të regjistruar tetë punonjës dhe për vitin e parë të aktivitetit ka deklaruar në Qendrën Kombëtare të Biznesit të ardhura në vlerën e 9.1 milionë lekëve [rreth 94 mijë euro].
Në katin e tretë të “Torre Drin”, e deklaruar si adresa zyrtare e Institutit, nuk gjendet asnjë punonjës i saj, ndërsa zyrat përdoren nga një kompani kontabiliteti që ka për klient edhe “Tony Blair Institute – Albanian branch”.
Nga të dhënat publike është e paqartë se çfarë shërbimesh konkrete ofron kjo kompani për qeverinë shqiptare dhe sa do t’u kushtojnë taksapaguesve këto shërbime.
Nga postimet publike të Tony Blair Institute duket se puna e tij lidhet më ngushtë me Agjencinë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, AKSHI, por kjo agjenci mohoi të kishte një kontratë për kushtet e bashkëpunimit.
“Kontrata është me Këshillin e Ministrave dhe AKSHI si agjenci varësie, përfiton nga ekspertiza e Institutit në fjalë,” deklaroi AKSHI në një përgjigje me shkrim për BIRN.
Këshilli i Ministrave nuk e vuri në dispozicion kontratën deri në publikimin e këtij shkrimi dhe zyra e shtypit nuk u përgjigj një kërkese për të sqaruar marrëdhënien e konsulencës me Tony Blair Institute.
Vetë Rama u mburr në korrik për asistencën që ky Institut po ofronte për krijimin e një strukture të re organizative në Bashkinë e Tiranës – një model sipas tij që do të adaptohej edhe nga bashkitë e tjera, por ministri i Shtetit për Qeverisjen Vendore, Arbjan Mazniku saktësoi për BIRN se konsulenca në Bashkinë e Tiranës po ofrohej nga një tjetër kompani britanike e quajtur ‘Delivery Associates’.
“Delivery Associates” është një firmë konsulence e themeluar në vitin 2013 nga Sir Michael Barber – një bashkëpunëtor i Tony Blair dhe pjesë e administratës së tij në vitet 2001-2005.
Marrëveshja me “Delivery Associates” u trumbetua në verën e vitit 2024 nga kryebashkiaku i Tiranës, Erion Veliaj si një auditim i punës së bashkisë, por kontrata dhe kostoja e këtij shërbimi nuk u bënë asnjëherë publike.
Mazniku i tha BIRN se raporti që “Delivery Associates” ka bërë për bashkinë e Tiranës është ‘cilësor’ dhe udhëzimet do të përdoren edhe nga bashkitë e tjera ‘pa kosto’ për to dhe as për qeverinë.
Agjencia për Media dhe Informim nuk iu përgjigj pyetjeve të BIRN nëse ishte gafë e kryeministrit faturimi i punës së bërë nga Delivery Associates për Tony Blair Institute apo kishte një lidhje mes punës së tyre për qeverinë dhe për bashkinë e Tiranës.
Bashkia e Tiranës refuzoi të vinte në dispozicion kontratën me “Delivery Associates” me pretendimin se “sektori i Arkivit… konstatoi mungesë të të dhënave të nevojshme për identifikimin e dokumentacionit”. Në mënyrë absurde, Bashkia i kërkoi BIRN që t’i vinte në dispozicion numrin dhe datën e protokollimit të dokumentit për ta identifikuar atë.
Gjithashtu, Tony Blair Institute, Delivery Associates dhe drejtoresha e kësaj të fundit për Europën, Anna Sakiqi nuk iu përgjigjën kërkesave për koment të BIRN deri në publikimin e këtij shkrimi.
Edhe punët e mëparshme të ish-kryeministrit Tony Blair në Shqipëri janë mbuluar nga mungesa e transparencës.
Blair ka këshilluar qeverinë e kryeministrit Edi Rama përmes “Tony Blair Associates”- një bashkëpunim që filloi në vitin 2013 dhe u deklarua i mbyllur në vitin 2016, por puna e tij në Shqipëri mbeti mister dhe nuk u zbulua kurrë realisht. Ndërkohë, studioja ligjore e bashkëshortes së tij, Cherrie Blair fitoi gjithashtu kontrata nga qeveria shqiptare në kohën që bashkëshorti i saj ishte këshilltar./ BIRN