• Kontakt
Friday, June 6, 2025
BoldNews.al

Nuk ka rezultat
View All Result
  • KRYESORE
  • INVESTIGIME
  • OP-ED
  • VETTING
  • AKTUALITET
  • POLITIKE
  • SPORT
    • Euro 2024
  • TE TJERA
    • PRIVACY POLICY
    • KONTAKT
    • EKONOMI
    • SHENDETI
    • SHOW BIZ
    • KULTURE
    • POLITIKE
    • KRONIKE
    • TEKNOLOGJI
    • VIDEOT KRYESORE TE DITES
    • VIDEO
    • BOLD BLOG
    • FOTOGRAFI
    • HOROSKOPI
    • NDRYSHE
    • RAJONI
    • BOTA
    • SOCIALE
  • ZGJEDHJE 2025
  • KRYESORE
  • INVESTIGIME
  • OP-ED
  • VETTING
  • AKTUALITET
  • POLITIKE
  • SPORT
    • Euro 2024
  • TE TJERA
    • PRIVACY POLICY
    • KONTAKT
    • EKONOMI
    • SHENDETI
    • SHOW BIZ
    • KULTURE
    • POLITIKE
    • KRONIKE
    • TEKNOLOGJI
    • VIDEOT KRYESORE TE DITES
    • VIDEO
    • BOLD BLOG
    • FOTOGRAFI
    • HOROSKOPI
    • NDRYSHE
    • RAJONI
    • BOTA
    • SOCIALE
  • ZGJEDHJE 2025
BoldNews.al
Fillimi BOTA

E vështirë të imagjinohet një botë pa Amerikën si superfuqi, por a ka ardhur koha?

14:01 : 20/04/2025
në BOTA

Për dekada me radhë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë mbajtur një pozicion të dyfishtë dhe shpesh kontradiktor në rendin botëror. Në një anë, ato janë akuzuar për ndërhyrje të papërgjegjshme në çështjet e brendshme të vendeve të tjera dhe për shkelje të ligjit ndërkombëtar.

Në anën tjetër, kanë qenë të konsideruara si fuqia e vetme në gjendje për të ruajtur një rend global të bazuar në ligj dhe stabilitet. Ky dualitet, i cili për shumë kohë është toleruar si pjesë e “realpolitikës”, duket se është bërë i paqëndrueshëm në mandatin e dytë të Donald Trump.

Shembulli i fundit i kësaj disonance është qëndrimi i Uashingtonit ndaj konfliktit në Sudan, ku SHBA refuzon të ushtrojë presion mbi Emiratet e Bashkuara Arabe, një aleat i afërt, që të ndalojë furnizimin me armë të palëve në luftë.

E njëjta situatë është reflektuar më herët edhe në rastin e Gazës, ku ndihma ushtarake ndaj Izraelit ka vijuar në mënyrë të vazhdueshme pavarësisht krizës humanitare. Megjithatë, në shumë pjesë të botës, sidomos në jugun global, vazhdon të ekzistojë pritshmëria që SHBA të veprojë si polici moral i planetit, një rol që realiteti historik nuk e mbështet.

Kriza e tanishme nuk është vetëm politike, por edhe institucionale dhe kulturore. Tradicionalisht, edhe kur presidentët kanë qenë të kontestuar, është ruajtur një ndarje simbolike mes figurës së presidentit dhe qëndrueshmërisë së institucioneve amerikane, Kongresi, gjykatat, universitetet dhe shtypi i lirë. Por, në administratën aktuale, kjo ndarje po venitet. Presidenti i SHBA-ve jo vetëm që përbuz këtë ndarje institucionale, por mburret publikisht se të afërmit dhe aleatët e tij përfitojnë nga kaosi që ai krijon në tregjet financiare. Kjo e vë në pikëpyetje vetë themelet mbi të cilat është ndërtuar besimi ndërkombëtar në sistemin amerikan.

Lexo edhe:

Qeveria amerikane ka shkurtuar 59 mijë vende pune që nga janari

“Mbetemi të varur nga SHBA”/ Merz: Trump më siguroi se Uashingtoni nuk do të tërhiqet nga NATO

Në të njëjtën kohë, edhe vetë ideja e Amerikës si strehë e sigurt për të përndjekurit, për emigrantët, për intelektualët apo për qytetarët e persekutuar politikisht, është goditur rëndë. Rastet e dëbimeve arbitrare, përndjekja e të huajve nga autoritetet e imigracionit dhe mbyllja e dyerve për qytetarë e ligjshëm, kanë krijuar një klimë frike që i ka larguar shumë nga ideja tradicionale e “ëndrrës amerikane”.

Por më e thella është dilema psikologjike e një bote që nuk di si të funksionojë pa SHBA-në në qendër. Për më shumë se gjysmë shekulli, rendi botëror (ekonomik, institucional, kulturor dhe ushtarak) është ndërtuar mbi praninë dhe dominimin e SHBA-së.

