• Kontakt
Wednesday, July 9, 2025
BoldNews.al

Nuk ka rezultat
View All Result
  • KRYESORE
  • INVESTIGIME
  • OP-ED
  • VETTING
  • AKTUALITET
  • POLITIKE
  • SPORT
    • Euro 2024
  • TE TJERA
    • PRIVACY POLICY
    • KONTAKT
    • EKONOMI
    • SHENDETI
    • SHOW BIZ
    • KULTURE
    • POLITIKE
    • KRONIKE
    • TEKNOLOGJI
    • VIDEOT KRYESORE TE DITES
    • VIDEO
    • BOLD BLOG
    • FOTOGRAFI
    • HOROSKOPI
    • NDRYSHE
    • RAJONI
    • BOTA
    • SOCIALE
  • ZGJEDHJE 2025
  • KRYESORE
  • INVESTIGIME
  • OP-ED
  • VETTING
  • AKTUALITET
  • POLITIKE
  • SPORT
    • Euro 2024
  • TE TJERA
    • PRIVACY POLICY
    • KONTAKT
    • EKONOMI
    • SHENDETI
    • SHOW BIZ
    • KULTURE
    • POLITIKE
    • KRONIKE
    • TEKNOLOGJI
    • VIDEOT KRYESORE TE DITES
    • VIDEO
    • BOLD BLOG
    • FOTOGRAFI
    • HOROSKOPI
    • NDRYSHE
    • RAJONI
    • BOTA
    • SOCIALE
  • ZGJEDHJE 2025
BoldNews.al
Fillimi AKTUALITET

Izraeli, Irani, ne dhe bota jonë

09:07 : 18/06/2025
në AKTUALITET, BOLD BLOG, BOTA

Nga Genc Pollo

Në debatin shqiptar mbi konfliktin e armatosur midis Izraelit e Iranit ka qenë i pranishëm koncepti se Izraeli është një demokraci, ku pushteti kufizohet e është llogaridhënës para popullit e të zgjedhurve të tij, ndërsa Irani është një teokraci ku lideri suprem dhe kasta rreth tij sundon plotësisht mbi shtetasit dhe sistematikisht i keqtrajton ata; për këtë arsye Shqipëria duhet të jetë në krahun e.

Vërtet Shqipëria u pozicionua në favor të Izraelit duke përsëritur formulën e BE të ditës së sulmit izraelit (e premte, 13/06) se Irani nuk mund të ketë armë bërthamore, se Izraeli ka të drejtën e vetëmbrojtjes dhe se preferohet një zgjidhje përmes diplomacisë. Por u vu re se ky prononcim i përfaqësuesve qeveritarë erdhi me shumë vonesë: ditën e katërt nga fillimit i konfliktit dhe mbasi u prononcua opozita, si dhe qeveritë në rajon si psh., Prishtina e Shkupi.

Por të kthehemi te motivet pse përkrahet Izraeli: është thënë e përsëritur se Europa (dhe Perëndimi) janë tok me Izraelin në një komunitet vlerash si demokracia, shteti ligjor e respekti për liritë e të drejtat e njeriut (në zhargonin e BE njihen si Kriteret e Kopenhagenit). Këto ngjashmëri përcaktojnë edhe solidaritetin e përkrahjen për Izraelin në këtë moment kritik. Në pjesën tjetër të botës, shumica e demokracive janë në krahun e Izraelit, por ka edhe përjashtime. Po kështu, regjimet autoritare e satrapike janë në përgjithësi me Iranin, por jo pa përjashtime.

Për të venë gjerat në perspektivë lipset të konsiderojmë edhe kriterin e interesit shtetëror dhe atë të ligjit ndërkombëtar.

Lexo edhe:

Presidenti iranian akuzon Izraelin për tentativë atentati dhe shpreh gatishmëri për dialog me SHBA

38 të vrarë në Gaza nga sulmet izraelite, teksa bisedimet për armëpushim hyjnë në fazën vendimtare

Interesi shtetëror në këtë çështje është në radhë të parë ai i sigurisë (interesi ekonomik meriton një shqyrtim veças). Që me ardhjen në fuqi të Ajatollah Komenit pra 46 vjetësh, Irani deklaron gati përditë se synon të asgjësojë Izraelin. Pasi të mbarojë punë me Shejtanin e Vogël, siç e quajnë Izraelin udhëheqësit e ajatullahëve, thonë se do të merren me Shejtanin e Madh, ose Amerikën. Për Europën nuk flasin hapur me këtë gjuhë, por kuptohet se e konsiderojnë një shejtan të mesëm. Për shqiptarët, lideri suprem Khamenei tha para 5 vitesh se janë një popull i mbrapshtë.

