Përfaqësues nga Ukraina, Shtetet e Bashkuara dhe shtetet evropiane takohen këtë pasdite në Londër për bisedime mbi një armëpushim të mundshëm dhe përfundimin e luftës së agresionit të Rusisë. Megjithatë, konsultimet janë të një niveli më të ulët nga sa supozohej fillimisht.
Plani fillestar ishte që shtetet të përfaqësoheshin nga ministrat e tyre të jashtëm. Megjithatë, Ministria e Jashtme Britanike njoftoi se ata do të flisnin me njëri-tjetrin në nivel këshilltarësh. Takimi i ministrave të jashtëm është shtyrë.
Më parë ishte njoftuar se Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, nuk do të merrte pjesë në takim, siç deklaroi zëdhënësja e ministrisë së tij. I dërguari special i SHBA-së, Steve Witkoff, gjithashtu nuk pritet të marrë pjesë. Witkoff thuhet se planifikon të udhëtojë përsëri në Rusi këtë javë. Megjithatë, i dërguari i SHBA-së në Ukrainë, Keith Kellogg, pritet të marrë pjesë në bisedime.
Ministri i Jashtëm Britanik, David Lammy, njoftoi se kishte folur me Rubion në telefon. Britania e Madhe po punon me Shtetet e Bashkuara, Ukrainën dhe Evropën për të arritur paqen dhe “për t’i dhënë fund ndërhyrjes së paligjshme të Presidentit rus Vladimir Putin.
Evropianët në tryezë
Ukraina, nga ana e saj, përfaqësohet nga një delegacion i rangut të lartë. Andrij Yermak, kreu i zyrës presidenciale ukrainase dhe këshilltar i lartë i Volodymyr Zelenski, njoftoi se kishte udhëtuar për në Londër me Ministrin e Jashtëm Andriy Sybiha dhe Ministrin e Mbrojtjes Rustem Umerov. “Rruga drejt paqes nuk është e lehtë, por Ukraina ishte dhe mbetet e përkushtuar ndaj përpjekjeve për paqe”, tha Jermaku.
Ukraina, Britania e Madhe, Franca, Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania kishin zhvilluar tashmë bisedime në këtë format në Paris të enjten e kaluar. Ishte hera e parë që kur Presidenti i SHBA, Donald Trump, mori detyrën, që evropianët u ulën në tryezë në bisedime të drejtpërdrejta midis SHBA dhe Ukrainës.
Gjermania përfaqësohet në Londër nga Jens Plötner, Këshilltar për Politikën e Jashtme dhe të Sigurisë i Kancelarit gjerman, dhe Günter Sautter, Drejtor Politik në Ministrinë e Jashtme gjermane.
Iniciativa amerikane tërheq vëmendjen
Diskutimet ka të ngjarë të përqendrohen në një propozim të ri me ndikim të gjerë që qeveria amerikane i ka paraqitur Ukrainës, sipas raporteve të medias. Sipas faqes amerikane të lajmeve Axios, kjo marrëveshje parashikon njohjen jozyrtare të kontrollit rus mbi pothuajse të gjitha territoret ukrainase të pushtuara që nga fillimi i luftës. Përveç kësaj, një pjesë e vogël e territorit të pushtuar nga Rusia në Kharkiv do t’i kthehej Ukrainës.
Sipas Axios, SHBA do të heqin sanksionet e vendosura ndaj Rusisë që nga viti 2014 në këmbim. Sipas gazetës Washington Post, SHBA propozojnë ngrirjen e vijave aktuale të frontit si pjesë e një marrëveshjeje paqeje.
Rusia reagon e përmbajtur
Financial Times raportoi se udhëheqësi i Kremlinit, Putin, i kishte ofruar SHBA-së një ndërprerje të armiqësive në vijën aktuale të frontit. Në këmbim, SHBA mund të pranojnë kërkesa të tjera kyçe ruse, përfshirë njohjen e sovranitetit të Moskës mbi Gadishullin e Krimesë në Detin e Zi, të cilin e aneksoi në vitin 2014, tha gazeta, duke cituar persona të besuar me këtë çështje. Ukraina duhet gjithashtu të braktisë qëllimin e saj për t’u bashkuar me NATO-n.
Kremlini reagoi i përmbajtur ndaj bisedimeve të Londrës. Moska vazhdon të refuzojë paqeruajtës evropianë, sipas zëdhënësit të Kremlinit, Dmitry Peskov. Megjithatë, propozimi amerikan nuk e përjashton këtë mundësi. Kërkesa ruse për “demilitarizimin” e Ukrainës gjithashtu nuk është përfshirë. Peskov tha se ende ka “shumë nuanca” në negociata, një frazë që Moska e ka përdorur në të kaluarën për të kërkuar lëshime të gjera.
SHBA kërkon marrëveshje të shpejtë
Presidenti i SHBA-së Trump dhe Sekretari i Shtetit Rubio kanë bërë vazhdimisht thirrje kohët e fundit për një marrëveshje të shpejtë dhe kanë kërcënuar se Uashingtoni mund të ndërpresë përpjekjet e tij për paqe nëse një marrëveshje nuk arrihet së shpejti.
Zëvendëspresidenti i SHBA-së, JD Vance, e përsëriti këtë kërcënim gjatë vizitës së tij në Indi. Uashingtoni u kishte “bërë një propozim shumë të qartë si rusëve ashtu edhe ukrainasve”, tha Vance. “Tani është koha që ata të thonë po, ose që Shtetet e Bashkuara të tërhiqen nga ky proces.” Zëvendëspresidenti i SHBA-së shtoi se ngrirja e konfliktit do të thoshte që “si ukrainasit ashtu edhe rusët do të duhet të heqin dorë nga një pjesë e territorit që mbajnë”.
Zelenski përjashton mundësinë e dorëzimit të territoreve
Megjithatë, përpara bisedimeve në Londër, Presidenti Zelenski përsëri përjashtoi kategorikisht mundësinë e dhënies së territorit Rusisë. “Nuk ka asgjë për të diskutuar. Kjo është jashtë Kushtetutës sonë.” Këto territore i përkasin popullit ukrainas dhe, si President, ai ka deklaruar vazhdimisht se nuk mund të ketë njohje të sovranitetit rus mbi to.
Kievi dhe aleatët e tij evropianë po bëjnë thirrje për një kthim të plotë në kufijtë kombëtarë që ekzistonin para aneksimit të Krimesë nga Rusia në vitin 2014, ndërsa Sekretari i Mbrojtjes i SHBA-së, Pete Hegseth, e ka quajtur një kthim të Ukrainës në kufijtë e vitit 2014 “jo realist”.
Ukraina e hapur për armëpushim
Në të njëjtën kohë, Zelenski përsëriti gatishmërinë e tij për të rënë dakord për një armëpushim të pjesshëm me Rusinë. “Ukraina është gati për një armëpushim pa kushte, dhe nëse ky armëpushim është i pjesshëm, atëherë ne jemi gati për masa reciproke.” Ai përmendi si shembull refuzimin për të sulmuar objektet energjetike ose përdorimin e armëve me rreze të gjatë veprimi. Për Zelenskin, armëpushimi i shpallur nga Rusia të dielën e Pashkëve është provë se reduktimi i bombardimeve varet tërësisht nga Moska./DW