Edhe idetë e demokracisë liberale dhe të drejtave të njeriut janë eksportuar dhe legjitimuar përmes këtij modeli. Prandaj, ndërsa një pjesë e botës kërkon një shkëputje nga varësia ndaj SHBA-së, kjo kërkesë shoqërohet me një ndjesi marramendjeje, sepse alternativa nuk është ende e qartë. A do të kemi një sistem të ri shumëpolar me qendra të balancuara, apo një kaos ndërkombëtar ku secili vepron në interesin e vet të ngushtë?

Nga kjo krizë del në pah një e vërtetë më e thellë: bota ka qenë gjithmonë e varur nga çdo drejtim që SHBA merrte, duke ekspozuar vendet e tjera, përfshirë aleatët më të ngushtë, ndaj pasojave të një fuqie të madhe, por të paqëndrueshme. Prandaj, ajo që po ndodh sot nuk është thjesht një krizë e presidencës së Trumpit apo një cikël politik i zakonshëm, por një rishikim i madh i marrëdhënies që bota ka me SHBA-në dhe me idenë e rendit global që ajo ka përfaqësuar.

Ironikisht, ndërsa SHBA e humb statusin e saj si mbikëqyrës i rendit ndërkombëtar, disa vende mund të fitojnë një lloj lirie të re, jo domosdoshmërisht përmes përmirësimit të situatës së tyre, por përmes vetë zhdukjes së hegjemonit. Nëse ndodh, ky tranzicion do të jetë i dhimbshëm, i pasigurt dhe i mbushur me rreziqe, por gjithashtu ofron mundësinë për të ndërtuar një rend të ri global, më gjithëpërfshirës dhe më demokratik.

Për herë të parë në dekada, pyetja nuk është më “çfarë do të bëjë Amerika?”, por “si mund ta rikonceptojmë botën pa të?”. Dhe kjo mund të jetë sfida më e madhe e epokës sonë. /The Guardian

Etiketa: SHBAsuperfuqi

Lajme të lidhura

BOTA

Qeveria amerikane ka shkurtuar 59 mijë vende pune që nga janari

22:32 : 06/06/2025
BOTA

“Mbetemi të varur nga SHBA”/ Merz: Trump më siguroi se Uashingtoni nuk do të tërhiqet nga NATO

17:37 : 06/06/2025
BOTA

Sanksionet e SHBA-së, BE mbështet Gjykatën Ndërkombëtare Penale

16:25 : 06/06/2025
BOTA

Gjermanët nuk i besojnë SHBA-së dhe Izraelit

08:53 : 06/06/2025
BOTA

Biseda me presidentin Xi, Trump: SHBA dhe Kina do t’i rinisin bisedimet tregtare

17:45 : 05/06/2025
BOTA

Tronditëse në SHBA/ Babai akuzohet për vrasj*n e tre vajzave të tij të mitura

17:23 : 05/06/2025
Para

EMRI/ Në kërkim prej dy vitesh për trafik dro*e, ekstradohet 51-vjeçari nga Lezha

TË GJITHA

Sherr për parkimin në Ksamil, dy turq bëjnë për spital shqiptarin

22:32 : 06/06/2025

Qeveria amerikane ka shkurtuar 59 mijë vende pune që nga janari

22:32 : 06/06/2025

Kapet adoleshenti në Gjermani, dyshohet se po përgatiste sulme terroriste

22:26 : 06/06/2025

Vala e të nxehtit drejt Shqipërisë, anticikloni afrikan sjell temperatura përvëluese

22:23 : 06/06/2025

Metalet e rënda në lumin Drin, shkaktarë të sëmundjeve kanceroze

22:21 : 06/06/2025

Muaji i qershive, ja cilat janë vlerat ushqyese dhe vetitë kuruese të tyre

22:19 : 06/06/2025

Abuzonte seksualisht me pacientët, dënohet me 21 vite burg mjeku në Norvegji

22:03 : 06/06/2025


RRETH NESH

Boldnews.al mbetet zgjedhja e parë për një lexues i cili kërkon të informohet me saktësi për një lajm. Misioni jonë kryesor është paanshëmëria dhe profesionalizmi dhe për këtë janë të punësuar gazetarët më të mirë në tregun mediatik.
Na kontakto: [email protected]

NA NDIQ

  • Kontakt

2025 Boldnews Dev By Techzero1.com

  • KRYESORE
  • INVESTIGIME
  • OP-ED
  • VETTING
  • AKTUALITET
  • POLITIKE
  • SPORT
    • Euro 2024
  • TE TJERA
    • PRIVACY POLICY
    • KONTAKT
    • EKONOMI
    • SHENDETI
    • SHOW BIZ
    • KULTURE
    • POLITIKE
    • KRONIKE
    • TEKNOLOGJI
    • VIDEOT KRYESORE TE DITES
    • VIDEO
    • BOLD BLOG
    • FOTOGRAFI
    • HOROSKOPI
    • NDRYSHE
    • RAJONI
    • BOTA
    • SOCIALE
  • ZGJEDHJE 2025

2025 Boldnews Dev By Techzero1.com