Ky regjim prej 30 vitesh synon të prodhojë bombën bërthamore. Kë do të asgjësojë me bombë bërthamore? Kuptohet, të parin shejtanin e vogël, Izraelin; pastaj si t’i volisë: Europën, Amerikën, rivalët arabë si Saudia, Irakun, apo edhe Turqinë.Nëse nuk i asgjëson, atëherë i kërcënon e shantazhon. Për këtë i nevojitet bomba bërthamore. Prej njëzet vjetësh bashkësia ndërkombëtare, të tërë pa përjashtim, Europa, Amerika, madje edhe Rusia e Kina në këtë rast, tentojnë që ta pengojnë armatosjen bërthamore të Iranit. Herë me sanksione, herë me marrëveshje e kontrolle, e herë duke e ryshfetuar me miliarda dollarë. Dhe kanë dështuar gjithmonë. Amerika, Europa, Izraeli dhe së fundmi Agjencia Atomike e OKB thonë se Teherani është çerek hapi larg prodhimit të bombës. Maksimumi dy javë i duhen. Raketat për ta lëshuar bombën atomike drejt Tel-Avivit apo Europës i ka bë gati me kohë. Sulmi parandalues i Izraelit synon të asgjësojë këtë kërcënim kapital.

Duke eliminuar përveç komandantëve të gardës së ajatollahëve, edhe teknikët bërthamorë terroristë, si dhe centrifugat ku prodhohet bomba atomike. Izraeli po heq këtë sëpatë varur mbi kokën e popullit izraelit në radhë të parë. Por edhe të popujve në Lindjen e Mesme dhe Europë. Siç u shpreh sot kancelari gjerman: “Izraeli po bën ‘punën e pisët’ për të mirën tonë kolektive”.

Ky sulm ka edhe risqe. Ajatullahët mund të mbyllin Ngushticën e Hormuzit e të bllokojnë 25% të furnizimit botëror me naftë; apo të nxisin terrorizmin në Europë. Çfarëdo që të tentojnë ata, alternativa ndaj mosveprimit është Teherani me pultin e bombës atomike në dorë. Nuk është thjesht alternativa më e keqe, por një makth ekzistencial.

Respekti për ligjin ndërkombëtar është një tjetër kriter për të gjetur se në cilin krah qëndron e drejta në këtë konflikt. Irani ka shkelur vazhdimisht Traktatin e Mospërhapjes së armëve bërthamore, ku është palë që nga viti 1970. Së fundmi, ishte Agjencia Atomike e OKB (IAEA) që konkludoi se programi bërthamor iranian nuk është për qëllime civile.

Gjithashtu Irani ka instaluar, armatosur e trajnuar milici në rajon (Irak, Jemen, Siri, Liban, Gaza) për të kërcënuar e sulmuar çdo shtet rival në Lindjen e Mesme, madje përmes Huthëve në Jemen për disa muaj bllokoi korridorin detar të Detit të Kuq, që është arterie vitale për ekonominë europiane (40% e mallrave). Këto e të tjera e bëjnë Iranin shkelës sistemik e të rrezikshëm të ligjit ndërkombëtar.

Nga ana tjetër, ka zëra në Europë që edhe pse e shohin sulmin izraelit të 13 qershorit si në thelb të justifikuar, insistojnë se duke goditur i pari, Izraeli shkeli ligjin ndërkombëtar. Në fakt, agresioni ndërshtetëror apo edhe kërcënimi me të është ndaluar nga konventat e OKB mbas L2B. Shkelëse të kësaj norme në Europë janë Rusia me agresionin ndaj Ukrainës, apo Serbia e Vuçiçit me kërcënimin e përsëritur ushtarak ndaj Kosovës. Por, në rastin e Izraelit, kemi një goditje parandaluese të një agresioni madhor, në këtë rast atomik. Është “rregulli Caroline” i formuluar në shekullin e 19 dhe i riafirmuar mbas L2B, që lejon të godasësh fort i pari kur je dukshëm i kërcënuar.

Skenari ideal në Iran do të ishte përmbysja e regjimit të ajatollahëve dhe vendosja e një sistemi demokratik e miqësor me fqinjët. Ky është një komb me kulturë të lashtë e të pasur që ne e njohim nga Omar Kajami, Firdusi e të tjerë. Iranianët meritojnë çlirimin nga një regjim gjakatar, që vret e burgos gratë vetëm për shaminë e kokës. Skenari pozitiv do të ishte eliminimi tërësor i potencialit bërthamor në Iranin e ajatullahëve me hir apo me pahir. Dhe me verifikim ndërkombëtar në terren. Ndoshta liria e demokracia do të duhet të presin ende, por të paktën të kemi paqe pa një Hiroshima në shekullin 21.

Etiketa: armatimebotagenc polloitaniIzraelikonfliktilufteraketa

Lajme të lidhura

BOTA

Presidenti iranian akuzon Izraelin për tentativë atentati dhe shpreh gatishmëri për dialog me SHBA

15:26 : 08/07/2025
BOTA

38 të vrarë në Gaza nga sulmet izraelite, teksa bisedimet për armëpushim hyjnë në fazën vendimtare

15:13 : 07/07/2025
AKTUALITET

“Ideja i ka ardhur Ramës nga jashtë”/ Teologu: Pas shtetit Bektashi në Shqipëri qëndron Izraeli

20:50 : 06/07/2025
BOTA

“Fantazma” që udhëheq Hamasin: Abu Suheib, njeriu që sfidon Izraelin nga nëntoka e Gazës

17:38 : 06/07/2025
AKTUALITET

Revista amerikane: Shqipëria në shitje dhe blerja nga Jared Kushner

17:13 : 06/07/2025
BOTA

Izraeli godet 100 objektiva në Gaza, të paktën 33 viktima

15:08 : 06/07/2025
Para

Mbyllet përkohësisht ambasada e SHBA në Jerusalem

TË GJITHA

Elbasan/ 55-vjeçari thyen arrestin shtëpiak dhe tenton të përdhunojë fqinjen

17:07 : 09/07/2025

Zhduket 69-vjeçari në Gramsh, i biri humb kontaktet prej disa ditësh

17:01 : 09/07/2025

Vdes 38-vjeçari në guroren e Mamurrasit, dëshmitari: Policia fsheh provat

16:58 : 09/07/2025

Një vit burg për Ancelottin! Ish-trajneri i Realit dënohet nga gjykata për evazion fiskal

16:54 : 09/07/2025

Me 461 vota pro, Parlamenti Evropian voton raportin e progresit për Maqedoninë e Veriut

16:51 : 09/07/2025

Aksident i rëndë në Pejë, humb jetën një person dhe plagosen 4 të tjerë

16:49 : 09/07/2025

Musiala “fal” Donnarumma-n: Gjëra që ndodhin, nuk fajësoj askënd për dëmtimin

16:44 : 09/07/2025


RRETH NESH

Boldnews.al mbetet zgjedhja e parë për një lexues i cili kërkon të informohet me saktësi për një lajm. Misioni jonë kryesor është paanshëmëria dhe profesionalizmi dhe për këtë janë të punësuar gazetarët më të mirë në tregun mediatik.
Na kontakto: [email protected]

NA NDIQ

  • Kontakt

2025 Boldnews Dev By Techzero1.com

  • KRYESORE
  • INVESTIGIME
  • OP-ED
  • VETTING
  • AKTUALITET
  • POLITIKE
  • SPORT
    • Euro 2024
  • TE TJERA
    • PRIVACY POLICY
    • KONTAKT
    • EKONOMI
    • SHENDETI
    • SHOW BIZ
    • KULTURE
    • POLITIKE
    • KRONIKE
    • TEKNOLOGJI
    • VIDEOT KRYESORE TE DITES
    • VIDEO
    • BOLD BLOG
    • FOTOGRAFI
    • HOROSKOPI
    • NDRYSHE
    • RAJONI
    • BOTA
    • SOCIALE
  • ZGJEDHJE 2025

2025 Boldnews Dev By Techzero1.com